Het is inmiddels een lange traditie dat de VEB onderzoek doet naar de verschillen in tarieven en voorwaarden tussen banken en brokers die in Nederland actief zijn. De bevindingen kunnen beleggers gebruiken in hun keuze voor een (andere) dienstverlener. Er zijn vele partijen actief op de markt voor doe-het-zelfbeleggers (via een zogeheten execution only-relatie), maar de VEB hanteert een aantal selectiecriteria. Om in aanmerking te komen voor dit onderzoek moeten brokers onder (gedrags-)toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) staan en ook bindend zijn aangesloten bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid), een laagdrempelige geschillenbeslechter als alternatief voor de rechter.  

Selectie brokers

Waarom zijn deze acht brokers opgenomen in dit onderzoek en andere niet? De criteria toegelicht.  Voor Nederlandse beleggers gaat de voorkeur van de VEB uit naar brokers die onder toezicht staan van de AFM en bindend bij het Kifid zijn aangesloten. Wie op vergelijkingssite finner www.veb.net/finner zoekt naar de partijen waar beleggers zelf in aandelen kunnen handelen, komt uit op dertien verschillende partijen. Vijf daarvan, Mexem, Scalable Capital, Trade Republic, MeDirect en Openbank, werken echter onder een inkomend Europees paspoort. Dit betekent dat er geen toezicht is van de AFM, en dat meldingen over conflicten bij de toezichthouder in een ander land moeten worden gemaakt. De Duitse brokers Scalable Capital en Trade Republic krijgen bovendien betaald voor de orderstroom (payment for order flow, PFOF) door alternatieve handelsplatforms. Vanaf 30 juni 2026 wordt een verbod op PFOF in de hele EU van kracht.  Met uitzondering van MeDirect zijn de vijf genoemde brokers ook niet bindend aangesloten bij het Kifid.

Veranderingen 
Veel beleggers werden in 2021 klant bij Saxo na de overname van BinckBank. Tot 1 juli 2024 bleven zij formeel klant van BinckBank, maar na een juridische fusie is BinckBank nu volledig opgegaan in Saxo Bank A/S. Volgens Saxo zijn de gevolgen voor de dienstverlening minimaal, maar sinds de fusie vallen alle rekeningen onder het Deense depositogarantiestelsel, aangezien Saxo Bank een Deense bankvergunning heeft. Saxo Nederland werkt als Nederlands bijkantoor en staat onder AFM-toezicht. 

Iets soortgelijks is het geval bij DeGiro. Beleggers openen een bankrekening bij flatexDEGIRO Bank en daarop is het Duitse depositogarantiestelsel van toepassing.  

Wanneer uw geld wordt beschermd door een depositogarantiestelsel uit een ander EU-land, kan het langer duren voordat u uw geld terugkrijgt na het faillissement van een bank. Wel geldt de dekking tot 100.000 euro.  

Easybroker is sinds 1 maart 2024 onderdeel van DMA Europe B.V., het voormalige Today’s Group, een partij die vooral actief is op het vlak van vermogensbeheer.  

Wat betaalt een buy-and-hold-belegger

Om de kosten voor een klant bij de verschillende brokers te illustreren, hebben we een voorbeeldprofiel samengesteld.   Dit profiel richt zich op de jaarlijkse kosten (voor een Nederlandse particuliere belegger) die de broker in een jaar in rekening brengt, dus bijvoorbeeld niet de bied-laatspread of transactiebelasting.  We bekijken een buy-and-hold-belegger die een keer per maand een bedrag inlegt, met een portefeuillewaarde van gemiddeld 50.000 euro en producten op vier verschillende beurzen. Gedurende het jaar ontvangt deze belegger tien keer een cashdividend van 100 euro.  Transacties: de belegger doet transacties van 1.000 euro per order. Dit omvat drie keer een etf op Xetra (iShares MSCI World SRI UCITS ETF EUR Acc, IE00BYX2JD69), drie keer een etf op Euronext Amsterdam (iShares Core MSCI Emerging Markets IMI UCITS ETF, IE00BKM4GZ66), twee aandelen op de Nederlandse beurs, twee aandelen op de Franse beurs en twee aandelen op de Amerikaanse beurs NYSE (omgerekend voor 1.096 dollar). Alle transacties worden uitgevoerd via limietorders.  Het kostenprofiel is uitgesplitst in de verschillende kostentypes van de brokers. De belegger is gericht op de lange termijn en maakt geen gebruik van geleend geld. Bij sommige brokers kunt u vreemde valuta’s aanhouden op een aparte (deel)rekening. Bij LYNX en Easybroker worden transacties voor effecten die in vreemde valuta noteren, sowieso op een aparte rekening afgerekend. De voorbeeldbelegger moet nog omwisselen en heeft dus valutakosten. Beleggers die veel in buitenlandse aandelen handelen, kunnen grotere bedragen converteren of omwisselkosten vermijden via een vreemdevaluta-rekening.  De gehanteerde wisselkoers is € 1 = $ 1,096

ABN Amro 
 

• ABN Amro biedt twee opties voor zelfbeleggers: Zelf Beleggen Basis en Plus. Basis is aantrekkelijk voor de passieve belegger vanwege de lagere kosten. Plus heeft extra vaste kosten van 48 euro per jaar, maar biedt wel meer mogelijkheden. 
• De bank heeft een basisassortiment met ruim 400 etf’s en beleggingsfondsen. Daarin kan met beide rekeningtypes zonder transactiekosten worden gehandeld. 
• Voor Zelf Beleggen Basis heeft ABN Amro een aandelenassortiment van de Nederlandse AEX, AMX en AScX en de STOXX Europe 50 en S&P 100. Plus is de keuze waar de actievere belegger eerder op uit zal komen en dient als het uitgangspunt voor de transactiekosten in dit onderzoek. Daarmee zijn ook opties, obligaties en aandelen uit 22 landen beschikbaar. De buy-and-hold-belegger in onze vergelijking op pagina 21 is met Basis het voordeligst uit. Dat rekeningtype volstaat als deze belegger met de aandelen binnen het assortiment Zelf Beleggen Basis blijft. 

Bux 

• Sinds juli dit jaar is BUX officieel overgenomen door ABN Amro. BUX ziet zichzelf nog steeds als neobroker: een innovatieve partij gericht op jongeren, met lage transactietarieven. Daarvoor biedt het diensten als fractioneel beleggen, waarmee een belegger voor een bepaald bedrag van minimaal 10 euro ook deeltjes van een etf of aandeel kan kopen. Met de overname heeft BUX afscheid genomen van de crypto-activiteiten.  
• Cashgeld wordt aangehouden bij ABN Amro Clearing Bank, daarop is het Nederlandse deposito-garantiestelsel van toepassing.  
• Alle transacties in een vreemde valuta, bijvoorbeeld bij de aankoop van Amerikaanse aandelen, worden afgerekend in de muntsoort van het account. Die is gebaseerd op de woonplaats van de belegger.  
• Voor de verwerking van corporate actions kan BUX naar eigen inzicht een keuze maken, waaronder de mogelijkheid om helemaal geen actie te ondernemen. Wanneer een bedrijf wordt overgenomen, zal de broker bijvoorbeeld standaard de aandelen aanmelden voor het bod.    

DeGiro 

• DeGiro blijft een van de weinige spelers zonder vaste kosten (behalve bij bepaalde beleggingsfondsen) en kan ook op transactietarieven goed concurreren. De broker biedt de keuze tussen het Basic-, Active- of Trader-account. Bij het Basic-profiel zijn geen derivaten beschikbaar en zijn er minder mogelijkheden tot het lenen van geld en effecten om short te gaan.  
• DeGiro heeft een kernselectie etf’s en beleggingsfondsen, waarin per product een keer per maand met transactiekosten van 1 euro gehandeld kan worden (onder voorwaarden zijn volgende transacties ook tegen dat tarief). De keuze is wel uitgekleed sinds 2022. Zo zijn er sindsdien 132 producten verdwenen uit de kernselectie, en is nu een selectie over van 75 etf’s. De belegger moet ook goed kijken voor welke specifieke beursnotering(en) het verlaagde tarief geldt. 
• DeGiro is een handelsnaam van het Nederlandse bijkantoor van flatexDEGIRO Bank AG. Deze Duitse bank staat primair onder toezicht van de Duitse financiële toezichthouder (BaFin). Het bijkantoor is geregistreerd bij DNB en staat onder toezicht van de AFM en DNB. 
• Automatische valuta-omwisseling kost 0,25 procent van het transactiebedrag, verwerkt in de koers. Tegen 10 euro plus 0,25 procent kan een belegger zelf vreemde valuta's aan- en verkopen. 

   
Easybroker 

• Easybroker hanteert geen service fee of inactiviteitskosten. De partij komt daarmee redelijk voordelig uit de bus. Voor de buy-and-hold-voorbeeldbelegger zelfs als goedkoopste. 
• Bij de partij kunnen beleggers kiezen tussen een cash- en een margin-account. Op beide werkt Easybroker met een multivalutarekening. De belegger moet op een cashrekening zelf valuta’s kopen voor hij kan handelen in een product dat niet in euro noteert. Voor de omwisseling gelden minimumtarieven, wat betekent dat het kan lonen om in één keer een groter bedrag om te wisselen.  
• Op een margin-account kunnen beleggers ook kiezen om een order af te rekenen in een vreemde valuta die zij niet in bezit hebben, waarna een roodstand ontstaat. Daarvoor wordt uiteraard wel debetrente in rekening gebracht. 

ING  

• ING biedt Zelf op de Beurs en kan daarmee door de kostenstructuur voor transacties in aandelen concurreren met de goedkoopste brokers bij transacties tot 1.000 euro. Een groot pluspunt is dat etf’s en beleggingsfondsen zonder transactiekosten te verhandelen zijn. De servicekosten zorgen er echter voor dat ING voor vrijwel ieder type belegger een van de duurdere partijen is. 
• Bij het overboeken van effecten naar een andere broker, zijn de kosten 90 euro per individuele regel. Volgens ING is dat een redelijke weerspiegeling van de kosten die de bank maakt voor het overboeken. 
• ING biedt een gratis dienst om de te veel betaalde bronbelasting (boven het verdragstarief) terug te vorderen in elf landen, waaronder België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. Hiervoor moet minimaal 125 euro kunnen worden teruggevorderd per individuele dividendbetaling. In de meeste landen kan dit gaan tellen vanaf een brutodividendbedrag boven de 1.000 euro, waarvoor een flinke positie in een aandeel nodig is. 

LYNX 

• LYNX biedt nog steeds een breed scala aan producten en mogelijkheden, waarmee vooral de ervaren belegger zich thuis zal voelen. 
• De belegger opent bij LYNX via Interactive Brokers Ierland een multivalutarekening. Buitenlandse effecten worden altijd afgerekend in de valuta waarin deze genoteerd staan. De belegger heeft de keuze om eerst de betreffende buitenlandse valuta aan te kopen en daar vervolgens de buitenlandse effecten mee te kopen, of om direct de buitenlandse effecten te kopen zonder die valuta te bezitten. In dat laatste geval ontstaat wel een roodstand. Valuta aankopen kan tegen geringe kosten, zeker als grote bedragen worden omgewisseld. Over het bedrag dat een belegger omwisselt, zijn de kosten slechts 0,005 procent, maar er gelden daarbij wel minimumtarieven. 
• LYNX rekent maandelijkse minimale-activiteitkosten van 5 euro voor rekeningen met een portefeuillewaarde van minder dan 100.000 euro. De betaalde commissies in die kalendermaand worden hiervan afgetrokken. Samen met de vrij hoge minimale transactiekosten, is de broker voor een kleine buy-and-hold-belegger niet een hele goedkope keuze. Aan de andere kant kan iemand die met grotere bedragen in Nederlandse aandelen handelt wel redelijk gunstig af zijn, net als optiebeleggers. 

   
Rabobank  

• De dienstverlening voor Rabo Zelf Beleggen kost – afhankelijk van het belegd vermogen – per september 2024 minimaal 5 en maximaal 100 euro per kwartaal. Dat maximum wordt bereikt bij een portefeuillewaarde van zo’n 234.000 euro. Vanaf oktober gaat dit veranderen en kunnen de kosten blijven doorstijgen als het belegd vermogen toeneemt. Bij een portefeuille van een half miljoen neemt dit bijvoorbeeld toe naar 180 euro per kwartaal. 
• Het aanbod aan beleggingsproducten is niet zo groot en voor de buy-and-hold-belegger in dit onderzoek is Rabobank de duurste partij. Ook de actievere belegger loopt tegen flinke kosten aan.  
• Een dividenduitkering brengt tot oktober 2024 kosten met zich mee van 0,25 euro plus 0,5 procent over het uitgekeerde brutobedrag. Die kosten gaan verdwijnen, zodat het ontvangen van dividend kosteloos wordt – zoals bij de andere partijen. 

Saxo 

• Bij Saxo zijn er sinds mei drie nieuwe rekeningtypes: Bronze, Silver en Gold. Beleggers starten nu met Bronze, maar gaan automatisch naar een hoger niveau als het totale vermogen op de rekening een bepaald bedrag overschrijdt: vanaf 200.000 euro naar Silver en vanaf een miljoen euro naar Gold. Daarbij worden de transactiekosten steeds lager. Voorheen kon de belegger kiezen uit drie pakketten, waarbij er een afweging was tussen transactiekosten en service fee. Bijna alle vergeleken transacties zijn in de nieuwe opzet goedkoper, zelfs vergeleken met het voordeligste oude pakket. 
• Saxo kan nu een stuk beter concurreren, maar door de service fee behoort het toch niet tot de echt voordelige partijen. Niettemin is de nieuwe tariefstelling ook op dat vlak een vooruitgang. De kosten zijn verlaagd en de betaalde service fee in de ene maand – 0,01 procent over de portefeuillewaarde, met een maximum van 40 euro – is de volgende maand beschikbaar als transactiekostentegoed. Voor een belegger met een portefeuillewaarde van twee ton waren de kosten minimaal 23,50 euro per maand, nu is dat in alle varianten 20 euro. 
• SaxoBottomline-klanten hebben in het verleden de servicekosten afgekocht, maar de rekening belooft ook transacties tegen zo laag mogelijke transactietarieven. In een recent overleg met de VEB heeft Saxo toegezegd deze binnenkort op het niveau te brengen van de tariefklasse Saxo Gold, zonder de service fee.    
• Een andere opvallende wijziging is de berekening van de creditrente. Het minimale bedrag dat men nu moet aanhouden bij Saxo om rente te ontvangen is verhoogd van 10.000 naar 100.000 euro. Is het netto kassaldo boven een ton, dan geldt de rente wel over het gehele netto saldo, maar daarvoor is het dus al nodig om meer aan te houden dan gedekt is door het depositogarantiestelsel. Daarnaast is het woord netto relevant. Een eventuele marginverplichting wordt namelijk in mindering gebracht op het kassaldo. Dat was eerder niet zo.  
• Een deel van de Nederlandse beleggers die van het Binck-platform zijn overgezet naar dat van Saxo, kon daar niet aan wennen of liep tegen problemen aan. De VEB heeft de afgelopen jaren veel klachten ontvangen over Saxo. Dat aantal is weliswaar afgenomen, maar er is nog werk aan de winkel. 

Overstappen  
Een belegger hoeft natuurlijk niet bij dezelfde broker te blijven. Wie een portefeuille wil overboeken, doet er goed aan te informeren naar eventuele overboekingskosten die de huidige bank of broker in rekening brengt voor het wegboeken van effecten. Vaak wordt per regel een bedrag gerekend, en zo kan het overboeken van een gespreide portefeuille flink in de papieren lopen.  

Bij een nieuwe broker kunt u informeren of een overstapservice beschikbaar is. Maakt u hier gebruik van, dan stuurt de nieuwe partij het aanvraagformulier naar de oude broker. Die levert vervolgens de effecten aan de nieuwe.  

Voordat u gebruikmaakt van zo'n overstapservice, doet u er goed aan na te vragen of alle effecten bij de nieuwe broker beschikbaar zijn en of deze de kosten van de oude partij vergoedt. In een apart artikel besteden wij aandacht aan de zaken waar veel beleggers tegenaan lopen, zoals termijnen en kosten bij het overboeken van een portefeuille. 

Service 
De keuze voor een broker hangt sterk af van uw beleggingsstijl en behoeften. De VEB blijft aandringen op transparantie en een goede informatievoorziening, zodat beleggers weten waar ze aan toe zijn.  

Tot slot moeten beleggers zich bewust zijn van de wettelijke bescherming die van toepassing is op hun beleggingen. Nederlandse brokers met een vergunning vallen onder toezicht van de AFM en DNB. Het is raadzaam om na te gaan of een broker geregistreerd en gereguleerd is door deze instanties. 

Transactiekosten

Wat betaalt een belegger voor aankoop van verschillende effecten? Hieronder een aantal orders om dit te illustreren. Bij effectenhandel in vreemde valuta's bieden de meeste partijen automatische omwisseling aan, tegen een toeslag op de wisselkoers. Soms moet de belegger zelf valuta aankopen om een debetsaldo te voorkomen. Deze kosten staan onder “Valuta” vermeld en komen boven op het transactietarief als er nog omgewisseld moet worden. Zelf grotere bedragen omwisselen kan valutakosten verlagen. ABN Amro heeft een assortiment etf's en fondsen waarin kosteloos gehandeld kan worden. Bij DeGiro is er een kernselectie waarvoor (onder voorwaarden) een verlaagd tarief geldt.

Verantwoording onderzoek

Voor dit artikel is gebruikgemaakt van de informatie op websites van de aanbieders en is voor aanvullende vragen contact met hen opgenomen.