Aandeelhouders reageerden furieus op het voornemen van Ahold om het voortbestaan van een beschermingsconstructie in eigen hand te houden. De teneur bij sommige beleggers was dat Ahold hen een kunstje heeft geflikt.
De laatste aandeelhoudersvergadering van topman Dick Boer was waarschijnlijk minder feestelijk dan Ahold Delhaize had gehoopt.
Het ging niet of nauwelijks over de op het oog succesvolle fusie met Delhaize, de opgekrikte winstgevendheid of het rendement van het aandeel onder Boer’s zevenjarige bewind: circa 150 procent tegenover 88,2 procent voor de aex.
Grote en kleine beleggers spraken hun ongenoegen uit over de jarenlange misleiding over het in stand houden van een beschermingsstichting. Die kan door uitoefening van een optie in een klap een grote stemmenmacht verwerven en een ongewenste overname frustreren.
Ahold Delhaize wekte altijd de indruk dat aandeelhouders daar een stem in zouden krijgen, maar nu stelt het supermarktbedrijf zich op het standpunt dat, kort gezegd, alleen het bestuur hier over gaat.
Buitenspel
Voor de kiem van de constructie moeten we 15 jaar terug in de tijd. Ahold stond toen op de rand van een faillissement vanwege een enorme boekhoudfraude in de Verenigde Staten en het concern had dringend vers kapitaal nodig om te kunnen voortbestaan.
In een tumultueuze buitengewone vergadering in november 2003 stemden aandeelhouders in met een punt op de agenda om een emissie van 3 miljard euro mogelijk te maken, om zo het bedrijf van de ondergang de redden.
Maar in hetzelfde agendapunt was een klein zinnetje verstopt waarmee Ahold Delhaize nu probeert aandeelhouders buitenspel te zetten. In feite zegt het supermarktconcern nu dat als gevolg van de instemming destijds ook het voortbestaan van de beschermingsconstructie tot in de eeuwigheid een zaak van het bestuur is.
In de aandeelhoudersvergadering in 2003 en al die jaren daarna – tot enkele weken geleden dus – heeft Ahold Delhaize beleggers altijd in de waan gelaten dat aandeelhouders een stem hadden.
In 2016 zette Ahold de “statutaire verankering” van de verlenging van de optie nog op de agenda voor de bijzondere aandeelhoudersvergadering waarin over de fusie met Delhaize is gestemd.
Maar na druk van beleggers haalde Ahold destijds het punt van de agenda, omdat die mogelijk de fusie zou kunnen barricaderen.
Woede
“Terwijl aandeelhouders dachten te helpen heeft u ze een loer gedraaid”, aldus de vertegenwoordiger van de VEB ter vergadering:“dit is slechte governance en eigenlijk een beursfonds als Ahold Delhaize onwaardig”.
Ook de vertegenwoordiger van grote beleggers (onder andere APG, Robeco en Actiam), sprak haar ongenoegen uit over de gewraakte constructie en dan voornamelijk de slechte communicatie van Ahold Delhaize in dit dossier.
De VEB en de Franse activistische aandeelhouder CIAM drongen aan op een buitengewone vergadering, waarin aandeelhouders alsnog zouden kunnen stemmen over het in stand houden van de beschermingsconstructie.
Het Franse CIAM liet zelfs weten een gang naar de rechter serieus te overwegen als Ahold Delhaize daadwerkelijk besluit de gifpil in stand te houden. Ook de VEB heeft twijfels over de juridische legitimiteit van de constructie.
Boer gaf aan alle kritiek mee te nemen, maar liet ook weten dat Ahold Delhaize alle belangen zorgvuldig zal afwegen, voordat er later dit jaar definitief besluit wordt genomen over de wijze waarop de optie wordt verlengd.
Nederlandse coup
De laatste aandeelhoudersvergadering van topman Boer was door de kritiek op de beschermingsconstructie waarschijnlijk minder feestelijk dan Ahold Delhaize had gehoopt.
Twee weken geleden kondigde Ahold Delhaize aan dat Boer in juli opstapt en wordt opgevolgd door Frans Muller, de Nederlandse oud-Delhaize topman die de afgelopen twee jaar de integratie van de twee supermarktbedrijven leidde.
De timing van de aankondiging van het vertrek, tussen de jaarcijferpresentatie en de aandeelhoudersvergadering in, is merkwaardig gekozen. Op de vraag van een analist over geruchten over een aanstaande bestuurswissel werd eind februari door Boer nog ontwijkend geantwoord.
Tegelijk met het vertrek van Boer werd bekend gemaakt dat president-commissaris Mats Jansson ook afscheid neemt en wordt opgevolgd door Jan Hommen.
De Zweed - die voorzitter was in het toezichthoudend college van Delhaize - kon volgens Hommen om “medische redenen” niet aanwezig zijn op de aandeelhoudersvergadering.
Ook de Belgen Johnny Thijs - voormalig topman van Bpost - en Patrick de Maeseneire - voormalig topman van Barry Callebaut en Adecco – vertrekken bij Ahold Delhaize. Ook zij waren verhinderd.
Weglekken synergie
Op het oog verloopt de fusie tussen Delhaize en Ahold soepel. Het samengaan is ingegeven door één oogmerk: schaalvoordelen.
Door meer kritische massa kan het fusiebedrijf scherper onderhandelen met toeleveranciers, overhead- en marketingkosten over meer verkochte boodschappen uitsmeren en de kosten voor (digitale) innovaties beter dragen.
Uit de cijfers blijkt dat Ahold Delhaize flink aan de weg timmert als het gaat om zogeheten synergievoordelen. Zo werd in 2017 voor 268 miljoen euro aan synergie gerealiseerd, een hoger bedrag dan waar de markt rekening mee hield.
Het bedrag dat bij de winst kon worden opgeteld is echter 100 miljoen lager, omdat voordelen verdwijnen door een verslechtering bij de Belgische supermarkten (41 miljoen euro), prijsdruk in de Verenigde Staten (25 miljoen euro), hogere pensioenkosten (21 miljoen euro) en door de boekhoudkundige verwerking van de fusie (17 miljoen euro).
Ook in 2018 lekt een aanzienlijk deel van de samenwerkingsvoordelen weg, vooral door verwachte prijsdruk in Amerika, zo erkende Financieel directeur Jeff Carr op vragen van de VEB.
Later betalen
Ahold Delhaize heeft ook als doel om voor het einde van dit jaar 175 miljoen euro aan cash vrij te spelen door minder voorraden aan te houden, zelf rekeningen later te betalen en openstaande voreringen eerder te innen.
Vorig jaar was al 131 miljoen euro van deze 175 miljoen euro aan zogeheten werkkapitaalverbeteringen binnen. Een blik op de cijfers laat echter zien dat de verbeteringen volledig tot stand zijn gekomen door een verhoging van de crediteurenpost met 272 miljoen euro, hetgeen impliceert dat Ahold Delhaize langere betalingstermijnen voor zichzelf heeft weten uit te onderhandelen met haar toeleveranciers.
De voorraden en debiteuren liepen in 2017 juist op met respectievelijk 44 miljoen euro en 97 miljoen euro, terwijl Ahold op de aandeelhoudersvergadering vorig jaar nog had aangegeven dat deze posten ook omlaag moesten. Volgens Carr moet een verlaging alsnog lukken in 2018.