Shell is er de afgelopen negen maanden in geslaagd haar financiële huishouding te verbeteren.

Voornamelijk als gevolg van de met schuld gefinancierde overname van de Britse BG Groep begin vorig jaar was de schuldgraad opgelopen tot bijna 30 procent in het derde kwartaal van 2016. Shell gebruikt als maatstaf voor die schuldpositie de zogeheten gearing ratio. Die zet de nettoschuld af tegen het totaal geïnvesteerde kapitaal.

In de drie kwartalen die volgden heeft Shell meer dan 10 miljard dollar afgelost. Het schuldverhoudingsgetal daalde als gevolg daarvan tot ongeveer 25 procent eind juni 2017.

Verkopen
Tegelijkertijd wist Shell miljarden aan kosten te besparen en zette topman Ben van Beurden een rem op investeringen, waardoor meer kasgeld overbleef om schulden af te lossen.

Maar minstens even belangrijk is dat het olie- en gasbedrijf ver gevorderd is met haar programma om tussen 2016 en 2018 voor 30 miljard dollar aan bezittingen te verkopen.

Bij de halfjaarcijferpresentatie van eind juni liet cfo Jessica Uhl weten dat er inmiddels voor 15 miljard dollar aan activiteiten van de hand was gedaan. Het gaat bij elkaar om tientallen bezittingen waaronder teerzanden in Canada, Noordzeeolie en schalieactiviteiten in de Verenigde Staten.

Shell heeft nog eens voor zeven miljard dollar aan verkopen in de pijplijn. Het verkoopproces voor vier miljard dollar aan activiteiten zit inmiddels in een ‘vergaand stadium’. Om kort te gaan, Shell heeft nog anderhalf jaar de tijd om voor een zo’n vier miljard dollar aan activiteiten te verkopen.

Opluchting
Onder beleggers was opluchting over het feit dat Shell goed op schema ligt met het verkoopprogramma dat vlak na de overname van BG Groep.

Er was grote twijfel in de markt of Shell er in het huidige olieklimaat in zou slagen om alle activiteiten tegen een fatsoenlijke prijs van de hand te doen. Shell blijkt hier nu dus in te slagen.

Toch is de balans nog altijd niet ijzersterk te noemen. Het bedrijf streeft zelf naar een gearingratio van rond de 20 procent.

Cfo Jessica Uhl benadrukte bij de halfjaarcijfers dat het versterken van de balans niet de primaire reden is om bezittingen te verkopen. De nieuwbakken financieel directeur gaf aan dat voornamelijk afscheid is genomen van activiteiten met “een lager rendement op geïnvesteerd kapitaal dan het gemiddelde van de groep”.

Zo werd afscheid genomen van de teerzandactiviteiten in Canada waar het op het huidige olieprijsniveau eenvoudigweg niet rendabel is om olie te winnen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de keuze enkele jaren geleden om te stoppen met het project om – peperdure – olie op te pompen onder de ijslagen in Alaska.

Hard nodig
Shell kan wel een ruggensteuntje gebruiken om een hogere winst te peuren uit het ingezette kapitaal.

De oliegigant slaagt er al bijna vijf jaar niet in om een fatsoenlijk rendement op geïnvesteerd kapitaal te halen. Shell’s winsten en kasstromen van miljarden ogen imposant, maar om dergelijke cijfers te halen investeerde het concern wel ettelijke honderden miljarden dollars in olie- en gasvelden en fabrieken om die winst te behalen (halverwege 2017 bedroeg de post geïnvesteerd kapitaal maar liefst 287 miljard dollar).

Het rendement op geïnvesteerd kapitaal steeg van 3,3 procent in het eerste kwartaal naar 4,2 procent in het tweede kwartaal (volgens Shell’s eigen ROIC-definitie) van dit jaar. Dit percentage is ver verwijderd van een rendement dat enigszins acceptabel is voor de kapitaalverschaffers van de oliegigant. En Shell’s eigen doelstelling voor het jaar 2020 ligt op minimaal 10 procent.

Het laatste jaar dat dit percentage werd behaald was in 2012. De ROIC was toen 13,6 procent.

Kader: De barometer
Zal Shell er in slagen om in 2020 een ROIC te boeken van ten minste 10 procent? Lees het antwoord in de Barometeranalyse van Shell. In de Barometer heeft de VEB Shell doorgelicht op 7 criteria: waardecreatie, duurzame concurrentievoordelen, groei, waardering, balans, dividend en corporate governance. De barometer is nu gedurende een beperkte periode ook beschikbaar voor niet-leden.