Wie in obligaties belegt, moet het effectief rendement begrijpen. We leggen uit wat het effectief rendement is en hoe het wordt berekend.
Als een belegger een obligatie koopt die een paar jaar eerder al is uitgegeven, zal deze vaak niet meer op 100 procent van de nominale waarde gekocht kunnen worden. De belegger moet daarom niet alleen kijken naar de hoogte van de rentecoupon, maar vooral ook naar het effectief rendement.
Het effectief rendement is grofweg te berekenen als de optelsom van het couponrendement en de te behalen koerswinst (of het verlies) voor de rest van de looptijd van de obligatie.
Voorbeeld
Het belang van het effectief rendement is te illustreren aan de hand van een denkbeeldige Nederlandse staatslening in 2014 met een resterende looptijd van vijf jaar, die genoteerd staat als 5% Nederland 2019 à 106%.
Deze obligatie heeft een couponrente van 5 procent, een resterende looptijd van vijf jaar (2014 tot 2019) en een koers van 106 procent. Hij noteert dus 6 procent boven de nominale waarde en je betaalt daarmee 1.060 euro om over 5 jaar 1.000 euro cash te ontvangen. Als de spaarrente 4 procent is, lijkt een coupon van 5 procent gunstig.
Die extra procent couponrente moet echter wel de extra kosten van de obligatie (60 euro) compenseren. Dat lukt in dit geval niet, het effectief rendement op de obligatie ligt lager dan de 4 procent bij sparen. Kijk maar:
- | Obligatie | Sparen* |
---|---|---|
Inleg waarover rendement wordt ontvangen | 1.000 | 1.060 |
Jaar 1 | 1.050 | 1.102 |
Jaar 2 | 1.100 | 1.146 |
Jaar 3 | 1.150 | 1.192 |
Jaar 4 | 1.200 | 1.240 |
Jaar 5 | 1.250 | 1.290 |
Minus 60 euro koerswinst | 1.190 |
De 60 euro die je kwijt bent bij het obligatiebeleggen mag je houden als spaarder en daarover ontvang je vanaf het begin rente. Vandaar dat de spaarder met 1.060 euro begint.
Het effectief rendement berekenen
Het berekenen van het effectief rendement op een obligatie is met een eenvoudige rekenmachine niet makkelijk, maar met behulp van een computerprogramma of spreadsheet geen probleem. Het komt neer op het berekenen van de rentevoet waarmee de toekomstige kasstromen (dus rentecoupons plus aflossing) contant moeten worden gemaakt om te komen tot de actuele koers.
Een vuistregel om het effectief rendement te benaderen is de volgende:
effectief rendement = couponrendement + koersresultaat per jaar
Voor bijvoorbeeld de 5% Nederland 2019 106% is dat:
5/106 (couponrendement)+ (-6/106)/5 (koersresultaat per jaar)= 4,72% (couponrendement) - 1,13% (koersresultaat per jaar)= 3,59%.
Voor een exacte berekening is behalve een computer ook het precieze aantal resterende dagen nodig. In goede kranten en beleggingsbladen staan de precieze effectieve rendementen doorgaans gewoon bij de obligaties vermeld.