De toekomst voorspellen blijft moeilijk. Toch proberen bankeconomen en analisten het elk jaar weer met ronkende rapporten waarin ze hun verwachtingen voor het nieuwe jaar uitspreken. Ook in 2015 sloegen ze daarbij de plank vaak mis.
Zo presteren de traditionele aandelenlijstjes vaak slechter dan de index. Tekenend is dat het Belgische KBC steevast de partij is die de beste keuzes maakt als het gaat om Nederlandse aandelen. Maar ook op macroniveau worden nogal wat missers gemaakt.
Vijf macrovoorspellingen voor het afgelopen jaar waarmee banken mis zaten. Genoeg redenen om de voorspellingen voor 2016 met een gepaste korrel zout te nemen.
Herstel olieprijzen
Met een flinke duikvlucht achter de kiezen wisten de meeste analisten een jaar geleden dat de olieprijs de bodem had bereikt. “Olieprijzen zijn te snel te diep gevallen”, schreef ABN Amro. ING voorspelde een geleidelijk herstel van de olieprijs naar 85 dollar eind 2015, Theodoor Gilissen rekende op 65 tot 85 dollar.
Het afgelopen jaar heeft de olieprijs echter vier nieuwe ‘bodems’ gevonden. Daarbij is het de vraag of de definitieve bodem in december is bereikt. Overigens hobbelen vrijwel alle analisten wereldwijd achter de feiten aan als het gaat om de olieprijsdaling.
1 dollar voor 1 euro
Met de eerste Amerikaanse renteverhoging in bijna een decennium en het openzetten van de geldkraan door de ECB leek een verder aansterken van de dollar in 2015 voor de hand te liggen. ING voorspelde voor medio 2015 dat 1 euro 1 dollar zou doen.
De renteverhoging kwam uiteindelijk eind 2015. De eurodaling is echter in het voorjaar tot stilstand gekomen. Andere banken zaten ook mis, maar dan aan de andere kant. Rabobank verwachte 1,20 dollar per euro, Theodoor Gilissen zette in op een bandbreedte van 1,10 tot 1,20.
Groeiversnelling in de VS
De Amerikaanse renteverhoging kwam uiteindelijk wel, maar pas helemaal aan het eind van 2015. Daarbij heeft de opnieuw tegenvallende economische groei zeker een rol gespeeld. Het eerste kwartaal was zwak met 0,6 procent groei op jaarbasis, het tweede goed met 3,9 procent maar het derde kwartaal viel weer tegen met 2 procent.
Nederlandse bankeconomen verwachtten dat 2015 het jaar van een Amerikaanse groeiversnelling zou worden. ABN Amro voorspelde voor het hele jaar 3,8 procent groei, ING 3,4 procent, Theodoor Gilissen 3 procent. Uitgaande van het gemiddelde groeitempo over de eerste drie kwartalen zit er voor het hele jaar niet veel meer dan 2,2 procent in.
Pauzejaar huizenmarkt
Een van de redenen dat de Nederlandse economie er inmiddels weer beter voor staat is de huizenmarkt. Het voortgaande herstel werd door de banken niet voorzien. ABN Amro verwachtte dat 2015 een ‘pauzejaar’ zou worden. Rabobank voorzag wel een verdere stijging van prijzen en verkopen, maar dacht dat de afbouw van stimuleringsmaatregelen een remmend effect zou hebben.
In 2015 overtrof de huizenmarkt deze verwachtingen. In november lagen de verkoopprijzen bijna 4 procent hoger dan een jaar eerder. De verkoopaantallen waren tot en met november 22 procent hoger dan in 2014.
Impact opkoopprogramma ECB ingeprijsd
Een van de belangrijkste thema’s een jaar geleden was de nakende aankondiging van een opkoopprogramma voor staatsobligaties door de Europese Centrale Bank. Analisten en economen waren druk met duiden wat het zou betekenen voor de economie en de financiele markten, in het bijzonder de rente.
ABN Amro sprak de verwachting uit dat het effect van het opkoopprogramma al was ingeprijsd. Theodoor Gilissen verwachtte een rendement op tienjarige Duitse staatsobligaties van 1,3 procent eind dit jaar. Het rendement zakte na aankondiging van het opkoopprogramma onder de 0,05 procent. Sindsdien is de rente weer opgelopen, maar deze staat nu rond de 0,6 procent.