Aandelen zijn deelnemingen in het eigen vermogen van een onderneming. Het zijn daarmee ook eigendomsbewijzen van een (evenredig) deel van die onderneming en het geeft recht op een evenredig deel van de winst die de onderneming maakt. Lees wat een aandeel is.
Ondernemingen geven aandelen uit om geld aan te trekken voor de financiering van hun activiteiten. Het geld dat een onderneming met aandelen ophaalt, staat in beginsel voor onbepaalde tijd ter beschikking van de onderneming en heet het eigen vermogen.
De beurs en aandelen
Veel aandelen zijn via de beurs verkrijgbaar; wereldwijd zijn er allerlei beurzen die aandelenhandel faciliteren. Voor beleggers zijn aandelen niet direct op de beurs verkrijgbaar, daarvoor heb je altijd een broker/bank nodig. In het VEB-brokeronderzoek lees je welke bank/broker het beste past bij je beleggingsvoorkeuren. Via de brokerrating tool zoek je het nog sneller uit.
Op de VEB-website vind je informatie over alle Nederlandse aandelen.
Bedrijfsspecifiek risico
Aandelen zijn onderhevig aan risico's. Koersen van aandelen kunnen stevig stijgen en dalen, ofwel fluctueren: draait de onderneming goed, dan willen beleggers meer voor het aandeel betalen; stelt de winstontwikkeling teleur of vermindert het vertrouwen in het management of in de toekomst, dan daalt de koers.
Dit komt doordat bepaalde gebeurtenissen, die niet altijd te voorspellen zijn, voor het ene bedrijf gunstig zijn, en voor het andere juist ongunstig. Een voorbeeld is een stijging van de olieprijs. Die is goed voor een oliemaatschappij, maar slecht voor een transportbedrijf.
Marktrisico
Door algemeen economische gebeurtenissen – zoals veranderende renteniveaus of ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, maar ook door politieke gebeurtenissen (oorlogen en aanslagen) of natuurrampen – kan de aandelenmarkt als geheel dalen of stijgen. Aandelen zijn hier gevoelig voor.
Hierbij speelt het beurssentiment een belangrijke, vaak overdrijvende rol: hemelhoog juichend als het goed gaat, zwaar gedeprimeerd als het tegenzit. Dit marktrisico kun je niet verlagen door spreiding over verschillende aandelen. Wel kun je ervoor kiezen om in andere beleggingscategorieën te beleggen, zoals obligaties en om je eventuele spaarcentjes gespreid over tijd in te leggen.
Meer over het marktrisico bij beleggen
Is het handig als ik zelf aandelen selecteer?
Voor de meeste beleggers is het antwoord 'nee'. Gedegen aandelenselectie vergt veel tijd en toewijding. In tegenstelling tot wat veel particuliere beleggers denken, is het onverstandig beleggingsbeslissingen intuïtief te nemen. Er zijn te veel factoren van invloed op het succes van een bedrijf; dat valt met intuïtie niet te ondervangen.
Als je dan toch zelf aandelen selecteert, zorg dan dat je goed geïnformeerd bent over de ondernemingen in kwestie. Dat je voor de lange termijn belegt en je vermogen goed spreidt.
Aandelen doen het beter
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat aandelen op de korte termijn riskanter zijn, maar op de lange duur beter renderen dan obligaties en spaarrekeningen.
De combinatie van ondernemings- en marktrisico maakt dat het rendement op aandelen sterker fluctueert dan dat op minder riskante beleggingen. Dat maakt handelen op korte en middellange termijn riskant. Op de lange termijn is dat echter anders, aangezien het gemiddelde rendement op aandelen dan hoger is.
Vaak wordt daarom gesteld dat beleggen in aandelen vooral iets is voor de lange termijn. Het spreiden van beleggingen is daarbij cruciaal.
Rendement op aandelen
Het rendement op beursgenoteerde aandelen en obligaties bestaat enerzijds uit de koerswinst (of het koersverlies) en anderzijds uit de uitkeringen op die beleggingen, dus dividend en andere uitkeringen.
Dividend is in feite een deel van de winst van het bedrijf. Het deel van de winst dat niet wordt uitgekeerd, kan worden gebruikt voor investeringen of overnames, om daarmee de waarde van de onderneming te proberen te vergroten. Het kan ook worden gebruikt voor reserveringen of voor het terugkopen van eigen aandelen.
Op voorstel van het management beslissen uiteindelijk de aandeelhouders in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering wat met de winst moet gebeuren: geheel, gedeeltelijk of niet uitkeren aan de aandeelhouders.
Wat bij faillissement?
Als het bedrijf failliet gaat, worden voor zover er nog middelen zijn eerst de gewone schuldeisers betaald, zoals leveranciers, dan de obligatiehouders en als laatste pas de aandeelhouders. Aandelenbezitters lopen dus ook bij een faillissement meer risico dan obligatiehouders.
Het risico gaat voor de aandeelhouder in een naamloze vennootschap (nv) echter nooit verder dan het bedrag dat hij op de beurs voor zijn aandeel heeft betaald. Hij is weliswaar mede-eigenaar maar niet aansprakelijk voor schulden van de onderneming, die de grootte van het aandelenkapitaal te boven gaan, en ook niet voor eventueel wanbeleid van de bestuurders van de onderneming.
Analyseren van aandelen met fundamentele analyse
Dit is een veel toegepaste methode voor het selecteren van aandelen. Het betreft de selectie van aandelen aan de hand van de financiële cijfers van een bedrijf en de toekomstverwachtingen voor zowel het bedrijf zelf als de omgeving (concurrentie, algemene economische factoren). De fundamenten dus.
Lees meer op onze website over het toepassen van fundamentele analyse.
Beleggen in aandelen
Beleggen in aandelen kan zo moeilijk of makkelijk zijn als je zelf wilt. Zo kun je zelf individuele aandelen kopen, maar is het ook mogelijk om via bijvoorbeeld beleggingsfondsen of totaalpakketten daarin te beleggen. Voor de meeste beleggers zijn vooral de laatste twee manieren interessant.
Terwijl het selecteren van individuele aandelen een zware klus is, bieden veel totaalpakketten en beleggingsfondsen een kant- en klare beleggingsportefeuille. Dat kan het aanzienlijk makkelijker maken om verstandig in aandelen te beleggen.