Het aangekondigde vertrek wordt op de beurs met gejuich ontvangen. Het aandeel Philips behoort met een plus van bijna 3 procent tot de grootste stijgers op de beurs.

De positie van Van Houten was onhoudbaar geworden na de vele winstwaarschuwingen en steeds maar nieuwe teleurstellingen rondom het apneudossier. De VEB drong al aan op zijn vertrek in april, vlak voor de jaarvergadering van Philips.

Waar Van Houten de hoop zal hebben gehad de boeken in te gaan als de man die Philips transformeerde van een breed conglomeraat in een hoogrenderend gezondheidstechnologieconcern, zal voornamelijk het apneudossier aan hem kleven.

De transformatieplannen mochten strategisch juist zijn, er werd gefaald in de uitvoering. Philips moet miljoenen apneu-apparaten terugroepen die mogelijk schadelijke stoffen uitstoten.

Het oordeel van beleggers is duidelijk. In de 12 jaar dat Van Houten aan het roer stond steeg het aandeel Philips nog geen 2 procent per jaar. De AEX klom in dezelfde periode met bijna 10 procent per jaar.

VEB-directeur Gerben Everts spreekt in een uitzending van Rtlz over een doortastend besluit van commissarissen.

Goed ingevoerd
De derde termijn van Van Houten liep mei volgend jaar (ava) af, maar daar hebben commissarissen niet op willen wachten.

Van Houten vertrekt per 15 oktober. Hij blijft tot 30 april volgend jaar aan als adviseur ‘ter ondersteuning van de transformatie van Philips’. In die periode krijgt hij waarschijnlijk zijn normale salaris doorbetaald. In het persbericht wordt ook geen melding gemaakt van een mogelijke vertrekpremie. Die regeling bedraagt in principe maximaal één keer het basissalaris van Van Houten (1,3 miljoen euro). Als het vertrek is ingegeven door dringende redenen zou Philips geen ontslagvergoeding verschuldigd zijn.

De opvolger van Van Houten is Roy Jakobs. De 48-jarige Nederlander werkt sinds 2010 voor Philips en trad twee jaar geleden toe tot het uitvoerend bestuur waar hij onder meer verantwoordelijk werd voor de terugroepactie van de slaapapneu-apparaten die in april 2021 werd aangekondigd.

Kennelijk wordt de gebrekkige grip op de terugroepactie die Van Houten de kop heeft gekost Jakobs een stuk minder aangerekend. Zo verhoogde Philips de voorziening van de terugroepactie in etappes van 250 miljoen euro tot ruim 900 miljoen euro, onder meer omdat het aantal apparaten dat in aanmerking komt te laag werd ingeschat.

Jakobs werd in februari 2020 aangesteld als hoogste baas van Connected Care, de divisie waar ook de apneuapparaten onder vallen. Die aanstelling vond ruim een jaar plaats voordat Philips publiekelijk naar buiten trad over problemen (april 2021).

In een kritisch rapport van toezichthouder FDA wordt overigens het verwijt gemaakt dat het Amerikaanse Philips-onderdeel al veel eerder op hoogte was of had moeten zijn van het feit dat schuim los laat in de apparaten en dat dit mogelijk gezondheidsrisico’s oplevert.

Het roept voor buitenstaanders de vraag op of Jakobs onderdeel van het probleem is of de oplossing.

Puin ruimen
In het persbericht van Philips wordt aangegeven dat commissarissen, onder leiding van Feike Sijbesma, een “alles omvattende evaluatie van externe en interne kandidaten” hebben gedaan. De keuze is dus gevallen op een insider.

Jakobs heeft twee belangrijke taken: puin ruimen en vertrouwen herwinnen.

In de eerste plaats moeten er op korte termijn nog miljoenen apparaten vervangen of gerepareerd worden. Vervolgens moet Jakobs om tafel met de toezichthouder die zeer kritisch is op de manier waarop Philips met signalen over risico’s is omgegaan en de communicatie rondom de terugroepactie. En dan zijn er nog rechtszaken en boetes die in de miljarden kunnen lopen.

Op de iets langere termijn zal Jakobs moeten bewijzen dat er nog een markt is voor haar apneu-apparatuur, en zal het verlies aan marktaandeel aan de grootste concurrent moeten worden teruggewonnen.

Maar het allerbelangrijkste is dat Jakobs het vertrouwen weet te herwinnen van klanten en patiënten. Dat is de basis om Philips weer op de rails te krijgen, en moet het bedrijf in staat stellen weer duurzame aandeelhouderswaarde te creëren.