Fotografie: Novo Nordisk 

Beroemdheden als Kim Kardashian en Elon Musk lieten de afgelopen jaren doorschemeren dat ze Ozempic en Wegovy hadden gebruikt om af te vallen. Deze geneesmiddelen van Novo Nordisk waren oorspronkelijk bedoeld voor diabetespatiënten. 

De publiciteitshype rond Musk en Kardashian zorgde ervoor dat vooral één effect van deze middelen in de spotlights kwam: het gebruik van de injectie van Novo zorgt voor vele kilo’s gewichtsverlies in korte tijd.
 
Het verhaal van Novo Nordisk begon ruim honderd jaar geleden, toen twee kleine Deense bedrijven startten met de productie van een revolutionair nieuw medicijn: insuline. Dankzij insuline werd diabetes, in de volksmond suikerziekte, een behandelbare ziekte. Sindsdien speelt het Deense bedrijf een hoofdrol in de diabetes-markt. 

In de laatste vijftien jaar ontwikkelde Novo Nordisk een nieuwe werkzame stof: semaglutide. Deze stof verlaagt de bloedsuikerspiegel en reguleert insuline, wat cruciaal is voor de behandeling van type 2-diabetes. Novo Nordisk bracht dit medicijn eind 2017 onder de merknaam Ozempic op de Amerikaanse markt.

Daarnaast imiteert semaglutide een hormoon, GLP-1, dat de eetlust beperkt door het lichaam signalen te sturen dat de maag vol zit. Sinds 2021 heeft Novo Nordisk ook een aangepaste (zwaardere) versie van Ozempic – onder de naam Wegovy – die zich specifiek richt op de bestrijding van obesitas. En daarmee boorde Novo Nordisk een gigantische groeimarkt aan. 

Obesitasprobleem
De feiten zijn namelijk helder en schokkend tegelijk. De wereld kampt met een groot obesitasprobleem. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het aantal wereldburgers met overgewicht sinds 1975 verdrievoudigd. Wereldwijd worstelen inmiddels één miljard mensen met obesitas, gedefinieerd als een body mass index (BMI) van 30 of hoger. Het medisch vakblad The Lancet voorziet dat, als we op deze voet doorgaan, maar liefst 60 procent van de wereldbevolking in 2035 lijdt aan overgewicht of obesitas.

De wereldwijde markt voor medicatie tegen obesitas zal volgens analisten van Morgan Stanley vanaf 2030 ruim 150 miljard dollar bedragen. Voor het beeld: dat is evenveel als de markt voor geneesmiddelen voor kanker. 

En het grootste deel van die omzet komt uit de Verenigde Staten. In de VS kampt momenteel al ruim 40 procent van de volwassenen (110 miljoen Amerikanen) met obesitas. Volgens schattingen van experts zal dat oplopen tot ruim 140 miljoen Amerikanen in 2035. De omvang van de Amerikaanse markt wordt door analisten van zakenbank Morgan Stanley halverwege het volgend decennium geschat op circa 85 miljard dollar. De VS is het gedroomde land voor Novo Nordisk. Niet alleen is overgewicht hier een hardnekkig probleem, maar de prijzen voor medicijnen – dus ook tegen obesitas – liggen fors hoger dan in de rest van de wereld. 

Flinke koersval
De forse groeiverwachtingen voor de obesitasmarkt zijn niet terug te zien in de koers van Novo Nordisk. Sinds vorige zomer verloor het aandeel ongeveer de helft van zijn waarde.

De koersval kan deels verklaard worden door de machtswisseling in het Witte Huis. Met Trump als nieuwe president is een Deens paspoort allesbehalve een voordeel. De Amerikaanse president dreigde eerder dit jaar met “erg hoge” importtarieven tegen Denemarken als het land niet tegemoetkomt aan zijn verzoek, of eigenlijk eis, om Groenland – een autonome regio van Denemarken – aan de Verenigde Staten over te doen. 

Beleggers huiveren ook van de benoeming van Robert F. Kennedy junior tot minister van Volksgezondheid. Kennedy kijkt kritisch naar vaccins, zweert bij onbewerkt voedsel en maakt geen geheim van zijn missie om de macht van Big Food en Big Pharma in te perken.

‘Make America Healthy Again’ is zijn motto. Analisten die Novo Nordisk volgen, vrezen dat de benoeming van RFK jr. het moeilijker maakt om medicijnen in de VS te verkopen en dat de prijzen onder druk zullen komen te staan. 

De dure medicijnen van Novo Nordisk – Wegovy heeft een catalogusprijs van ongeveer 1.350 dollar per maand – zouden onder de regering-Biden vanaf 2026 vergoed gaan worden via twee federale programma’s, Medicare (voor ouderen) en Medicaid (voor lage inkomens). Of dat onder Trump door zal gaan, is een vraagteken.

Trump zal door gezondheidsexperts waarschijnlijk wel gewezen worden op de aanzienlijke besparingen voor de gezondheidszorg op de lange termijn door deze medicijnen. Zo bleken in 2023 uit een grootschalig onderzoek van Novo Nordisk de vele cardiovasculaire voordelen van het GLP-1-medicijn Wegovy. Deze studie, uitgevoerd onder ruim 17 duizend mensen met overgewicht of obesitas en een hart- of vaatziekte (maar zonder diabetes), liet zien dat Wegovy het risico op ernstige hartproblemen, zoals hartfalen of een beroerte, over een periode van vijf jaar met meer dan 20 procent verlaagde.

De medicijnen leveren dus waarschijnlijk aanzienlijke besparingen voor de gezondheidszorg op de lange termijn; dat maakt het volgens analisten onwaarschijnlijk dat zorgverzekeraars en overheden de toegang tot deze medicijnen en de vergoeding ervan zullen beperken. 

Snel marktaandeel verliezen
Trump lijkt dus niet het grootste probleemdossier dat in Denemarken op het bureau van ceo Lars Fruergaard Jørgensen ligt. 

Belangrijker is het feit dat de omvang en groeipotentie van de markt voor obesitas ook andere bedrijven niet is ontgaan. Zo moet Novo Nordisk opboksen tegen het Amerikaanse farmaconcern Eli Lilly om de koppositie in de markt voor obesitasmedicijnen. Eli Lilly heeft op dit moment twee paradepaardjes in de obesitas-stal: Zepbound en Mounjaro. En het lijkt er sterk op dat de Eli Lilly-middelen de voorkeur verdienen boven die van Novo Nordisk. Daar komt nog bij dat testresultaten van het nog in de proeffase verkerende Novo-obesitasmedicijn CagriSema tegenvielen.

CagriSema moest de positie van Novo Nordisk binnen obesitas versterken (de markt is een duopolie met Eli Lilly) en andere spelers ervan weerhouden de markt te betreden. Maar met deze testresultaten is juist sterke twijfel ontstaan over de houdbaarheid van Novo Nordisks positie als marktleider. De Denen verliezen terrein (zie grafiek op pagina 12). 

Novo Nordisk moet zijn leidende positie in obesitasmedicatie in toenemende mate verdedigen tegen steeds meer concurrenten. Zo hebben de Denen op dit moment een dominant marktaandeel van 59 procent in de VS voor obesitasmedicatie. Maar zakenbank Morgan Stanley verwacht dat Novo Nordisks marktaandeel geleidelijk zal dalen.

Zo zal het marktaandeel naar verwachting afnemen door de groei van Eli Lilly’s Zepbound en toekomstige medicijnen zoals orforglipron, die niet in injectie- maar pilvorm op de markt zullen worden gebracht. 

Het marktaandeel van Novo Nordisk zal naar verwachting van Morgan Stanley in de VS tegen 2035 zakken naar 20 procent, terwijl dat van Eli Lilly stijgt naar 54 procent. Het overige kwart zal worden verdeeld onder concurrenten als Amgen, Zealand Pharma, Viking Therapeutics, Roche en AstraZeneca, die allemaal druk bezig zijn met nieuwe obesitasmedicijnen, voornamelijk in de gebruiksvriendelijke pilvorm. 



Door het snelle verlies van marktaandeel groeit de twijfel bij beleggers. Die twijfel kan Novo Nordisk alleen wegnemen door snel met nieuwe paradepaardjes te komen. De ogen van beleggers zijn de komende kwartalen gericht op testresultaten van de orale medicijnen (orforglipron) van Eli Lilly en die van Novo Nordisks eigen CagriSema en Amycretin, het medicijn dat semaglutide en cagrilintide combineert, maar dan in pilvorm. Indien de testresultaten van dat laatste medicijn tegenvallen, kan Novo Nordisk zelfs nog weleens sneller terrein gaan verliezen dan nu wordt voorzien door analisten.