De gecontroleerde cijfers van Value8 over boekjaar 2023 laten langer op zich wachten. Volgens de Bussumse investeringsmaatschappij is haar accountant onderwerp van ‘regulier onderzoek’ door beurstoezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM). Dat betekent wederom vertraging bij de cijfercontrole en dus ook voor het verschijnen van het jaarverslag.
Value8 en een tijdig afgeronde accountantscontrole. Het blijkt een combinatie waar het maar niet mee wil vlotten.
Het investeringsbedrijf onder leiding van bestuursvoorzitter Peter Paul de Vries kon drie jaar lang (tussen 2019 en 2021) geen gecertificeerde accountant vinden die de jaarrekeningcontrole wilde uitvoeren. Vanwege het ontbreken van een handtekening door een oob-accountant (organisatie van openbaar belang) met een vergunning om beursgenoteerde ondernemingen te mogen controleren, heeft Value8 ook nooit een officieel jaarverslag over die betreffende jaren uit kunnen brengen.
Afslag Portugal
Pas voor de cijfercontrole over boekjaar 2022 wist het wel een accountantskantoor te strikken. Maar daarvoor was het gedwongen een onorthodoxe afslag te nemen, richting Portugal om precies te zijn. Value8 bewandelde deze ‘Portugal-route’ omdat het niet lukte één van de zes oob-accountantsorganisaties (Deloitte, EY, KPMG, PwC, BDO en Mazars) waaruit beursondernemingen doorgaans hun keuze maken, als externe accountant aan te stellen.
Accountantsorganisatie Cravo, Fortes, Antão & Associados (CFA) uit het Portugese Aveiro werd in juni vorig jaar op een omstreden manier door Value8 aangesteld als accountant voor de jaarrekeningcontrole over 2022. CFA werd tijdens diezelfde aandeelhoudersvergadering ook direct aangewezen als boekencontroleur voor boekjaar 2023, dat toen dus al halverwege was.
Door het late moment waarop CFA de controleopdracht voor 2022 kreeg, kwam de door de Nederlandse accountant Johan Visch namens CFA afgetekende jaarrekening al later dan gebruikelijk beschikbaar voor beleggers. Visch verrichtte de wettelijke controle van de jaarrekening 2022 via een soort zzp-constructie waarin hij door CFA was ingehuurd en onder de vlag van deze firma opereerde.
Opvallend was dat Visch destijds medio mei begon met zijn controlewerkzaamheden en al in de derde week van juni een goedgekeurde verklaring afgaf bij de jaarcijfers. Dat mag voor een beursgenoteerde onderneming gerust een uitzonderlijk korte periode voor een boekencontrole worden genoemd.
Onderzoek AFM
Nu blijkt dat ook de werkzaamheden rond de cijfers over 2023 vertraging hebben opgelopen. De oorzaak is een hele andere. In een handelsbericht waarin Value8 de voorlopige jaarresultaten behandelt en een beeld geeft van de ontwikkeling van haar vermogenspositie en de gang van zaken bij enkele investeringen, meldt het ook dat “de accountant een vertraging in het controleproces verwacht”.
Die trager dan verwachte afronding wordt volgens Value8 veroorzaakt doordat de accountant “onderwerp is van een reguliere inspectie door de Nederlandse toezichthouder die zich richt op de controle over 2022”.
Het persbericht van Value8 laat in het midden wanneer de AFM zich heeft gemeld, wat de inspectie precies inhoudt en waarom die leidt tot een langer durend controletraject. Een mogelijkheid is dat de AFM het controledossier bij CFA heeft opgevraagd. Op die manier kan de toezichthouder de kwaliteit van de accountantscontrole vaststellen.
Bij dergelijke inspecties wil de AFM nagaan of het controledossier voldoende inzicht geeft in de werkzaamheden en de oordeelsvorming van de controlerend accountant. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vragen of Visch een correcte risico-inschatting van Value8 heeft gemaakt, zijn controlewerkzaamheden daarop adequaat heeft toegesneden en of hij tijdens de controle de juiste afwegingen heeft gemaakt.
Cyprus
Het onderzoek van de waakhond zal zich mogelijk ook uitstrekken tot de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling (OKB). Dat is een wettelijk vereiste voor belangrijke controles, waaronder die van beursfondsen, waarbij het werk van de controlerend accountant objectief wordt getoetst door een collega-accountant die inhoudelijk niet bij de cijfercontrole is betrokken. Deze collega kijkt dus als het ware over de schouder van de verantwoordelijke boekencontroleur mee.
CFA is sinds maart 2023 geregistreerd bij de AFM. Dat plaveide de weg voor het kantoor om in Nederland wettelijke controles bij grote bedrijven en instellingen te mogen verrichten. Value8 was het eerste beursfonds dat een buitenlands kantoor inhuurde. Begin dit jaar werd bekend dat CFA de jaarrekeningcontrole ook bij IEX Group en MKB Nedsense - bedrijven waarvan Value8 grootaandeelhouder is - op zich zal nemen.
Een deze week verschenen persbericht van mediabedrijf IEX maakt overigens geen melding van oponthoud bij de controle van zijn jaarrekening. Andere microcaps die lang geen accountant hadden - DGB Earth, Lavide en Bever - bereikten op hun beurt een akkoord met de Cypriotische accountantsorganisatie GCP Auditors, dat in navolging van CFA onlangs ook een AFM-vergunning kreeg.
Oneigenlijke route
De VEB is altijd kritisch geweest op de door Value8 en andere microcaps gevolgde route om te kiezen voor een kantoor uit Portugal of Cyprus.
Een ‘buitenlandroute’ is toegestaan, maar de komst van buitenlandse kantoren die bovendien geen ervaring hebben met de jaarrekeningcontrole van beursgenoteerde bedrijven is omstreden. Beleggers betwijfelen of dit een kwaliteitsimpuls is voor de Nederlandse accountancy en zijn sceptisch over de gekozen oplossingsrichting waarmee de beursfondsen een gedwongen delisting hebben weten te voorkomen.
De AFM is als vergunningverlener bevoegd het controledossier te lichten en dit aan een onafhankelijk onderzoek te onderwerpen. Daarvan lijkt de waakhond nu dus gebruik te hebben gemaakt om de jaarrekeningcontrole bij Value8 over 2022 te toetsen.
| Wat waren de pijnpunten in de jaarrekening 2022 ook alweer? |
|
In het persbericht over de jaarcijfers over boekjaar 2023 is een asterisk (*) opgenomen. In kleine schuingedrukte lettertjes wordt er onderaan in het bericht op gewezen dat sprake is van “voorlopige, niet door de accountant gecontroleerde resultaten”. Vervolgens houdt Value8 nog een kleine slag om de arm: “De finale resultaten verschillen mogelijk van de voorlopige resultaten”. Bij de jaarrekening over 2022, waar toezichthouder AFM de werkzaamheden van de accountant nu nader onder de loep lijkt te nemen, had de VEB bedenkingen over enkele posten. Zo wordt bij bedrijven als IEX Group, Morefield, en MKB Nedsense de beurskoers als uitgangspunt genomen voor de waardering op de balans van Value8. Dit zijn allemaal voormalig lege hulzen die Value8 met activiteiten heeft gevuld. Bij alle drie is de investeringsmaatschappij nog steeds grootaandeelhouder. Maar de handel is extreem dun, dus de vraag is of de beurskoers een adequate reflectie is van de fundamentele waarde. Ook waren er vraagtekens rondom de Kersten-transactie. Value8 verkocht deze leverancier van medische hulpmiddelen aan Morefield, dat toen voor driekwart in handen was van Value8. Er ging bij de transactie geen euro over tafel en de vraag rees of de door Value8 verkregen papieren overnamesom (aandelen Morefield en een vendor loan) niet ver boven de reële waarde van Kersten lag. Het nut van de raadselachtige transactie was voor beleggers onduidelijk. In het hoofdstuk ‘overige belangen’ van het jaarverslag 2022 werd in twee korte zinnen vermeld dat Value8 een shortpositie - waarmee wordt gespeculeerd op een koersdaling - had genomen in een future op Duitse staatsobligaties als “hedge tegen oplopende rentes”. Dat zou hebben geleid tot een beleggingswinst van 1,7 miljoen euro. Die forse winst doet vermoeden dat sprake was van een grote speculatieve positie in een hefboomproduct, die weliswaar goed is uitgepakt. Het roept vragen op over het investeringsbeleid en risicomanagement van Value8. De toelichting over de transactie was ook heel summier. |