De schrik zat er maandag 27 januari goed in op financiële markten. Het Chinese AI-model van DeepSeek zou veel minder rekenkracht en dus chips nodig hebben dan bestaande AI-modellen en dat raakt (mogelijk) chipmachinefabrikanten als ASMI, ASML en BESI. Drie vragen over de komst van DeepSeek.
1: Wat is DeepSeek?
De Chinese start-up DeepSeek heeft een AI-model ontwikkeld dat zich kan meten met de beste en duurste modellen van Amerikaanse grootmachten als OpenAI (bekend van ChatGPT), Alphabet (Gemini) en Meta. En dat zou slecht nieuws zijn voor Big Tech, maar ook onze eigen chipbedrijven ASMI, ASML en BESI.
Amerikaanse tech-grootmachten Microsoft, Alphabet, Amazon en Meta hebben aangekondigd gezamenlijk voor honderden miljarden dollars te investeren in de aanschaf van chips van NVIDIA om aan de onverzadigbare vraag naar AI-applicaties te voldoen. DeepSeek zet nu vraagtekens bij deze kapitaalintensieve aanpak van AI-ontwikkeling.
Volgens DeepSeek zijn de AI-modellen van het Chinese bedrijf met veel minder en veel oudere chips gebouwd dan die van de Amerikanen. Naar eigen zeggen heeft DeepSeek slechts tweeduizend zogenaamde NVIDIA H800-chips gebruikt om efficiënte modellen te trainen. Al wordt er hier en daar ook gefluisterd dat Chinese ontwikkelaars NVIDIA’s geavanceerdere H100-chips - de nieuwste Hopper-chips - gebruiken, die volgens de Amerikaanse exportcontroles niet mogen worden geëxporteerd naar China.
Zo stelt Alexandr Wang van Scale AI dat DeepSeek over 50 duizend H100-chips zou beschikken (goed voor een waarde van zo’n 1,5 miljard dollar), wat in strijd zou zijn met de huidige Amerikaanse regelgeving. Hiervoor levert hij overigens geen bewijs.
Hoe het ook zij, de komst van DeepSeek zaait twijfel of de honderden miljarden aan investeringen van Big Tech daadwerkelijk nodig zijn. Het grootste beursslachtoffer is chipgrootmacht NVIDIA. Uit angst dat minder chips nodig zijn voor AI-applicaties, daalde het aandeel NVIDIA maandag met 17 procent.
Chipbedrijven hard geraakt door DeepSeek
Bron: Bloomberg. Koersresultaat op 27 januari 2025.
2: Wat betekent DeepSeek voor de drie Nederlandse chippers?
Ook de grote Amerikaanse makers van chipmachines als Applied Materials, KLA Corp en Lam Research stonden maandag op de Amerikaanse beurzen flink onder druk (zie grafiek). Als hyperscalers zoals Microsoft, Alphabet, Amazon en Meta inderdaad hun investeringsbudgetten verlagen, zou dat ook kunnen resulteren in minder uitgaven aan geavanceerde chipapparatuur.
En laat dat nu net zijn waar ook Nederlandse bedrijven als ASMI, ASML en BESI in uitblinken. Het aandeel ASMI (min 12 procent) daalde dan ook het hardste van het drietal. Het bedrijf uit Almere profiteert momenteel volop van de vraag naar ALD-machines (atomic layer deposition). Deze apparatuur hebben chipmakers als Intel, TSMC en Samsung nodig voor de nakende overgang – in 2025 – naar een nieuwe technologie. Die luistert naar de naam gate-all-around en maakt de productie van de allernieuwste chips mogelijk, die het hart vormen van apparaten met veel rekenkracht, zoals servers in datacenters (gebruikt voor AI).
Als die allernieuwste chips niet langer noodzakelijk zijn voor veel AI-toepassingen, kan de vraag naar ALD-machines ook weleens flink terugvallen, zo lijkt de gedachte van beleggers in ASMI. Ook ASML (met zijn EUV-technologie) en BESI (met hybrid bonding) zetten vooral in op technieken voor de allernieuwste chips. Chipbeleggers zullen dan ook reikhalzend uitkijken naar verdere duiding tijdens de analistenbijeenkomst van ASML op woensdagmiddag 29 januari, naar aanleiding van de vierdekwartaalcijfers.
Jevons
Toch hoeft de komst van DeepSeek niet alleen maar slecht nieuws te zijn voor tech- en chipbedrijven. Zo wijzen ceo’s – waaronder Microsoft-topman Satya Nadella – op de zogenoemde Jevons-paradox. De paradox stelt dat naarmate een technologie als AI efficiënter wordt en ontwikkeld kan worden met minder geavanceerde en goedkopere chips, het gebruik ervan toegankelijker wordt. Dit vergroot de acceptatie en toepassing van AI, wat op termijn juist kan leiden tot een stijgende vraag naar chipapparatuur en technologie. Simpel gezegd: hoe meer bedrijven en mensen AI kunnen inzetten, hoe groter de markt voor chips en chipmachines wordt, zelfs als die chips minder geavanceerd zijn en er minder nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid verwerkingen.
Die lezing geeft ook voormalig Intel-baas Pat Gelsinger. Hij stelt dat “de markt zich vergist” als het gaat om chipbedrijven. Zou hij enthousiast zijn met de komst van DeepSeek als hij momenteel nog ceo van Intel was, vroeg een gebruiker op berichtendienst X. “Ja”, was de korte tweet van Gelsinger.
3: Wat zijn de gevolgen voor Big Tech?
Wat de gevolgen zijn voor Microsoft, Alphabet, Amazon en Meta is nog moeilijk te zeggen. Zo zorgden de hoge initiële investeringskosten in kunstmatige intelligentie voor toetredingsbarrières, die Big Tech afschermden van eventuele concurrentie. Het is de vraag of de concurrentiepositie van de techgiganten zal verzwakken nu ook partijen met veel minder diepe zakken aan de slag kunnen met AI.
Tegelijkertijd trokken beleggers de afgelopen maanden juist in twijfel of de astronomische investeringen van Big Tech in AI zich zouden vertalen in extra winst en omzet. Het baanbrekende nieuws uit China zou kunnen betekenen dat de investeringsbudgetten van techbedrijven nu weleens fors omlaag kunnen. Zo kan DeepSeek voor Big Tech misschien zelfs een zegen blijken.