Een mededeling van B&S die las als één groot slechtnieuwsbericht, vlak voor opening van de beurshandel op maandag. Met de nieuwe onheilstijdingen heeft de chaos bij B&S een voorlopig nieuw hoogtepunt bereikt.

Uit een intern onderzoek is gebleken dat er “bepaalde zaken over de governance van het bedrijf zijn die het bedrijf dwingen meer openheid te geven in de jaarrekening 2022”. Volgens B&S gaat het in ieder geval om een trits transacties die B&S deed met verbonden partijen. Bij enkele daarvan was ook het hogere management van B&S betrokken. Deze transacties waren in strijd met het eigen beleid dat volgens het handelshuis belangenconflicten tegen moet gaan. Het onderzoek is nog niet afgerond. 

Vertrek
Topman Tako de Haan en Willem Blijdorp wachten de definitieve uitkomst in ieder geval niet af en zijn per direct opgestapt. Bas Schreuders, in het bestuur tot nu toe belast met juridische zaken, neemt de taken van De Haan over. Bert Tjeenk Willink, die in december werd aangesteld als onafhankelijke commissaris, schuift door naar de leeggevallen plek van Blijdorp en wordt vicevoorzitter van het toezichthoudend college. President-commissaris is de in december aangestelde Derk Doyer, voormalig bestuurder van SHV en oud-commissaris van Ahold, Corio en Lucas Bols.

Het rommelt al langer in de top van B&S. In december werd president-commissaris Van Barneveld ontslagen na een vergadering achter gesloten deuren in Luxemburg, op aandringen van Blijdorp. Medecommissaris Kitty Koelemeijer vertrok daarop ook, uit solidariteit. De beide commissarissen hadden vlak daarvoor een overnamepoging van Blijdorp gebarricadeerd, omdat zij onder meer de biedprijs niet fair vonden.

Serieus
Beleggers stemden maandag 20 februari met de voeten. In de middaghandel noteerde het aan de Amsterdamse smallcap-index genoteerde bedrijf ruim 13 procent lager op 4,32 euro.

Dat het om een serieuze kwestie gaat, blijkt ook wel uit het feit dat B&S de voor volgende week geplande jaarcijferpublicatie schrapt. Dat gebeurt vrijwel nooit bij beursgenoteerde ondernemingen.

In 2013 moest Imtech de jaarcijfers uitstellen nadat de eerste indicaties van onregelmatigheden rond Poolse projecten aan het licht waren gekomen. In het buitenland zijn betaalbedrijf Wirecard (jaarrekening 2019) en meubelbedrijf Steinhoff voorbeelden van bedrijven die de jaarcijfers niet op tijd rond kregen.

Het lijkt aannemelijk dat controlerend accountant Deloitte op dit moment nog geen handtekening wil zetten onder de jaarrekening. Vermoedelijk wil deze nog aanvullende controlewerkzaamheden verrichten, om helder te krijgen wat precies de aard van de transacties is geweest en of zich nog andere kwesties hebben voorgedaan. Ook zal hij willen vaststellen op welke punten de interne controle onvoldoende heeft gefunctioneerd, welke maatregelen B&S heeft getroffen en of het bedrijf en minderheidsaandeelhouders mogelijk zijn benadeeld door onzakelijke transacties.

 In de controleverklaring bij de jaarrekening over 2020 meldde Deloitte voor het eerst dat transacties met verbonden partijen een belangrijk aandachtspunt waren tijdens de controle, een zogeheten kernpunt (key audit matter). Bij de controle over boekjaar 2021 waren risico’s rond mogelijke niet-zakelijke transacties met verbonden partijen wederom een kernpunt van de controle. Ook dat is bij beursondernemingen een zeldzaamheid. 

Rollen
Het balletje is aan het rollen gebracht door diverse publicaties in de media van de afgelopen maanden over de handel en wandel van oprichter, controlerend aandeelhouder en commissaris Willem Blijdorp.

Wanneer B&S het interne onderzoek is gestart, welke betrokkenheid controlerend accountant Deloitte daarbij heeft en of mogelijk andere (forensische) partijen zijn ingevlogen, meldt het handelshuis niet. Wel dat het onderzoek is bedoeld voor “een zorgvuldige beoordeling van het interne controleraamwerk en governancepraktijken”. 

De aanstelling van twee nieuwe commissarissen eind december - nadat Blijdorp hun beide voorgangers had weggestuurd - zal mogelijk als extra katalysator hebben gewerkt om bepaalde aangelegenheden onder de loep te nemen.

Dwarsverbanden
Dat de jaarafsluiting van 2022, inclusief de handtekening van huisaccountant Deloitte, een flinke kluif zou worden, was te verwachten. De verzameling rode vlaggen werd de afgelopen jaren, en met name door diverse affaires in 2022, steeds verder uitgebreid.

Die affaires vinden allemaal hun oorsprong in de nauwe verwevenheid tussen B&S en grootaandeelhouder, oprichter en - tot vandaag - commissaris Willem Blijdorp. Zo verdiende Blijdorp vorig jaar vele miljoenen door de verkoop van artikelen aan B&S en de verhuur van vastgoed.

Maar vorig jaar kwam het handelsconcern dat levensmiddelen, cosmetica en elektronica verkoopt echt in opspraak na een reeks schandalen. Begin 2022 kwam Blijdorp in het nieuws na beschuldigingen van onder meer diefstal, valsheid in geschrifte en bedreiging. In een reactie op vragen van beleggers deed het bedrijf dat vooral af als een privékwestie.

Het Financieele Dagblad legde later bloot dat B&S betrokken was bij privé-investeringen van Blijdorp in Iran in 2015. Die betrokkenheid van B&S-functionarissen bij deze investeringen zou het bedrijf in een moeilijke positie kunnen brengen, bijvoorbeeld ten aanzien van risico’s op sanctiemaatregelen door de Verenigde Staten (VS).

Behalve deze kwestie berichtte het FD ook dat B&S-topman Tako de Haan voor de financiering van zijn woonhuis een lening heeft gekregen van het investeringsvehikel van Willem Blijdorp, Sarabel. Al deze dwarsverbanden bleven onvermeld in het jaarverslag.

Willem Blijdorp blijft met circa 67 procent van de aandelen controlerend aandeelhouder. Zijn zoon, Leendert Blijdorp, behoudt zijn positie als commissaris.

Financieel drama
In het persbericht meldt B&S dat “er in dit stadium geen reden is aan te nemen dat deze kwesties een materiële impact zullen hebben op de financiële resultaten van 2022 en de financiële positie van B&S”.

Dat mag zo zijn, zorgwekkend is hoe dan ook dat B&S een extra voorziening neemt van 6 miljoen euro op een dubieuze klant in het Midden-Oosten. Bij de halfjaarcijfers in augustus werd al 7,5 miljoen euro opzijgezet in verband met dit probleemdossier.

Tijdens die halfjaarcijferpresentatie kregen ceo De Haan en de al in oktober vertrokken cfo Peter Kruithof eigenlijk maar één vraag, in diverse varianten gesteld: hoe kon dit fout gaan? Een duidelijk antwoord bleef uit.

Volgens cfo Kruithof was “echt sprake van een eenmalige post”. Daar moet B&S nu dus op terugkomen. Het handelshuis is nog bezig met een evaluatie om te bepalen of niet nog een extra voorziening moet worden getroffen van 3,4 miljoen euro, in verband met een openstaande vordering op een andere klant.

Gezekerd
De drie voorzieningen tellen op tot bijna 17 miljoen euro. Dat is een serieus bedrag voor het handelshuis dat in 2021 een nettowinst boekte van nog geen 40 miljoen euro. Het vullen van de stroppenpot noopt B&S bovendien tot verlaging van de winstverwachting. Het doel was een bedrijfsresultaat (ebitda-marge) van “circa 5 procent” in 2022 en dat wordt nu tussen de 4,2 procent en 4,5 procent. In 2021 bedroeg deze marge nog 6,2 procent. 

B&S benadrukte bij de halfjaarcijfers nog dat het normaal gesproken is ingedekt tegen dit soort betalingsrisico’s. Het jaarverslag van B&S spreekt ook van een “strikt intern risicobeheerbeleid”. Alle transacties zouden gezekerd moeten zijn door een kredietverzekering, vooruitbetaling of een kredietbrief.

De VEB stuurde in november enkele vragenbrieven aan B&S in verband met een aandeelhoudersvergadering waarin het ontslag van voormalig president-commissaris Jan-Arie van Barneveld was geagendeerd. Onderdeel daarvan waren ook acht vragen om opheldering te krijgen over de opmerkelijke voorziening. Het antwoord van B&S was op elke vraag hetzelfde: “aangezien deze vraag geen verband houdt met de vergadering, zal B&S hier geen commentaar op geven, maar we verwijzen naar de toekomstige publicatie van de resultaten over het volledige jaar 2022”.

Die zijn nu dus uitgesteld, waarmee weer een hoofdstuk wordt toegevoegd aan het turbulente bestaan van B&S op de Amsterdamse beurs.