Olietankers veranderen maar langzaam van koers. De strategiedag van Shell in New York voelde dan ook meer als een evolutie dan een revolutie.

Het recept van Wael Sawan – sinds januari 2023 aan het roer – blijft grotendeels hetzelfde: iets meer fossiel, iets minder groen, lagere kosten, minder investeringen en hogere uitkeringen aan aandeelhouders.
Zijn mantra dat alle activiteiten op eigen benen moeten staan (lees: voldoende renderen om het kapitaal van beleggers te verdienen) was net als vorig jaar vaak te horen, maar nooit eerder legde Shell zo duidelijk de vinger op de zere plekken in de portefeuille. Die moeten snel worden geheeld, stelde Sawan. 

Deze drie zaken sprongen eruit tijdens de strategiedag.

1: Rendement vóór idealen: hoe Shell zijn budget herschikt 
Weloverwogen, gedisciplineerd en waardegedreven. Zodra het bij Shell over investeringen gaat, vallen dit soort termen al snel. Maar de kernboodschap was deze week tweeledig. Eén: Shell houdt de investeringen de komende jaren bewust laag. Twee: van dat kleinere budget gaat een groter deel naar de meest rendabele projecten.

Om met het eerste te beginnen: tot 2028 rekent Shell op jaarlijkse investeringen van 20 tot 22 miljard dollar. Die bandbreedte ligt onder de eerdere range van 22 tot 25 miljard dollar, die sinds de vorige beleggersdag van 2023 gold. Ook analisten gingen in hun modellen uit van hogere bedragen.

Het kapitaal van Shell vloeit in toenemende mate naar sectoren met hoger rendement: LNG, olie en gasprojecten

Bron: Presentatiesheets CMD. Bedragen in miljarden dollars. Investeringen van Shell in de jaren 2022-2024. In de meest rechtse kolom de verwachte investeringen voor 2025-2028. Shell noemde geen concrete bedragen voor deze jaren op de CMD. 

Binnen het lagere budget verschuift het accent duidelijk van groen naar fossiel. Shell wil jaarlijks 12 tot 14 miljard dollar investeren in gasvelden, olieplatforms en pijpleidingen. Daarmee gaat ruim 60 procent van het totale investeringsbudget naar olie en gas – een duidelijke stijging ten opzichte van het gemiddelde van minder dan 55 procent in de afgelopen drie jaar.

Het gaat weliswaar om een bescheiden groeipad – Shell voorziet slechts een procentje groei per jaar tot 2030 – maar het is wél de eerste keer in lange tijd dat het concern expliciet uitspreekt dat de fossiele tak zal groeien. De olieproductie blijft stabiel, maar de gasvolumes nemen toe.

Ondertussen wordt juist budget weggehaald bij de onderdelen chemie, elektriciteit, schone brandstoffen (zoals biokerosine), waterstof en koolstofopslag. Dat Sawan de Shell-tanker daarvan weg wil sturen, was voor beleggers al duidelijk. Shell maakt nu echter ook helder hóe matig deze activiteiten renderen – zie onder meer sheet 43 van de presentatie. 

Een vermoeden over dat matige rendement hadden beleggers al, maar doordat deze activiteiten waren ondergebracht in bredere divisies – veel groene investeringen vallen bijvoorbeeld onder de divisie Marketing – bleven de tegenvallende prestaties tot nu toe grotendeels buiten beeld

45 miljard dood kapitaal 
In totaal heeft Shell de afgelopen jaren zo’n 45 miljard dollar gestoken in deze activiteiten – goed voor ongeveer een vijfde van het totale geïnvesteerde kapitaal per eind 2024. Vorig jaar leverden die onderdelen samen een verlies op van 1 miljard dollar, een negatief rendement van min 2 procent.

Dat steekt schril af tegen het rendement van 15 procent op de overige 80 procent van het kapitaal. Dat omvat de olie- en gasactiviteiten, maar ook rendabele onderdelen als tankstations en smeermiddelen. “Elke dollar aan kapitaal telt,” aldus cfo Sinead Gorman, die eraan toevoegde dat het management “zonder enige emotie kijkt naar wat het meeste oplevert.”

De belangrijkste CMD-sheet: een vijfde van Shells geïnvesteerde kapitaal rendeert niet  

Bron: Presentatieslides CMD.

Recyclen van kapitaal
Waar Shell in het verleden vooral mikte op méér winst (de teller van de breuk), richt topman Sawan zich nu nadrukkelijk op het verlagen van het kapitaalbeslag (de noemer) om het rendement op te krikken.
Zo stelt hij dat Shell niet de “meest natuurlijke eigenaar” is van de chemietak, omdat het concern onder andere op “bepaalde gebieden schaal ontbeert”. In november vorig jaar schreven we al dat chemie de grootste bleeder is binnen de activiteitenportefeuille van Shell. 

Shell onderzoekt nu strategische partnerships in de VS, bijvoorbeeld via joint ventures, en in Europa lijkt verkoop of sluiting van fabrieken aanstaande. Voor Europese chemiebedrijven – producenten van energie-intensieve bulkchemicaliën – klopt de rekensom simpelweg niet meer. De kosten voor gas en stroom zijn hier veel hoger dan in de VS of het Midden-Oosten.

Door deze activiteiten af te bouwen, moet het kapitaalbeslag van de chemietak dalen van 25 miljard dollar nu, naar zo’n 20 miljard in 2030. Een jaar geleden stelde Shell nog dat het dit kapitaalsniveau juist stabiel wilde houden.

Groen plafond
Voor de andere minder renderende activiteiten – elektriciteit, biobrandstoffen en koolstofopslag – stelt Shell een duidelijke grens. Hun aandeel in het totale kapitaalsbeslag mag niet boven de 10 procent uitkomen. Dat percentage lag vorig jaar rond de 9 procent, waarmee de boodschap helder is: deze duurzame projecten krijgen een hard plafond opgelegd zolang het rendement onvoldoende is.

Het is inmiddels wel duidelijk dat Sawan minder belang hecht aan duurzaamheid. Onder zijn voorganger Ben van Beurden leefde bijvoorbeeld nog het ambitieuze plan om van Shell het grootste (groene) elektriciteitsbedrijf ter wereld te maken. 

Nu belooft Shell dat al deze (groene) activiteiten samen een rendement van minimaal 10 procent moeten opleveren. Dat wil Sawan onder meer bereiken door minder te investeren in kapitaalintensieve projecten, zoals windparken, en meer in te zetten op handel – bijvoorbeeld in groene stroom.

Tien procent rendement over zes jaar is, gezien de onzekerheden, nog geen vetpot. Rendementsgerichte beleggers zullen Shells keuze om de investeringen te maximeren waarschijnlijk toejuichen. 

Het bestuursduo Sawan en Gorman liet daarbij weinig ruimte voor twijfel: als de rendementseis in 2030 niet wordt gehaald, verdwijnen deze activiteiten mogelijk volledig van het toneel. Dat zou ook de snelste manier zijn om het rendement op geïnvesteerd kapitaal (ROIC) op te krikken van circa 11 naar 15 procent. De simpele reden: dan telt de 45 miljard aan verlieslatend kapitaal simpelweg niet meer mee in de som.

2: Shell verhoogt uitkeringen en mikt op minder, maar rijkere aandeelhouders
Shell is daarnaast van plan om aandeelhouders royaler te belonen via hogere dividenden en meer inkoop van eigen aandelen. Het uitkeringspercentage van de operationele kasstroom stijgt van 30–40 procent naar 40–50 procent. Ter vergelijking: een paar jaar geleden lag die bandbreedte nog op 20–30 procent.

In 2023 en 2024 keerde Shell al 23 miljard dollar uit aan beleggers – iets boven de toen geldende bovengrens van 40 procent. Vrijwel elk kwartaal klonk de roep om hogere uitkeringen, zeker omdat de balans steeds robuuster werd.

Inmiddels is het concern praktisch schuldenvrij. Sawan blijft vasthouden aan het beleid waarin aandeleninkopen de voorkeur hebben boven dividendverhogingen. In zijn ogen blijft het aandeel Shell chronisch ondergewaardeerd. Tegelijkertijd belooft het concern een groei van het dividend per aandeel met 4 procent per jaar – een doel dat alleen al haalbaar is dankzij de inkoopprogramma’s, die het aantal uitstaande aandelen verder doen dalen.

Shell verhoogt uitkeringsratio naar 40 tot 50 procent

Bron: Capital Markets Day 2025, Bloomberg en analyse VEB. Bedragen zijn in miljarden dollars. Operationele kasstromen over de periode 2025-2028 zijn op basis van door Bloomberg geraadpleegde analisten. Uitkeringsratio 2025-2028 is op basis van het middelpunt van de afgegeven bandbreedte van 40-50 procent. Dividend over 2025-2028 is berekend door de VEB en groeit jaarlijks met 4 procent zonder het effect van afname aantal uitstaande aandelen als het gevolg van inkoop aandelen.

Als de olie en gasprijzen niet al te vreemde sprongen maken, zal het aantal uitstaande aandelen van Shell tegen het eind van dit decennium met zo’n 40 procent zijn gedaald. Een analist merkte op dat dit iets wegheeft van een gecontroleerd liquidatiescenario.

Sawan ziet dat anders. In zijn visie bestaat Shell over decennia nog steeds – alleen met minder aandeelhouders. “Minder mensen zullen in 2035 meegenieten van alle glorie, maar dat is prima” zei hij. “Tegen die tijd zullen ze veel rijker zijn dan nu.” Een dergelijke ongefilterde aanbeveling om aandelen te kopen – van een CEO zelf – is hoogst ongebruikelijk in de wereld van beursgenoteerde bedrijven

3: Het dividend van Shell overleeft ook een olieprijs van 40 dollar – dankzij spaarzaam beleid
Bij zijn aantreden in 2023 sprak Wael Sawan over een “genadeloze focus op kosten”. Het doel: vóór eind 2025 structureel 2 à 3 miljard dollar besparen. Dat doel is inmiddels al gehaald. Shell wist de kostenbasis ten opzichte van 2022 met 3,1 miljard dollar te verlagen, een jaar eerder dan gepland.

Maar het mes blijft erin. Tijdens de Capital Markets Day presenteerde Sawan een nieuwe doelstelling: tegen eind 2028 moet de cumulatieve besparing oplopen tot 5 à 7 miljard dollar ten opzichte van 2022. De meeste ruimte voor besparingen ziet hij – niet verrassend – in activiteiten buiten olie en gas. Er wordt gesproken over efficiëntere toeleveringsketens, toepassing van AI en andere optimalisaties, al blijft een en ander weinig concreet.

Het hoofdkantoor blijft niet gespaard. De kosten voor buitenlandse reizen zijn, aldus cfo Gorman, met 40 procent gedaald ten opzichte van vijf jaar geleden. “Als het om onkosten gaat, begint het Shell-personeel elke dollar te behandelen alsof die uit eigen zak komt,” stelde ze.

Break even
De afslankkuur maakt Shell financieel robuuster. Volgens het management blijven dividend en aandeleninkoop goed houdbaar zolang de olieprijs gemiddeld boven de 50 dollar per vat blijft. Zelfs bij een prijs van 40 dollar blijft het dividend overeind. En mocht de olieprijs daaronder duiken, dan is er volgens Gorman “alle ruimte om de uitkeringen tijdelijk uit de balans te financieren”.