In opdracht van de Duitse broker Trade Republic heeft Ipsos I&O in juni 2024 onderzocht hoe drie verschillende generaties beleggen en sparen.

Methode
Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online vragenlijst die werd afgenomen onder 1.008 respondenten in Nederland. Daarbij werd een steekproef samengesteld met vooraf bepaalde deelgroepen van beleggers en niet-beleggers binnen verschillende leeftijdscategorieën. De respondenten zijn onderverdeeld in Generatie X (geboren 1961-1980), Generatie Y (1981-1995) en Generatie Z (1995-nu).

De vragenlijst is gericht op verschillende aspecten van beleggen en sparen. Het aantal deelnemers per subgroep is vrij beperkt, wat twijfels kan oproepen over de representativiteit: het is de vraag of de bevindingen geldig zijn voor een hele populatie. Toch biedt het onderzoek zeker waardevolle resultaten en kan het interessant zijn een aantal aanvullende artikelen en tools van de VEB  naast het onderzoek te leggen.  

1: Waarom beleggen?
Binnen de drie generaties werden zowel de beleggers als de niet-beleggers gevraagd naar hun beweegredenen. Bij de eerste groep ging het onderzoek ook in op de beleggingshorizon, de portefeuille en de manier waarop wordt belegd.

• Generatie X belegt vaak met het oog op pensioenaanvulling en op het behalen van hoge rendementen. Deze generatie heeft meestal een langere beleggingshorizon en investeert relatief veel in beleggingsfondsen en individuele Nederlandse aandelen. Niet-beleggers uit deze generatie vermijden beleggen vaak vanwege de risico’s en hebben een voorkeur voor sparen.
• Generatie Y belegt ook vaak om het pensioen aan te vullen, maar is daarnaast gericht op het genereren van inkomsten en het sparen voor grote uitgaven. Deze generatie investeert relatief veel in etf’s en obligaties en heeft over het algemeen een langere beleggingshorizon dan Generatie Z.
• Personen uit Generatie Z die beleggen doen dat vaker omdat ze het leuk en interessant vinden (45 procent, tegenover 25 tot 29 procent bij oudere generaties) en om te sparen voor grote uitgaven. Ze hebben de kortste beleggingshorizon van de drie generaties.

De niet-beleggers van Generatie Y en Z noemen vaak een gebrek aan kennis en tijd als belangrijke obstakels om te beleggen, terwijl de beleggers in die generaties er juist vaak wel plezier uithalen. De VEB heeft een uitgebreide educatieve sectie op de website, waar beginnende (en ervaren) beleggers terecht kunnen voor informatie over strategieën, risico's, en handige tips om weloverwogen beleggingsbeslissingen te nemen met een stap-voor-stap-uitleg.

Het is opvallend dat bij alle beleggers samen slechts gemiddeld 12 procent van de portefeuille in etf’s is belegd. Deze productcategorie is al jaren groeiende en is een goede keuze om een beleggingsportefeuille mee op te bouwen. Eerder dit jaar publiceerde de VEB dit overzichtsartikel over beleggen in etf’s. Daarnaast vindt u op deze pagina voorbeelden van goedkope indexvolgende fondsen die breed gespreid in aandelen en obligaties beleggen. Hiermee kan een belegger zelf een mixfonds samenstellen.

2: Beleggingsgedrag
Van de beleggende respondenten in dit onderzoek belegt bijna de helft periodiek (er wordt dan regelmatig een vast bedrag ingelegd). Generatie X doet dit relatief weinig en toont ook minder interesse om dit te gaan doen. Generatie Y belegt van deze generaties het vaakst periodiek. Binnen Generatie Z is de interesse in periodiek beleggen het grootst (54 procent). Het kan zeker voor personen met een lange horizon interessant zijn om over de tijd gespreid in te leggen. Daarover leest u meer in het kader onderaan.

Portefeuille
Hoe zien de portefeuilles van de deelnemers aan het onderzoek eruit? De beleggers kunnen natuurlijk meerdere soorten producten in bezit hebben, daardoor tellen de percentages op tot meer dan 100 procent.

	Percentage beleggers met de beleggingscategorie in bezit
Beleggingsfondsen	50%
Nederlandse aandelen	38%
Buitenlandse aandelen	26%
Crypto's	24%
Etf's	23%
Obligaties	10%
Opties of turbo's	4%
Andere producten	11%

Binnen generatie Y en Z zijn etf’s populairder, daar zijn ze namelijk bij 31 procent van de beleggers vertegenwoordigd. Crypto’s zijn vooral populair onder de jongste beleggers (onder 29 jaar), van hen heeft 38 procent bitcoin of andere cryptovaluta in bezit. In 2022 was dat overigens nog 48 procent. De VEB is kritisch op crypto’s en ziet deze niet als een onderdeel van een verstandig samengestelde beleggingsportefeuille.

3: Bronnen voor beslissingen
Waarop baseren de beleggers hun beslissingen? Eigen analyses en (financiële) websites zijn de meest gebruikte en belangrijkste bronnen in alle leeftijdsgroepen. Generaties Y en Z raadplegen daarbij relatief vaak familie, vrienden en sociale media. Voor die relatief jonge beleggers zijn social media ook veel vaker een bron van informatie dan voor Generatie X. Toch blijven die ook bij Generatie Y en Z hangen op slechts 15 procent.

In vergelijking met de andere generaties hebben influencers bij generatie Y de grootste vinger in de pap. Niettemin geeft ook in die groep slechts 12 procent van de beleggers aan dat zij hierop leunen voor beslissingen. Het beeld dat jongere beleggers zich massaal laten leiden door video’s op YouTube of TikTok wordt, in dit onderzoek, niet bevestigd.

Timing
Vier op de tien niet-beleggers sluiten niet uit dat ze in de toekomst zullen beginnen met beleggen. Dit wijst op een aanzienlijke potentiële markt voor financieel dienstverleners om nieuwe klanten aan te trekken.

In 2022 is het onderzoek ook uitgevoerd. Toen overwoog slechts 13 procent van de niet-beleggers om toch te gaan beginnen met beleggen. Het heeft mogelijk te maken met de forse stijgingen van de beurzen over de afgelopen twee jaar, terwijl 2022 juist een mager beleggingsjaar was.

In het onderzoek van 2024 vindt slechts 5 procent van de niet-beleggers dit een slecht moment om in te stappen. Interessant: in 2022 was dit percentage hoger, namelijk 10 procent, terwijl de koersen van vooral aandelen sindsdien aanzienlijk zijn gestegen. Het laat nog weer eens zien dat het timen van de markt bijzonder lastig is.

Het complete onderzoek kunt u downloaden via deze link.

Gespreid en periodiek beleggen bij Nederlandse brokers

Het is een bekend fenomeen dat mensen over het algemeen willen instappen als de koersen stijgen en uitstappen als de koersen dalen. Beleggers zijn vaak niet rationeel en soms te veel gericht op de korte termijn. Het periodiek inleggen van een (vast) bedrag kan slechte keuzes of twijfel voorkomen. Buy and hold -  is daarbij een veel gepredikte aanpak. Een onderzoek van de VEB uit 2022 laat zien dat deze strategie over de voorgaande 25 jaar ook het best rendeerde. Een aanname was dat de belegger het hele bedrag aan het begin van de periode inlegt. In de praktijk heeft natuurlijk niet iedereen ineens een groot bedrag beschikbaar. Het is realistischer dat er met enige regelmaat een beetje kan worden belegd. Bovendien is het instapmoment hoe dan ook van grote invloed op het resultaat. Het gespreid over de tijd instappen is een goede manier om te vermijden dat alles wordt ingelegd op een toppunt van de markt. Het rapport van Ipsos I&O is opgesteld in opdracht van Trade Republic. Deze Duitse neobroker is niet in Nederland gevestigd en staat niet onder AFM-toezicht. Bovendien is het een broker die provisies ontvangt van handelsplatforms voor het plaatsen van orders (payment for order flow, PFOF). Dat is in Nederland verboden. De voorkeur van de VEB gaat uit naar financieel dienstverleners die onder toezicht staan van de AFM en bindend bij het Kifid zijn aangesloten. Het brokeronderzoek 2024 vergelijkt deze partijen. Veel partijen bieden ook een vorm van automatisch periodiek beleggen. In de tabel hieronder een overzicht van de mogelijkheden die de brokers hiervoor bieden.