De vraag dient zich voor of PostNL ooit zal renderen. Met 2,4 procent return on invested capital (roic) bleef PostNL ook in 2024 beduidend onder haar 8,4 procent kapitaalkosten. Net als in 2023 (5,3 procent roic) en 2022 (4,1procent) was het post- en pakketbedrijf waarde-vernietigend in economische zin. 

Cfo Pim Berendsen bleef optimistisch over de toekomst. Voor de benodigde beweegruimte bij zorgenkind post kan hij echter niet zonder de hulp van de politiek. Met een jaarlijkse 8 procent afname in het aantal brieven wordt het gat in de winst telkens 20 miljoen euro groter. PostNL heeft 30 en 38 miljoen euro subsidie gevraagd voor respectievelijk 2025 en 2026; bovendien wil het de post minder vaak of snel bezorgen waardoor kosten kunnen worden bespaard. 

Voor het laatste dient de postwet te worden aangepast, maar tot dusver heeft de politiek daartoe geen bereidheid getoond

Post terug naar Staat
Indien het financieel onmogelijk wordt gemaakt een structureel dalend postvolume te behappen, ligt het voor de hand de taak van postbezorging terug te geven aan de Staat. Scheidend bestuursvoorzitter Herna Verhagen meldde echter dat het geen contract is dat kan worden opgezegd, maar een wettelijke plicht.
 
De VEB suggereerde om desnoods pakketten via een spin-off los te weken en de postdivisie in een sterfhuis achter te laten. Het is onacceptabel dat aandeelhouders van een beursgenoteerd bedrijf in feite gedwongen worden om jarenlang een publieke taak te subsidiëren.

Consolidatie pakketten
Of beleggers hier veel mee opschieten is een andere vraag. Pakketten draaien weliswaar minder slecht dan post, maar zijn beslist geen vetpot. PostNL gaat bij pakketten prioriteit geven aan marge boven marktaandeel. De groei komt vooral van grote buitenlandse (Chinese) klanten, die stevig onderhandelen over tarieven. Vooral platforms als AliExpress, Temu en Shein zorgen voor volumegroei, maar drukken de marge. 

Berendsen zou graag willen dat zij meer gaan betalen, maar het is onduidelijk hoe hij dat voor elkaar moet krijgen, gezien de moordende concurrentie met partijen als DHL, DPD, UPS en FedEx. Consolidatie in een dergelijke omgeving zou denkbaar zijn, aldus de VEB.

Berendsen liet zich niet uit de tent lokken en vroeg geduld tot de Capital Markets Day in september. Verdere plannen zouden dan worden gecommuniceerd; sowieso verwacht hij dan duidelijkheid vanuit de politiek inzake post.

Bestuurders belonen als topambtenaren
Zoals altijd had de VEB problemen met de toekenning van bestuurdersbonussen, terwijl de financiële resultaten tegenvielen. En net als ieder jaar wees commissaris Ad Melkert erop dat alles conform het door aandeelhouders goedgekeurde beloningsbeleid was.

De suggestie om het beloningsbeleid aan te passen en bestuurders als hardwerkende, hoogopgeleide topambtenaren te belonen zolang PostNL maatschappelijk relevant is maar structureel niet rendeert, omarmde hij niet.

Applausmachine voor Verhagen
Ondanks de tegenvallende resultaten en de onzekere toekomst, was het hoofdthema van de aandeelhoudersvergadering het vertrek van Verhagen. Zij was na 13 jaar aan de top het gezicht van de onderneming en heeft PostNL door diverse crises geleid. 

De meeste beleggers zullen zware verliezen hebben geleden op hun belegging PostNL. 

Onder leiding van Herna Verhagen verloor het aandeel PostNL bijna 60 procent aan waarde, dividenden meegerekend. Ter vergelijking: de Amsterdamse beursbarometer AEX steeg in de afgelopen 13 jaar meer dan 280 procent. Het verschil illustreert de structurele waarde-erosie bij het bedrijf.

Maar wellicht moet de conclusie zijn dat PostNL nooit op de beurs genoteerd had moeten worden. Vooral bij post heeft een bestuurder nauwelijks vrijheidsgraden en is de politiek de baas. In dat opzicht is het knap dat iemand de boel nog enigszins bij elkaar heeft weten te houden. Zelfs de aanwezige aandeelhouders lieten hun waardering blijken tijdens het applaus aan het einde van de vergadering.

Opvolger Berendsen moet de komende jaren hard aan het werk om niet alleen de zaak draaiende te houden, maar eindelijk ook rendabel te maken.