PostNL gaat nieuwe pakketbezorgers in dienst nemen. De jaarlijkse kosten bedragen 15 tot 20 miljoen euro. Met maatschappelijke druk heeft het niets te maken, aldus bestuursvoorzitter Verhagen, maar vanuit bedrijfseconomisch perspectief is dat moeilijk te geloven.
In een duo-interview met vakbondsvoorman Ton Heerts in de Volkskrant kondigde Verhagen de beslissing over de pakketbezorgers vrijdag aan. De topvrouw verkocht het besluit door te stellen dat bezorgers in de toekomst ook achter de voordeur zullen komen en daarmee zichtbaarder worden voor de consument. Het zou dan logischer zijn dat ze in vaste dienst zijn.
Als dit inderdaad de doorslaggevende reden is, is het een inzicht dat wel recent is ingedaald. Ruim een jaar geleden zei Verhagen in een interview namelijk nog dat de kwestie rond de zelfstandige bezorgers sectorbreed zou worden opgelost.
Gevraagd of hier een risico zat voor PostNL, antwoordde zij toen ontkennend. ‘Dit is een verandering die de hele markt aan gaat’, luidde het. Daarmee bedoelde ze dat als PostNL te maken zou krijgen met hogere kosten, hetzelfde voor de concurrentie zou gelden.
Medio 2015 zette PostNL echter toch op eigen houtje een draai in. Zelfstandige bezorgers kregen de mogelijkheid in loondienst te gaan. De jongste beslissing is hiervan de definitieve uitkomst. Het resultaat is dat PostNL te maken krijgt met een hogere kostenbasis.
Verhagen had het vrijdag over 35 miljoen euro in twee jaar tijd. In het jaarverslag wordt aan de stappen die vorig jaar al zijn gezet een prijskaartje van 15 tot 20 miljoen euro per jaar gehangen.
Deze twee bedragen zijn min of meer met elkaar in overeenstemming dus het lijkt redelijk aan te nemen dat de kosten structureel met die 15 tot 20 miljoen per jaar omhoog gaan. Wat betekent dit voor de winstgevendheid?
De pakkettenafdeling van PostNL boekte in 2015 een operationele winst van 101 miljoen euro. Daar zat volgens het jaarverslag al 9 miljoen euro aan kosten voor de zelfstandigenoperatie in.
Dit meegerekend heeft 15 miljoen euro aan extra kosten een impact op de winstmarge van 1,6 procent. Gerekend met de cijfers van 2014 (98 miljoen euro operationele winst op 854 miljoen euro omzet) is de impact op de winstmarge 1,7 procent.
Inclusief de nieuwe kosten zou de winstmarge uitkomen over 2015 op ruim 10,5 procent. Daarmee zit de divisie nog wel in het midden van de doelstelling van 9 tot 11 procent.
Tegelijkertijd opereert PostNL in de Benelux in een heel competitieve markt waar de concurrentie, getuige het jaarverslag, ook alleen nog maar toeneemt. In een dergelijke omgeving kan een onderneming extra kosten en verlies van flexibiliteit missen als kiespijn.
Bestuursvoorzitter Verhagen ontkende vrijdag dat ze is gezwicht voor druk uit vakbondskringen en politiek. Maar feit is dat PostNL een draai heeft gemaakt die het zeker niet makkelijker maakt voor het bedrijf om te opereren.
Kennelijk strekt de macht van de vakbonden toch nog zo ver dat zij een belangrijke bedrijfseconomische beslissing bij PostNL kunnen afdwingen. Gezien de complexe omgeving waar PostNL in opereert en zijn unieke positie als bijna monopolist op de markt voor de postbezorging, is dat wellicht geen verrassing. Tegelijkertijd is het wel iets voor aandeelhouders om rekening mee te houden.