Hij haalde de 100 nét niet. Charlie Munger, de rechterhand van Berkshire Hathaway-ceo Warren Buffett is op 28 november 2023 op 99-jarige leeftijd overleden.

Munger en Buffett ontmoetten elkaar voor het eerst in 1959 bij een diner. Er was meteen een klik: “Een paar minuten nadat ik Charlie ontmoette in het restaurant,  wist ik dat deze kerel altijd in mijn leven zou blijven”, zei Buffett in 2021 tegen CNBC. In 1978 besloten ze om definitief samen te gaan werken en werd Munger vice-chairman van Berkshire Hathaway, het investeringsfonds waarin Buffett sinds 1965 een controlerend belang heeft.

De rest van die geschiedenis is bekend. Eensgezind bouwden Buffett en Munger Berkshire Hathaway uit tot een van de grootste beursgenoteerde bedrijven ter wereld. Met een beurswaarde van circa 785 miljard dollar moet het investeringsvehikel slechts een handvol bedrijven als Apple, Amazon, Microsoft, Alphabet en Saudi Aramco voor zich dulden. Munger was met zijn 99 jaar de oudste actieve bestuurder van een beursgenoteerd bedrijf.  

Peuken rapen
In de galerij van grootste beleggers van deze tijd staat Warren Buffett op eenzame hoogte. Er zijn stapels boeken en video’s gewijd aan zijn beleggingsstrategie en zijn manier om naar nieuwe investeringen te kijken. Maar het Orakel van Omaha leunde bij zijn beslissingen stevig op de inzichten van zijn vriend en zakenpartner Munger. Voor hij Munger ontmoette, kocht Buffett bij voorkeur aandelen van bedrijven die voor minder dan het netto-werkkapitaal te koop waren. Hij vergeleek die strategie altijd met peuken rapen: vies en weerzinwekkend, maar gratis. Na een laatste trek ga je weer op zoek naar de volgende.   

Onder invloed van Munger verlegde Buffett zijn blik naar kwalitatief goede bedrijven. “Liever een geweldig bedrijf voor een redelijke prijs dan een redelijk bedrijf voor een geweldige prijs” werd het adagium. Onder andere de beleggingen in bedrijven als Coca Cola, Gillette en vooral Apple zijn te danken aan die vernieuwde beleggingsfilosofie. 

Slotgracht
Een van de pijlers onder de beleggingsvisie van Buffett is de moat, de slotgracht: hoe breder die slotgracht, des te moeilijker het is voor belagers om het kasteel te bereiken. In het bedrijfsleven draait het er dus om die slotgracht - het concurrentievoordeel -  te vergroten. Berkshire Hathaway kocht in 1972 de chocoladefabrikant  See’s Candies, hoewel Buffett de aandelen zelf eigenlijk te duur vond. Het was Munger die Buffett er persoonlijk van overtuigde om meer te betalen voor See’s Candies, juist vanwege die moat.

Er waren destijds in deze sector nog maar weinig premium-merken en See’s was erin geslaagd om een grote groep loyale klanten aan zich te binden. Daarmee was het mogelijk de prijzen te verhogen zonder dat dit ten koste ging van het afzetvolume. Buffett: “Op Valentijnsdag een doos chocola cadeau doen en zeggen dat je voor de goedkope variant bent gegaan, werkt niet”. De belegging in See’s bleek daarmee uitermate renderend en het groeide uit tot een van de favoriete aandelen van Buffett. Volgens Munger was See’s de eye opener voor hem en Buffett: “Het was het eerste high-quality bedrijf dat we kochten”, vertelde hij aan de San Francisco Chronicle in 1996.

Gouden duo
Buffett en zijn vice-chairman groeiden uit tot iconisch duo. Bij aandeelhoudersvergaderingen van Berkshire Hathaway, die elk jaar tienduizenden bezoekers trekken, begon Buffett steevast met het beantwoorden van de vragen waarna Munger het woord kreeg. Veelal antwoordde de vice-chaiman dan dat hij niets had toe te voegen, maar als hij dat wel deed was het altijd messcherp en bondig. Met wijsheden over beleggen of over het leven en bovenal met humor. Controversiële uitspraken schuwde Munger daarbij geenszins. Bitcoin was in zijn ogen “rattengif”. Ander cryptovaluta noemde hij “een geslachtsziekte”.

Boeken
Munger stond bekend om zijn enorme belezenheid. Hij las meerdere boeken per week en lang niet alleen over financiën en economie. “Mijn kinderen lachen me erom uit. Ze beschouwen me als een boek op pootjes (..) maar ik ben in mijn hele leven géén wijze mensen tegengekomen die niet altijd lazen, geen enkele.” Op de jaarvergaderingen van Berkshire Hathaway nam hij dan ook vaak de gelegenheid te baat om boeken aan te bevelen, van biografieën van Amerikaanse presidenten en ondernemers tot boeken over natuurkunde, psychologie, sociologie en geschiedenis.

De wijsheid en de brede kennis die hij opdeed uit al dat leeswerk kwamen meer dan eens van pas bij het nemen van investeringsbeslissingen. Hij vond zelfs dat een brede kennis een eerste voorwaarde was bij beleggen. In Charlie Munger: The Complete Investor schreef biograaf Tren Griffin: “In de ogen van Munger is het beter om je kennis van de wereld te gebruiken dan om al je tijd te besteden aan het werken met een model dat wel precies is, maar fout.”

Munger verwoordde dat zelf in een lezing aan de University of California in 2003 als volgt: "Stel: je hebt een complex systeem en het spuwt een heleboel prachtige cijfers uit waarmee je veel factoren kunt meten. Maar er zijn andere factoren die ook belangrijk zijn maar die je niet precies kunt meten. Je weet dat ze belangrijk zijn, maar je hebt de cijfers niet. In de meeste gevallen gebeurt dan het volgende: (1) Vrijwel iedereen weegt de factoren waarover cijfers bestaan zwaarder, omdat deze zich lenen voor de statistische technieken die ze hebben geleerd op de universiteit. (2) Vrijwel niemand weegt die moeilijk meetbare factoren mee, terwijl die misschien wel veel belangrijker zijn. Dát is een fout die ik heel mijn leven heb geprobeerd te vermijden en ik heb er geen spijt van dat ik dat heb gedaan."

BYD
Als belegger was Munger vooral trots op zijn keuze voor BYD, de Chinese maker van elektrische auto’s. Hij initieerde dat Berkshire Hathaway in 2008 een belang nam. Het bleek een investering die het beleggingsfonds miljarden heeft opgeleverd. BYD groeide uit tot het best-verkochte merk van elektrische auto’s ter wereld en Munger toonde zich begin 2023 nog even enthousiast als in 2008:  “Ik heb nog nooit iets bij Berkshire gedaan dat zo goed uitpakte als BYD (…) in China loopt BYD zo ver voor op Tesla, het is bijna belachelijk.”    

Munger werd geboren op 1 januari 1924 in Omaha, Nebraska. Hij studeerde wiskunde aan de universiteit van Michigan. Begin 1943 verliet hij de universiteit om dienst te nemen in het Amerikaanse leger. Na zijn diensttijd ging hij aan Harvard rechten studeren. Hij rondde die studie in 1948 magna cum laude af en verhuisde naar Pasadena, Californië. Munger is twee keer getrouwd geweest. Uit beide huwelijken kreeg hij 7 kinderen. Hij stierf in de ochtend van dinsdag 28 november in een ziekenhuis in Californië op 99-jarige leeftijd.

In een zeer summier persbericht op de website van Berkshire Hathaway meldt Buffett: “Zonder de inspiratie, wijsheid en de inbreng van Charlie had Berkshire Hathaway nooit de status kunnen opbouwen die het nu heeft.”

Op de site van de VEB vindt u veel artikelen over de beleggings-benadering van Buffett en Munger. Een aantal voorbeelden:

• Afslag Omaha: verslag van een vlammende ava
• Beleggingslessen uit de ava van Berkshire Hathaway
• Drie opmerkelijke inzichten uit de Berkshire-vergadering
• Zeven lessen van Warren Buffett
• Buffett kijkt de kat nog even uit de boom

 

Foto: Warren Buffett (l) en Charlie Munger (r). ANP.