Een tot op het laatste moment ongemeen spannende claimemissie heeft Ebusco uiteindelijk het beoogde bedrag opgeleverd. Het bedrijf ziet woensdagochtend ruim 27 miljoen euro op de bankrekening binnenstromen. Geld dat letterlijk van levensbelang is. Zonder deze kapitaalsverhoging zou de e-bussenbouwer, met een notering in de Amsterdamse smallcap-index, op een faillissement zijn afgestevend.  

Ebusco heeft bijna 44 miljoen nieuwe aandelen uitgegeven, tegen een uitgifteprijs van 82 eurocent per aandeel. Dat komt neer op een opbrengst van 36 miljoen euro. Dat het resultaat in harde contanten (27,7 miljoen euro) lager is, komt doordat de twee grootste aandeelhouders, oprichter en tot voor kort bestuursvoorzitter Peter Bijvelds en ING, maar beperkt meedoen met de emissie.  

Hun bijdrage bestond vooral uit het omzetten van leningen in aandelen. Onlangs werd bekend dat Bijvelds in augustus van dit jaar een lening heeft verstrekt van 3,5 miljoen euro. Die vordering wordt in het kader van de herfinanciering omgezet in aandelen. Daarbovenop heeft Bijvelds voor 1,5 miljoen euro ingetekend op nieuwe aandelen uit de claimemissie. ING heeft voor ruim 2,6 miljoen euro meegedaan met de aandelenuitgifte; één miljoen euro door het omruilen van schuld in aandelen, plus een aanvullende storting van 1,6 miljoen euro.  

1. Waarom was de claimemissie ook alweer noodzakelijk? 
De claimemissie was een eerste horde om Ebusco te reanimeren. Toen deze op 8 november werd gelanceerd, was het bedrijf platzak. In het ruim 350 pagina’s tellende prospectus ter gelegenheid van de aandelenuitgifte, schreef bestuursvoorzitter Christian Schreyer, die afgelopen zomer Bijvelds opvolgde, dat Ebusco in grote financiële nood verkeerde en “ongeveer nul euro” in kas had.

Het nu opgehaalde geld is hard nodig om vier acute financiële gaten te dichten. Ruim zes miljoen euro is nodig voor de betaling van drie financiers, die Ebusco voorzien van een garantiefaciliteit. Het bedrijf kon de afgelopen maanden niet voldoen aan de afspraken die het met deze financiers had gemaakt. Zij knepen even een oogje dicht, maar wel onder de voorwaarde dat ze alsnog betaald zouden worden uit de emissieopbrengst. Een bedrag van 4,5 miljoen euro is gereserveerd voor de Belastingdienst, vanwege achterstallige btw-afdrachten en loonbelasting. Zeven miljoen euro is bestemd voor de meest urgente openstaande rekeningen van enkele leveranciers en 12 miljoen euro gaat op aan salarissen, huurpenningen, advieskosten en algemene operationele kosten.   

Ebusco raakte de afgelopen anderhalf jaar in alsmaar grotere problemen. Bestelde bussen konden niet op tijd geleverd worden, er kwamen meerdere omzet- en winstwaarschuwingen en het bedrijf zag vele bestuurders komen en gaan. In de zomer leidde de opeenstapeling van tegenvallers zelfs tot een nijpend liquiditeitstekort. Het opschalen van de productie van de nieuwe Ebusco 3.0 mislukte. Het oude bestuur wilde deze bus op meerdere locaties produceren en assembleren. Niet alleen in de productiehal in Deurne en de nieuw neergezette fabriek in het Franse Rouen, maar ook bij onderaannemers in (vooral) China en Portugal. Deze stap moest op korte termijn de leveringsbetrouwbaarheid en brutomarge verbeteren en Ebusco in staat stellen de verwachte groei van de orderportefeuille op te vangen.  

Het liep anders. Onvoldoende ervaring met dergelijke ingrijpende verandertrajecten, een tekort aan vakkundig personeel en verstoringen in de toeleveringsketen braken het bedrijf op. Het gevolg van de verkeerd uitgepakte productiestrategie was dat de cash eruit vloog. Veel geld zat vast in voorraden en onderhanden werk. Ook heeft Ebusco veel geïnvesteerd in nieuwe productielocaties, zonder dat daar voldoende inkomsten tegenover stonden.  

In de tweede helft van dit jaar kwam de bussenproductie vrijwel tot stilstand, waardoor klantrelaties nog verder onder druk kwamen te staan. Diverse afnemers annuleerden hun bestellingen en Ebusco stond zelfs in de rechtbank tegenover klant Qbuzz, die volgens de bussenfabrikant ten onrechte een overeenkomst voor 45 bussen had verscheurd omdat leveringsafspraken herhaaldelijk niet waren nagekomen. Ebusco verloor de procedure.   

2. Is het voortbestaan van Ebusco met deze claimemissie veiliggesteld?  
Zeker niet. De eerste 27,7 miljoen euro is weliswaar binnen, maar het bestuur moet nog tientallen miljoenen euro’s extra bij elkaar rapen. Ebusco-topman Schreyer had al eerder gewaarschuwd dat er na een succesvolle claimemissie nog altijd een tekort van ruim 25 miljoen euro zou zijn.  

Hij moet nu als een speer aan het werk om het nijpende liquiditeitsprobleem op te lossen. De verkoop van 61 bussen aan bestaande klanten is een belangrijke stap die volgens Schreyer kansrijk is. Het gaat om bussen die Ebusco nagenoeg gereed heeft, maar waarvoor klanten hun order eerder hebben geannuleerd. Na enkele aanpassingen moeten die voertuigen hun weg vinden richting andere klanten.  

Ook wil Ebusco de druk op de kaspositie verminderen door een regeling met leveranciers te treffen over openstaande facturen waarvan de betalingstermijn is verstreken. Zo wil Schreyer vorderingen in termijnen gaan betalen in plaats van in één keer, probeert hij lagere boetebetalingen te bedingen en wil hij een door Ebusco te betalen rekening wegstrepen tegen een vordering op dezelfde partij. Verder wil de bussenbouwer zijn leveranciers standaard later gaan betalen. Gezien de nog altijd penibele situatie waarin het bedrijf verkeert, is de grote vraag in hoeverre Ebusco voldoende onderhandelingskracht heeft. Volgens Schreyer is “een significant aantal toeleveranciers” bereid Ebusco te helpen. 

Het zijn stuk voor stuk acties die uit nood geboren zijn en die niet kunnen wachten. Voor de levensvatbaarheid van het bedrijf is uiteindelijk van belang dat Ebusco de productie en levering van zijn bussen op de rails krijgt, en weet te versnellen. Ook moeten potentiële klanten natuurlijk bij het bedrijf uit Deurne blijven aankloppen. De concurrentie van partijen als VDL, Mercedes-Benz, MAN en het Chinese BYD is fel. Ebusco heeft zichzelf ten doel gesteld om aan het einde van volgend jaar (2025) maandelijks 40 tot 50 bussen te produceren. Dit jaar waren dat er gemiddeld 15 per maand.  

3. was even heel spannend. Wat heeft ervoor gezorgd dat de claimemissie toch is geslaagd?  
Het succes van de claimemissie was afhankelijk van één vraag. Kan Ebusco voldoende nieuwe beleggers interesseren voor de aandelen die beschikbaar komen doordat een deel van de bestaande aandeelhouders de claimrechten waardeloos laat aflopen?  

Het was duidelijk dat een substantieel deel van het aandeelhoudersbestand onvoldoende vertrouwen in de toekomst van Ebusco had om nieuw geld bij te storten. De koers van de claim – die het recht gaf om 3 nieuwe aandelen te kopen voor 0,82 euro per stuk – daalde tot slechts enkele centen tegen het einde van de handelsperiode (maandag 18 november).  

Woensdag bleek (inderdaad) dat Ebusco voor bijna 16 miljoen aandelen een andere koper heeft moeten zoeken. Dit is ongeveer 35 procent van het totaal van de 44 miljoen nieuwe aandelen.   

Lang niet alle claimrechten uitgeoefend: Ebusco moest op zoek naar nieuwe beleggers 

Bron: persbericht Ebusco. Aantal nieuwe aandelen in miljoenen. 

Ebusco deed (potentiële nieuwe) beleggers een interessant voorstel om de aandelen die overbleven na de claimhandel te kopen. Deze ‘gekwalificeerde, in aanmerking komende institutionele beleggers’ konden de aandelen op de kop tikken tegen de uitoefenprijs van de claim, oftewel 0,82 euro per aandeel. Dat leverde de kopers een voordeeltje op, want zij hoefden geen claimrechten te kopen.  

Ebusco had al aangegeven dat investeerder Heights Capital Management voor 6 miljoen euro van deze zogenoemde rump-aandelen zou opvegen (7,3 miljoen stuks). Vorige week, midden in de claimperiode, stuurde de bussenbouwer een persbericht uit waaruit bleek dat het Chinese Gotion ook voor 5 miljoen euro zou inschrijven. Uiteindelijk was dat volle bedrag niet nodig en kocht het Chinese batterijbedrijf waarmee Ebusco samenwerkt voor 1,8 miljoen euro aan rump-aandelen (circa 2,2 miljoen stuks).  

Er was voldoende belangstelling onder andere beleggers om de aandelen tegen 0,82 euro per stuk op de kop te tikken. Gezien de problematiek rondom het bedrijf, is de relatief grote interesse een positieve verrassing.  

De gedurfde zet om Ebusco te steunen wordt beloond, in ieder geval op de korte termijn. In de middaghandel noteert het aandeel woensdag rond de 1,22 euro per aandeel, ruim 48 procent boven de instapprijs van 0,82 euro.  

Veel belangstelling van andere beleggers om in te schrijven op rump-aandelen 

Bron: persbericht Ebusco. Aantal afgenomen nieuwe rump-aandelen in miljoenen.        

4. Hoe verliep de handel in claims?   
De handel in claims verliep tumultueus. Op maandagochtend 11 november ging deze van start. Het recht werd gedurende de claimperiode snel minder waard. Bij de opening van de handel vorige week ging een claim nog van hand tot hand tegen 1,55 euro.  

Tijdens de handelsperiode liet de koers van het claimrecht elke dag een veer. De laatste dag waarop nog in claims gehandeld kon worden, maandag 18 november, leverde een claim uiteindelijk nog slechts enkele centen op. Bovendien was duidelijk waarneembaar dat het aantal beleggers dat genoegen nam met de zogenaamde biedkoers, sterk was toegenomen.  

De koers van het claimrecht daalde elke dag tijdens de claimperiode 

Bron: Bloomberg. Periode 11 tot en met 18 november 2024. 

Het leek er allemaal sterk op dat beleggers tegen elke koers bereid waren afscheid te nemen van hun claimrechten. De claimhandel liet zien dat er weinig vertrouwen was dat Ebusco erin zou slagen de benodigde 36 miljoen euro op te halen. Als dat niet zou lukken, dan zou de emissie niet doorgaan en zou een claimrecht waardeloos aflopen. 

Nu blijkt dus dat voldoende beleggers na de claimhandel alsnog zijn ingestapt tegen een koers van 82 eurocent per aandeel. Hier zal overigens enig ongemak zitten bij bestaande aandeelhouders die niet inschreven op de nieuwe aandelen of weinig of niets hebben gekregen bij de verkoop van hun claimrecht.  

Want dit speciale arrangement – in aanmerking komende beleggers kunnen tegen de uitoefenprijs instappen (82 eurocent) zonder de claim te kopen – is wellicht de reden dat de koers van claimrechten zo onder druk stond. Onder professionele beleggers moet de animo om claims te kopen beperkt zijn geweest. Immers, waarom zou je voor dit recht betalen – al is het één eurocent – als je het na de claimperiode waarschijnlijk gratis krijgt.