Het medisch technologiebedrijf moet wereldwijd slaapapneu-apparatuur terugroepen vanwege mogelijke gezondheidsrisico’s. Het komend jaar moet Philips alle productiecapaciteit inzetten voor het vervangen en repareren van de teruggeroepen apparaten. Hierdoor zal het bedrijf haast onvermijdelijk marktaandeel kwijtraken aan de Amerikaanse concurrent ResMed.  

De markt voor slaapapneu-apparaten is in feite een duopolie, waar marktleider ResMed en Philips samen tussen 80 en 90 procent van de markt in handen hebben. Veel analisten gaan ervan uit dat het verlies van marktaandeel bij Philips slechts tijdelijk van aard zal zijn. Zij denken dat Philips zich volgend jaar september weer kan gaan richten op de verkoop van nieuwe apparaten, waarmee de Nederlanders weer zullen proberen marktaandeel terug te winnen.  

Het lijkt ook het basis-scenario van topman Frans van Houten. “Wat we horen is dat niemand zin heeft in een monopolistische marktsituatie (met één dominante speler, redactie)”, aldus Van Houten bij de halfjaarcijfers.  

“We zijn er dus van overtuigd dat we onze marktpositie zullen herwinnen, of in ieder geval vrij snel dichten”, zo stelde Van Houten.

Amerikaanse ResMed en Philips verdelen markt

bron: RBC Capital Markets, percentage marktaandeel 

Harde uithaal 
Toch ziet de grote concurrent dat anders. ResMed-topman Michael Farrell liet weten dat hij verwacht dat het ‘overgrote deel’ van de van Philips overgestapte klanten die hij mocht verwelkomen te kunnen behouden.  

“Zodra patiënten, artsen en zorgverleners de apparatuur van ResMed gebruiken, zullen ze niet teruggaan naar Philips. De nummer één speler zal een hoger marktaandeel hebben dan voorheen en dat zal zo blijven”, aldus Farrell. 

Het is in het algemeen weinig chique om je als topman uit te laten over de concurrentie, en het lijkt helemaal ongepast als de grootste concurrent in zwaar weer zit.   

Maar een feit is dat de problemen van Philips niet op een gunstiger moment hadden kunnen komen voor ResMed. Nu lanceren de Amerikanen hun nieuwste generatie slaapapneu-apparaat, de AirSense 11, op een moment dat de grootste rivaal zeker een jaar nauwelijks commerciële activiteiten kan ontplooien.  

Met het nieuwe ResMed-apparaat kunnen artsen op afstand het gebruik en de ademhalingsprestaties van de patiënt volgen. Hierdoor kan de patiënt afgestemde zorg van de arts krijgen. Tegelijkertijd leveren de vele data nieuwe inzichten en betere behandelmethodes op.  

Bovendien raken artsen en patiënten bekend met de nieuwe apparatuur en software, wat een barrière opwerpt om weer terug te gaan naar Philips.  

Tijdens de investeerdersdag van ResMed in september zei Farrell hierover: “Ik denk dat wanneer patiënten gehecht raken aan myAir 2.0 (de webapplicatie van de AirSense 11, redactie) en artsen op hun beurt gehecht raken aan de nieuwste informatie vanuit ons systeem, dit ze erg loyaal maakt en zorgt dat ze dan niet terug zullen gaan naar Philips”. 

Zomaar 3 miljard euro 
Dankzij de miljardenovername van het Amerikaanse Respironics in 2007 (omgerekend 3,6 miljard euro, de grootste overname in de geschiedenis) heeft Philips al jaren een stevige positie in slaapapneu-apparatuur. De verkoop van deze apparatuur (los van de maskers), was vorig jaar goed voor circa 600 miljoen euro omzet (drie procent van de groepsomzet).  

Concurrent ResMed zal als leidende speler een deel van het weggevallen aanbod van slaapapneu-apparatuur opvangen, maar door beperkte voorraden en tekorten aan onderdelen (waaronder chips) kan het bedrijf niet optimaal profiteren. ResMed verwacht dit jaar daarom 300 tot 350 miljoen dollar (omgerekend 270 tot 310 miljoen euro) aan extra omzet te kunnen boeken. 

Wat als dit verlies aan omzet permanent is? Het verlies van Philips is de winst van ResMed. Het aandeel ResMed wordt volgens dataleverancier Bloomberg gewaardeerd op bijna 10 keer de voor dit jaar verwachte omzet. Als het door ResMed gewonnen marktaandeel niet terugkeert naar Philips leert een eenvoudige rekensom dat ResMed tot 3,1 miljard euro aan beurswaarde wint (10 keer de extra omzet). 

Winst beurswaarde ResMed 

bron: Bloomberg, in miljoenen 

Beleggers lijken vergelijkbare sommetjes te maken. Het aandeel Philips ging door de negatieve berichtgeving over de slaapapparatuur meermaals fors onderuit. Terwijl de beurswaarde van Philips afnam met 7,5 miljard euro, mede als gevolg van miljarden euro's aan verwachte schadeclaims, steeg de waarde van concurrent ResMed op die dagen juist met 2,8 miljard euro.  

Het lijkt er dan ook sterk op dat beleggers topman Van Houten niet direct op zijn woorden geloven. Mocht ResMed gelijk krijgen, dan zal de slaapapneu-affaire naast boetes en miljardenclaims zorgen voor permanente schade bij Philips als gevolg van de verslechterde concurrentiepositie.