Zoals alle beursfondsen spreekt ook Ajax elk jaar met beleggers over de gang van zaken in het afgelopen jaar. Dit jaar viel die vergadering op vrijdag de dertiende, een datum die niet alleen voor mensen met bijgeloof ongelukkig gekozen blijkt te zijn. Uitgerekend deze week viel Ajax namelijk weer een storm van negatieve publiciteit ten deel.

Daags na de beleggersbijeenkomst liet adviseur Johan Cruijff via zijn wekelijkse column in De Telegraaf weten zijn handen van Ajax af te zullen trekken. Teleurgesteld in bestuurders en commissarissen. Maar vooral in de Vereniging Ajax, grootaandeelhouder van de club, die kant koos van diezelfde bestuurders en commissarissen.

Het grootste pijnpunt is het conflict dat Ajax heeft met de door Cruijff vier jaar geleden vooruitgeschoven Wim Jonk. De club wil het hoofd jeugdopleidingen wegsturen, maar die gaat daar niet mee akkoord.

Intussen heeft een aantal jeugdtrainers aangegeven de kant van Jonk te kiezen. Tegelijkertijd klaagt Johan Cruijff in de media dat Ajax niet meer in de geest van zijn plannen handelt, maar nog wel zijn naam gebruikt. Jonk zou er volgens hem alleen maar op staan dat de gemaakte afspraken worden nagekomen.

“Onder de douche”

Bestuur en commissarissen van Ajax lieten tijdens de aandeelhoudersvergadering een ander verhaal horen. Volgens hen zou Jonk onmogelijke eisen stellen, gekoppeld aan een ultimatum dat op vier november afliep.

Eén van Jonks eisen zou zijn dat hij rechtstreeks aan de raad van commissarissen zou rapporteren, buiten de raad van bestuur om. Dat is bij een Nederlandse beursvennootschap onmogelijk, zoals vertrekkend president-commissaris Hans Wijers terecht stelde.

Toch kan dat onmogelijk het hele verhaal zijn. Hoe is het mogelijk dat volwassen mannen die, zoals voormalig KLM-topman en commissaris Leo van Wijk het treffend verwoordde, “samen onder de douche gestaan hebben” en dezelfde visie beweren te volgen, er onderling toch niet uitkomen?

Tijdens de bijeenkomst met beleggers in de Amsterdam Arena werd dat  uiteindelijk niet opgehelderd. De kans lijkt groot dat de zaak binnenkort voor de rechter zal komen. Wellicht komt dan ook meer naar buiten over de interne verhoudingen binnen de club.

Ambities

Ajax stelde zich een aantal jaar geleden ten doel om weer aansluiting te vinden in Europa, grotendeels met zelf opgeleide spelers.

Directeur spelersbeleid Marc Overmars moest toegeven dat die doelstelling bij lange na nog niet is gehaald. Tegelijkertijd gaf Ajax onomwonden aan die piketpaal niet los te willen laten. 

Financieel gaat het Ajax wel voor de wind. Op de bankrekening van de club staat 80 miljoen euro geparkeerd. Dat banksaldo is al langer aanleiding voor beleggers om vragen te stellen over wat er moet gebeuren met dat geld. Vorig jaar zegde financieel directeur Jeroen Slop toe dat er dit jaar een plan zou liggen.

Maar dat plan is er nog niet omdat andere zaken te veel aandacht vroegen. Positief is in elk geval dat aandeelhouders voor het eerst in tien jaar weer een beetje dividend tegemoet mogen zien, acht eurocent per aandeel.

Dat is een betere bestemming dan het aankopen van spelers die niet renderen. In het seizoen 2014-2015 gaf Ajax hier een kleine 32 miljoen euro aan uit, een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder.

Het is te hopen dat deze spelers wel een goede investering blijken, zo vond ook Overmars. Vooralsnog is de balans negatief. Aankopen als Richairo Zivkovic (verhuurd aan Willem II), spits Arek Milik, Nemanja Gudelj – met in zijn kielzog broer Dragisa die in de jeugd speelt - en Daley Sinkgraven zijn nog lang niet namen die als vanzelfsprekend op de wedstrijdopstelling verschijnen.

“Niet senang”

In de tussentijd heeft zich ook een aantal wisselingen voltrokken aan de top.

Michael Kinsbergen is gestopt als algemeen directeur omdat hij met Ajax geen overeenstemming kon bereiken over een nieuw contract. Het is de bedoeling dat hij over een jaar wordt opgevolgd door Edwin van der Sar, die aangaf zich “niet senang” te voelen bij een aantal zaken dat momenteel speelt.

Waarom dit over een jaar geen probleem meer zou zijn blijft overigens de vraag. Hij heeft inmiddels wel een belangrijkere rol gekregen binnen Ajax. De voormalig keeper van Ajax, Juventus en Manchester United geeft nu onder andere leiding aan het technisch hart waar zoveel om te doen is.

De grotere rol van Van der Sar gaat ten koste van het takenpakket van Overmars, die daar overigens weinig bezwaar tegen lijkt te hebben. Zolang Van der Sar nog niet klaar is voor het algemeen directeurschap is die functie ingevuld door Dolf Collee. Collee was sinds enkele jaren commissaris. Voor hem moet dus een vervanger worden gezocht, net als voor Wijers, die aangegeven heeft te zullen vertrekken zodra de opvolging van hun beiden is veiliggesteld.

Gelekt

Ajax en Wijers blijken toch niet zo’n gelukkige combinatie te vormen, ondanks dat hij zich vorig jaar nog voor vier jaar liet herbenoemen.

De functie kost hem te veel tijd en energie, zo zei hij in de aandeelhoudersvergadering. Zijn beslissing om af zou treden was al in de zomer genomen, maar niet met de buitenwereld gedeeld.

Nadat de Telegraaf een geruchtenstroom op gang bracht dat hij voortijdig zou vertrekken, voelde de club zich echter genoodzaakt er eerder dan bedoeld mee naar buiten te treden. Het blijft onduidelijk waar de Telegraaf zich precies op baseerde. De krant verwijst naar de toelichting op de agenda, waar door een ongelukkige vergissing in leek te staan dat Van Wijk voorzitter zou worden van de raad van commissarissen. Het lijkt echter waarschijnlijker dat er vanuit Ajax naar de Telegraaf gelekt is. Wellicht wilde iemand Wijers voor een fait accompli stellen.

Vliegtuig

Wijers gaf beleggers ook buitengewoon weinig ruimte om vragen te stellen. Hij wilde de aandeelhoudersvergadering binnen drie uur afhameren. Een redelijk arbitraire limiet die niet past op het moment dat er zoveel aan de hand is bij de club.

Tekenend was ook het feit dat Van der Sar de vergadering voortijdig moest verlaten om zijn vliegtuig te halen om in Manchester een vriendschappelijk potje met oud-teamgenoten te spelen.

Hopelijk zorgt Van Wijk wanneer hij aan de slag gaat als president-commissaris voor een betere planning en wordt het afleggen van verantwoording aan beleggers in de toekomst serieuzer genomen. De VEB toonde zich in elk geval ontevreden en stemde samen met een aantal andere beleggers tegen decharge van bestuur en commissarissen.