Door de opmars van passief beleggen staat actief vermogensbeheer onder druk en dat leidt in het Verenigd Koninkrijk tot een consolidatieslag. Vermogensbeheerders met enkele honderden miljarden in beheer fuseren. NN Investment Partners en Aegon Asset Management kampen met dezelfde problemen. Dat ze groot zijn, kan het probleem niet zijn.
De Financial Times meldde deze week dat de eigenaar van Russell Investment de vermogensbeheerder wil verkopen. Dit is de volgende ontwikkeling in een consolidatieslag in de sector. Zo waren er twee grote fusies in 2017. Het Amerikaanse Janus ging samen met het Britse Henderson. Bij de puur Britse fusie tussen Standard Life en Aberdeen ontstond de grootste vermogensbeheerder van het VK met 737 miljard euro in beheer.
Passief beleggen: lage kosten en beter rendement
Dit wordt gedreven door steeds verder teruglopende inkomsten als gevolg van de opkomst van passief beleggen. De lage kosten en het feit dat actief beheer zelden betere rendementen oplevert dan de hele markt, maken passief aantrekkelijk. Door te fuseren kunnen de partijen kosten besparen en zo nog enigszins in de race blijven.
De pijn van passief is niet beperkt tot het VK. De vermogensbeheeractiviteiten van NN en Aegon voelen die ook. Het beheerd vermogen groeit amper, en de inkomsten stagneren.
Trend neerwaarts voor Aegon Asset Management en NN Investment Partners
Zo had Aegon Asset Management eind 2015 nog 346 miljard euro onder beheer, maar was dat een jaar geleden gezakt naar 315 miljard euro. Halverwege dit jaar stond het weer op 339 miljard euro, maar dit was te danken aan de hard opgelopen aandelenkoersen na een scherpe correctie.
De inkomsten die Aegon genereert met het beheren van dit vermogen lopen ook terug. Over de laatste twaalf maanden waarover Aegon cijfers heeft gerapporteerd maakte de vermogensbeheertak 93 miljoen euro nettowinst. In de 2015 was dat nog 121 miljoen euro.
Het beeld lijkt iets anders bij NN Investment Partners. De vermogenstak van NN Group had aan het eind van het derde kwartaal 297 miljard euro onder beheer, tegen 187 miljard euro eind 2015. Dit is echter grotendeels het gevolg van de overname van Delta Lloyd. Daardoor groeide het beheerd vermogen in 2017 in één klap met bijna 50 miljard euro.
Opvallend is dat deze miljarden van Delta Lloyd weinig lijken op te leveren in termen van winstgroei. NN zei meteen na de samenvoeging al dat de kosten die waren meegekomen de baten teniet deden. Daar lijkt geen verandering in gekomen. De nettowinst van NNIP was de laatste vier kwartalen 91 miljoen euro, maar iets meer dan in 2015 toen 82 miljoen euro nettowinst werd gedraaid.
Knibbe: ‘Marktomstandigheden zijn wat ze zijn’
De nieuwe bestuursvoorzitter van NN Group David Knibbe constateerde bij de derdekwartaalcijfers ook dat vermogensbeheer het echt moeilijk heeft. Puur naar het kwartaal gekeken was de vermogensinstroom goed, mede dankzij de lage rente, maar de trend is dat zeker niet.
“De omgeving voor vermogensbeheerders is nog steeds uitdagend. Er is een voortgaande verschuiving naar passief beheer”, zei hij. Dat betekent focus op de kosten en op efficiency. “Ze zullen zich daarop blijven richten om zo een deel van de afnemende vergoedingen te compenseren. De marktomstandigheden zijn wat ze zijn.”
Het zijn natuurlijk niet zozeer marktomstandigheden die de vermogensbeheerders parten spelen, alswel een structurele verandering in het gedrag van beleggers, zowel institutioneel als particulier. Een alternatief voor zelf kosten besparen en proberen bij te blijven, is om een fusiepartner te zoeken. Het is in ieder geval het alternatief dat in Londen wordt gekozen.
Natuurlijk zijn Aegon Asset Management en NN Investment Partners anders dan een pure vermogensbeheerder als Standard Life Aberdeen. Een groot deel van het beheerd vermogen is immers afkomstig van verzekeringsklanten van het moederconcern. Maar in omvang zijn ze vergelijkbaar. Zo vreemd zou het dus niet zijn om na te denken over een strategisch alternatief.