Never sell Shell. Het aandeel is nog steeds de hoeksteen van de portefeuille van particuliere beleggers in Nederland. Hoewel de energiereus inmiddels alweer enkele jaren in het Verenigd Koninkrijk gevestigd is, voert Shell nog de ranglijst aan van de populairste aandelen onder thuisbeleggers. Elk kwartaal publiceert De Nederlandsche Bank de lijst van de 25 ‘grootste’ beleggingen van Nederlandse huishoudens in individuele beursgenoteerde aandelen.

Maar de toppositie van Shell is niet onaantastbaar. Het lijkt erop dat langzamerhand steeds meer beleggers afscheid nemen van het aandeel, zo blijkt uit een VEB-analyse van de  DNB-data. In mei 2022, toen de beurskoers op 25 euro stond, hadden beleggers 5,6 miljard euro geïnvesteerd in Shell. Inmiddels staat de koers circa 20 procent hoger, rond de 30 euro, maar  zit ‘slechts’ 4,5 miljard euro van het vermogen van particulieren in Shell.

De situatie van alle beleggers bij elkaar, het bedrag dat DNB publiceert, zegt niet alles over de aan- en verkoopbeslissing van individuele beleggers (zie kader). Maar als aandeelhouders – per saldo – niet verkopen, zou de waarde van de beleggingen moeten meebewegen met de koers. Wie de koers van Shell door de tijd heen afzet tegen het totaal belegde vermogen in het bedrijf, ziet wat er aan de hand is (zie onderstaande grafiek, links).

Uit de grafiek blijkt namelijk dat beleggers tijdens de coronacrisis – toen de olieprijs hard daalde en de aandelenkoers onderuitging – nog enthousiast bijkochten. Het belegde bedrag (oranje staven in de grafiek) lag toen boven de beurskoers (zie blauwe lijn). Dat wijst erop dat veel particulieren gretig de buy-the-dip-strategie hebben toegepast. Maar sinds halverwege vorig jaar is het omgekeerde zichtbaar. De koers zit in de lift, maar het belegd vermogen in Shell stijgt niet mee. De verklaring is waarschijnlijk dat beleggers hun positie in Shell (geleidelijk) hebben afgebouwd.

Ondanks oplopende koersen stijgt het belegde vermogen in ‘oude’ namen nauwelijks

*Bron: DNB, bewerkingen VEB. Koers van de aandelen (uitgedrukt in euro’s) en de waarde van beleggingen geïndexeerd naar 100 punten per 31/12/2019.

Shell staat niet op zichzelf. Bij andere ‘traditionele’ aandelen als ING en Unilever is dezelfde trend te zien. Bij beide bedrijven is tussen 2020 en halverwege 2023 een sterk verband waarneembaar tussen de koers en het belegd vermogen (blauwe lijn ligt in de buurt van de oranje staaf). Maar sindsdien gaan de koersen van ING en Unilever harder omhoog dan het belegd vermogen.

Bij het meest recente meetmoment in september 2024 was er bijvoorbeeld voor 2,2 miljard euro belegd in ING. Dat is ongeveer hetzelfde bedrag als begin 2022. Het verschil: toen handelde de bank tegen een koers van ongeveer 10 euro. In september stond er meer dan 16 euro op de borden. Het lijkt er dus op dat veel particulieren de beursrally van dit jaar hebben aangegrepen om winst te nemen.

Coming to America
De grote vraag: waar gaat de verkoopopbrengst uit Shell, ING en Unilever naartoe? Het is lastig hierover harde conclusies trekken want DNB gooit de data van alle individuele beleggers op de grote hoop (zie kader). Het lijkt er niettemin sterk op dat er steeds meer Amerikaanse aandelen in de portefeuille van Nederlandse particuliere beleggers terechtkomen.

Bij deze categorie aandelen is juist zichtbaar dat het belegde vermogen de laatste jaren veel harder is gestegen dan de koers. Het succes van de grote Amerikaanse technologiebedrijven is bij Nederlandse beleggers niet onopgemerkt gebleven. Een treffend voorbeeld daarvan is chipontwerper Nvidia. Het Amerikaanse bedrijf is door de grote vraag naar chips voor datacenters uitgegroeid tot het meest waardevolle beursfonds ter wereld. Enkele jaren geleden stond Nvidia niet bij veel particuliere beleggers op de radar. Eind 2019 hadden Nederlandse beleggers ongeveer evenveel geld geïnvesteerd in veevoederbedrijf ForFarmers (44 miljoen euro) als in Nvidia (49 miljoen euro). Bij het laatste DNB-meetmoment echter, was het vermogen in Nvidia opgelopen tot 1,4 miljard euro.

Een deel van die waardestijging is het gevolg van (extreme) koersstijgingen (ongeveer tot een miljard). Maar particulieren hebben ook circa 400 miljoen euro nieuw geld ingelegd in het chipbedrijf. Uit de onderstaande grafiek blijkt dat vooral de laatste maanden de oranje staven (belegd vermogen) sneller oplopen dan de koers van Nvidia (blauwe lijn, linker grafiek). Dit duidt erop dat er vers kapitaal van particulieren naar de aandelen Nvidia vloeide.

Particulier stopt veelal extra geld in de Big Tech aandelen

Bron: DNB, bewerkingen VEB. Koers van de aandelen (uitgedrukt in euro’s) en waarde van beleggingen geïndexeerd naar 100 punten per 31/12/2019.

Andere technologiereuzen zijn al wat langer in beeld bij de particuliere belegger. Bij Microsoft en bij Alphabet, het moederbedrijf van Google, komen de oranje staven in de grafiek al enige tijd boven de blauwe lijn uit. Inmiddels zijn Nvidia (plek 7 op de ranglijst), Microsoft (8), Apple (10), Alphabet (16) en Tesla (18) allemaal in de lijst met grootste beleggingen te vinden. Daarmee heeft een flinke verschuiving plaatsgevonden. Ongeveer vijf jaar geleden stonden er alleen bedrijven met een Amsterdamse notering in de top 10. Het belegd vermogen in biotechnologiebedrijf Pharming was destijds zelfs hoger dan het belegd vermogen in Microsoft.

Home bias
De Nederlandse particulier richt zijn blik dus steeds meer op het buitenland, met een beter gespreide portefeuille als gevolg. Toch zit er nog steeds disproportioneel veel geld in Nederlandse aandelen als rekening wordt gehouden met het feit dat Amerikaanse bedrijven – in beurswaarde gemeten – veel meer waard zijn dan hun Nederlandse evenknieën.