Eigenlijk ben ik helemaal niet zo gecharmeerd van de Verenigde Staten. Een schrijnend gat tussen rijk en arm, een door obesitas geplaagde bevolking, een onbegrijpelijke fascinatie voor wapens. Een extreem gepolariseerd politiek landschap waar binnenkort een bejaarde malloot een ogenschijnlijk dementerende bejaarde als president opvolgt, aldus het (fake?)-nieuws.
Hoe vaak is mij al niet verzekerd dat het een kwestie van tijd is alvorens de VS financieel-economisch implodeert. Sterker, ik heb zelf talloze malen betoogd dat het consumeren op de pof niet eeuwig kan doorgaan en dat de Amerikanen zichzelf voor de gek houden door geen financiële dekking aan te houden voor langjarige collectieve sociale (zorg)verplichtingen. Jawel, de staatsschuld is zelfs zonder deze verplichtingen te verdisconteren al door het dak aan het gaan. Met haar begrotingstekort zou de VS net als bijvoorbeeld Frankrijk niet voldoen aan EU-standaarden. Niettemin staat de dollar als een huis.
Beleggers weten het allang, want ondanks alle uitdagingen – problems zijn challenges, aldus de optimistische yankees – blijkt Amerika de bakermat van innovatie en van rendement. Zelfs buitenlandse ondernemingen azen op een notering aan de Nasdaq of NYSE, hopend op topwaarderingen die in de Europese provinciën onhaalbaar blijken. Toegegeven, een Amerikaanse aandelencorrectie zal ooit komen, maar daardoor gaan de goedkope Europese aandelen niet ineens stijgen.
Een land waar de creditcard alle behoeften meteen bevredigt en de korte termijn prioriteit lijkt te hebben, is meteen de omgeving waar zelfredzaamheid en eigen initiatief in combinatie met een efficiënte kapitaalmarkt zorgen voor excellentie, dynamiek en innovatie. En wereldwijde dominantie.
En Europa? We mogen dan wel trots zijn op de sociale welvaart die de geciviliseerde milde vorm van kapitalisme in en rondom Nederland heeft gecreëerd, maar het gat met de verfoeide Amerikanen groeit alleen maar verder. En Azië heeft onze poort allang kapot gebeukt. Laat u niet in slaap sussen: ook al zou Europa zijn centjes kunnen verdienen door komende eeuw een groot toeristisch museum te worden, dan hebben Rome, Parijs of Wenen meer te bieden dan de troosteloze Nederlandse polder.
Mijn bewondering voor de Verenigde Staten neemt gestaag toe.
Errol Keyner is adjunct-directeur van de VEB