Bonus oud-ceo Philips: “Beschamend.”
Philips heeft over 2022 een nettoverlies geleden van 1,6 miljard euro maar meldde in zijn jaarverslag dat de voormalige ceo, Frans Van Houten, over 2022 een beloning van € 1,7 miljoen heeft ontvangen. Daarvan bestaat 450.000 euro uit bonussen. De prestatiebeloning kan de komende jaren nog oplopen tot enkele miljoenen euro's. In tegenstelling tot de zittende bestuurders weigerde Van Houten om af te zien van zijn bonussen, tot ontsteltenis van de aandeelhouders.

Directeur Gerben Everts van de VEB stelt in het FD dat de Philips-commissarissen de bonus voor Van Houten op nul hadden moeten zetten. Dat de commissarissen dit niet hebben gedaan, is “beschamend”, aldus Everts. De weigering van Van Houten om van zijn bonus af te zien, is voor de VEB reden om bij Philips aan te dringen op “ontslag op staande voet” voor Van Houten. De voormalig topman staat nog tot eind april als adviseur op de loonlijst van Philips.

Ook in het NPO Radio 1-programma Geld of je leven uit Everts niet mis te verstane kritiek op de bonus van Van Houten.

“Vorig jaar hebben we bij de aandeelhoudersvergadering de morele oproep gedaan aan Van Houten om zelf op eigen initiatief afstand te doen van dat stukje extra beloning. En die handreiking had hij keurig kunnen invullen maar het antwoord was dat hij zelf ook slachtoffer was. Het geeft aan dat hij zich drukker maakt om zijn eigen salaris en zijn eigen persoon dan om het belang van Philips en daarmee heeft hij de reputatie van Philips in ernstig diskrediet gebracht. Hij heeft zijn middelvinger opgestoken naar de maatschappij en naar alle betrokkenen bij Philips.”

Volgens Everts staat ook de positie van Paul Stoffels, voorzitter van de remuneratie-commissie ter discussie: "Hij heeft vorig jaar toegezegd dat hij er kritisch naar zou kijken, maar we zien dat Van Houten aan de onderhandelingstafel de dienst heeft uitgemaakt en niet meneer Stoffels en dat verwacht je niet van iemand van de raad van commissarissen. Die hoort uiteindelijk ten behoeve van de mede-aandeelhouders een goede afvloeiingsregeling tot stand te brengen en die hoort niet 5 miljoen mee te geven aan iemand die evident wanbeleid heeft gevoerd. "

AkzoNobel: “Bonustargets niet gehaald.”
Ook de vertrekpremie van de oud-ceo van AkzoNobel, Thierry Vanlancker, wekt wrevel bij beleggers. Uit het jaarverslag blijkt dat Vanlancker op de valreep nog 1.6 miljoen euro kreeg toegeschoven.

Hoofdeconoom Jasper Jansen laat daarover in het FD zijn afkeuring blijken: “Als je het contract gewoon had laten doorlopen, was er geen aanspraak geweest op een vertrekregeling. Er is wat ons betreft geen aanleiding voor compensatie, omdat de bonustargets niet zijn gehaald.”

Accountants krijgen een grotere rol bij aandeelhoudersvergaderingen
Op aandeelhoudersvergaderingen (ava’s) krijgt de accountant een grotere rol dan voorheen. Tijdens de komende ava’s wordt van de accountant niet alleen verwacht dat deze een toelichting geeft op de jaarrekening, maar ook krijgt de accountant de ruimte om zijn mening te geven over zaken als de cultuur bij een onderneming of frauderisico's. De nieuwe rol van de accountant is mede het gevolg van een jarenlange lobby van de VEB. David Tomic verklaart in het FD dan ook dat de VEB hier verguld mee is: “Accountants zijn de oren en ogen van de beleggers. Aandeelhouders benoemen accountants ook tijdens de ava. Ze verwachten een gedegen toelichting, maar krijgen nu nog te vaak een gescript verhaal, met beperkte diepgang, dat is afgestemd met het bestuur en commissarissen.”

Inkoop eigen aandelen: “Biedt meer flexibiliteit dan dividend.”
AEX-bedrijven kopen op basis van de jaarcijfers van 2022 voor 34,6 miljard euro aan eigen aandelen in. Een record. In De Telegraaf geeft de VEB desgevraagd aan dat de vereniging zich kan vinden in de ratio achter die aandeleninkopen omdat het meer flexibiliteit geeft dan de uitkering van dividend: “Bij dividend doet een bedrijf een belofte voor de toekomst. Een verlaging wordt als een teken van zwakte gezien. De inkoop van eigen aandelen is daarentegen eenmalig.” En als cadeautje aan beleggers beschouwt de VEB het al helemaal niet: “In beginsel horen bedrijven het hun ter beschikking gestelde kapitaal te gebruiken om te ondernemen. Maar als zij dit niet rendabel kunnen investeren, kan het verstandig zijn aandelen in te kopen. Aandelenkapitaal kun je zien als een eeuwigdurende lening. Dit is dan een terugbetaling en geen cadeautje.”

“ Heineken moet zo snel mogelijk af van z’n Russische activiteiten.” 
Heineken Rusland investeert nog steeds volop en lanceerde het afgelopen jaar zelfs 61 nieuwe producten aldus de onderzoeksjournalisten van Follow The Money. De bierbrouwer kondigde eind maart 2022, ruim een maand na de Russische inval in Oekraïne, aan dat het zich volledig terug zou trekken uit Rusland.

De VEB benadrukt dat Heineken zo snel mogelijk af moet van de Russische activiteiten. "Als je de reclamebudgetten ruimte geeft in de ambitie de omzet te verhogen, moet je zo snel mogelijk van deze gevoelige knellende ballast af."

Heineken meldt overigens in een reactie dat het z’n belofte niet gebroken heeft. “Heineken Russia is een aparte entiteit. We zijn erop gericht om de verkoop in de eerste helft van 2023 te voltooien.”

Aandeleninkoop Shell: “Geen cadeautje.”
In The Big Five van het kapitalisme van radiozender BNR worden verschillende kopstukken uit de Nederlandse economie aan het woord gelaten over de plus- en minpunten van het kapitalisme. De gasten lopen uiteen van oud-premier Jan Peter Balkenende tot economisch journalist Jeroen Smit. Ook VEB-directeur Gerben Everts maakt deel uit van deze experts. Uiteraard kwam in de uitzending de kritiek op de recordwinsten van Shell aan de orde, in combinatie met de relatief lage investeringen van Shell in het winnen van niet-fossiele energie.

Toch wil Everts daar wel een nuancering in aanbrengen: “Shell schakelt niet snel genoeg om en de overheid legt daar ook niet genoeg druk op. In die kritiek kan ik me zeer goed herkennen. Maar aan de andere kant: Shell deelt ook geen cadeautjes uit. De aandeelhouders krijgen het reguliere dividend wat ze het voorgaande jaar ook kregen: de helft van de winst (…) Feit is: Shell profiteert van de situatie in Oekraïne maar wij hebben gewoon een fossiele afhankelijkheid. En als de winst niet naar Shell was gegaan, dan was het wel naar de duistere regimes uit de Opec-landen gegaan.”

PostNL: “Terug bij af.”
Het bedrijfsresultaat over heel 2022 viel bij PostNL sterk terug: van 308 miljoen euro in 2021 naar 84 miljoen in 2022. De vooruitzichten voor 2023 zijn ook niet denderend: PostNL gaat uit van een verdere volumedaling en een klein verlies aan marktaandeel. In De Telegraaf ziet hoofdeconoom Jasper Jansen van de VEB een herhaling van zetten. “PostNL is weer terug bij af. Ook voor dit jaar voorspellen ze een winst die op een veel lager niveau ligt dan beleggers hadden gedacht. En dat ze rekening houden met een verlies aan marktaandeel maakt het extra pijnlijk.”

Air France-KLM: “Moeilijke tak van sport.”
Air France-KLM boekte vorig jaar een operationele winst van ongeveer 1,2 miljard euro, tegenover een verlies van 1,6 miljard euro in 2021. Het hoge rendement lijkt aan te geven dat Air France-KLM de coronacrisis weer te boven is. Toch kraakt hoofdeconoom Jasper Jansen in De Telegraaf een kritische noot. “De vraag is of Air France-KLM een marge van 7% over meerdere jaren kan vasthouden. Uit de geschiedenis van de onderneming blijkt dat het lastig is. Er is altijd wel wat, dan is het weer de dure olie, chaos op Schiphol of een vulkaan die uitbarst waardoor de resultaten tegenvallen. De luchtvaart is een moeilijke tak van sport.” Daarnaast kan, aldus Jansen, ook de inflatie de luchtvaartmaatschappij parten spelen. “Als de vraag wat afneemt, zul je ook zien dat de prijzen van tickets weer dalen, waardoor de marge kleiner wordt.”

Wirecard: “Vertrouwen in EY geschonden.”
Het faillissement van Wirecard is waarschijnlijk een van de grootste boekhoudschandalen in de Duitse naoorlogse geschiedenis. In zijn column in De Telegraaf haalt VEB-directeur Gerben Everts uit naar de Duitse tak van accountantsfirma EY die ernstig tekortschoot bij het onderzoek naar de jaarrekeningen van deze fintech: “De kwaliteit van de controle van Wirecard en het gebrek aan centrale kwaliteitsbewaking zijn zeer ernstige fouten die niet bij een professioneel EY passen. Voor het terugwinnen van ernstig geschonden vertrouwen past geen ontwijking, maar kritische zelfreflectie.”