Voor aandeelhouders wordt dat hoog tijd. Accsys kwam in 2007 naar de Amsterdamse beurs met de belofte dat het op industriële schaal hout zou gaan acetyleren. Dat is een proces waarbij zacht hout, bijvoorbeeld van naaldbomen, door een chemische behandeling de eigenschappen van hardhout krijgt. Het aandeel Accsys daalde sindsdien evenwel met zo’n 95 procent. 

Met de bouw van een fabriek in Hull in het Verenigd Koninkrijk wilde Accsys de productiecapaciteit flink uitbreiden. Door grote kostenoverschrijdingen en vertraging liep dit project echter faliekant mis. Onlangs wist Accsys met de Amerikaanse chemiereus Eastman wel een nieuwe fabriek te realiseren in Kingsport in de staat Tennessee. Arsic van Os vertelt waar de onderneming staat nu deze mijlpaal is bereikt, en kijkt vooruit. 



1. Is die fabriek in de VS nu volledig operationeel?
“De bouw is een paar maanden geleden afgerond. Daarna hebben we kwaliteitscontroles uitgevoerd en een aantal weken geleden zijn we begonnen met de levering aan klanten. In september hebben we vanuit deze locatie onze bestellingen voor de Noord-Amerikaanse markt kunnen leveren. Hierdoor hebben we in Arnhem meer ruimte voor nieuwe Europese orders gekregen.” 

2. Afgelopen boekjaar zette Accsys bijna 57.000 kubieke meter hout af. Voor 2027 is het doel 100.000 kubieke meter. Is dat haalbaar?
“We hadden met vier reactoren in Arnhem een capaciteit van 80.000 kubieke meter. We hebben er twee bijgebouwd in Kingsport en zitten nu wereldwijd in totaal op ruim 120.000 kubieke meter. We hebben dus genoeg capaciteit. De houtmarkt groeit minder dan 7 procent per jaar, dus het is ambitieus om de afzet in drie jaar bijna te verdubbelen. In Arnhem was er tegelijkertijd jarenlang veel meer vraag dan wij aankonden. In het verleden is ook gebleken dat het ongeveer twee jaar kost om de capaciteit van een nieuwe reactor te vullen met orders. Het zal niet eenvoudig zijn, maar we zijn er zeker van dat de markt er is.” 

3. Wat is de drijvende kracht achter de vraag naar Accoya?
“De bouw is wereldwijd verantwoordelijk voor bijna 40 procent van de CO2-uitstoot. Een product dat beton, cement, staal of aluminium kan vervangen, is dus heel waardevol. Hardhout gaat vijftig jaar mee, maar het duurt tot tweehonderd jaar om het te laten groeien. Wij gebruiken snelgroeiende bomen en maken daar een product van met een levensduur van minstens zestig jaar. Dat is het duurzaamheidsverhaal van Accsys. Daarnaast is er in de architectuur een trend die is gericht op natuurlijke ontwerpen. Ons product past daar goed bij. Ten slotte is de markt voor hout heel groot. In Europa wordt 1,6 miljoen kubieke meter per jaar verkocht, in de VS 8,6 miljoen kubieke meter. Wij leverden vorig jaar 56.000 kubieke meter. Ons marktaandeel is dus nog heel klein, maar er is veel groeipotentieel. Wij bezitten het intellectueel eigendom op al onze technologie en produceren hout met de hoogst mogelijke duurzaamheid en stabiliteit.” 

4. Is het bewerken van hout met een chemisch proces wel echt een duurzame activiteit?
“Wij gebruiken het snelst groeiende hout dat beschikbaar is en dat langdurig CO2 uit de atmosfeer opslaat. Daar worden bijvoorbeeld raamkozijnen van gemaakt die vijftig jaar mee gaan. In die tijd groeien er twee bomen terug. Al onze producten voldoen aan de cradle to cradle certified gold-norm. Het is een van de weinige bouwmaterialen met deze moeilijk te behalen certificering. We voldoen hiermee aan de hoogste normen voor productieprocessen die de circulaire economie bevorderen. Meer dan de helft van onze elektriciteit is afkomstig uit hernieuwbare bronnen en we kopen CO2-kredieten om een deel van ons aardgasverbruik te compenseren terwijl we zoeken naar hernieuwbare alternatieven.”  

5. Zou u het intellectuele eigendom op de techniek niet kunnen uitwinnen met licenties?
“Het licenseren van technologie kan inderdaad een goed verdienmodel zijn. Een ander verdienmodel is om zelf alle fabrieken te bouwen en het product te verkopen. Wij doen in feite een mix. De fabriek in de VS is eigendom van Accoya USA, een joint venture met Eastman. Accsys licenseert de technologie aan dat bedrijf. Voor de Chinese markt hebben we ook een licentiepartner. Die onderzoekt nu de mogelijkheden om een fabriek te bouwen. We kunnen altijd meer licenties uitgeven. Of we dat doen, hangt af van de lessen die we leren door de uitbreiding de komende jaren.” 

6. Het afgelopen boekjaar lag de omzet 17 procent lager dan het jaar ervoor. Laat dat niet zien dat de vraag niet onbeperkt is?
“Wij leven natuurlijk niet in een bubbel. We hebben weliswaar een gewild premium product, maar ook wij zijn gevoelig voor economische omstandigheden. Op dit moment is de bouwactiviteit zwak. Dat komt niet alleen doordat het lenen van geld heel duur is geworden door de hoge rente. Omdat we altijd heel weinig productiecapaciteit hadden, hielden onze distributeurs grote voorraden aan. Toen de rente steeg en de vraag inzakte, zijn zij hun voorraden gaan optimaliseren. Daarbij speelde mee dat ze wisten dat wij een nieuwe fabriek bouwden en ze in de toekomst geen grote voorraden meer nodig zouden hebben. Dit alles bij elkaar werd voor ons behoorlijk pijnlijk, maar vanaf januari zijn de vraag en ons orderboek hersteld.” 

7. Hoe kwetsbaar zijn de winstmarges voor economische schokken?
“Wij hebben een premium product met een premium prijs. Toen na de coronacrisis alle prijzen voor grondstoffen door het dak gingen en de inflatie opliep, hebben wij ook onze prijzen verhoogd. Toen iedereen na het begin van de oorlog in Oekraïne energietoeslagen in rekening bracht, hebben wij dat ook gedaan. Wij zijn dus altijd in staat geweest om marges op peil te houden.” 

8. U wilt ook de winstgevendheid verbeteren. Welke stappen worden daarvoor gezet?
“We zijn een transformatieprogramma gestart om het bedrijf te stroomlijnen. We hebben zo al ongeveer drie miljoen euro per jaar aan kosten bespaard op overhead en productie. Tegelijkertijd investeren we juist in onze commerciële activiteiten omdat we meer capaciteit hebben. Bij de jaarcijfers hebben we laten zien dat we kosten kunnen besparen en dat we de eerste vruchten plukken van de nieuwe commerciële activiteiten. We hebben verschillende nieuwe distributeurs in de VS aangesteld en nieuwe producenten van bouwmaterialen waaraan we leveren. We blijven komende jaren tegelijkertijd scherp toezien op het behoud van de meest efficiënte processen.” 

9. Waarom lukte het in de VS wel om een fabriek te bouwen en in het Verenigd Koninkrijk niet?
“We hebben een vergelijkbare aanpak gehanteerd. Zowel in de VS als in het Verenigd Koninkrijk hadden we toeleveranciers en grote klanten als partners. In Hull hadden we wel de pech dat we daar bouwden tijdens de coronacrisis. De lockdowns zorgden voor veel problemen. We hebben veel van dat project geleerd en die lessen toegepast in Kingsport. Ik denk dat dit project vanaf het begin heel strak is geleid. Het contract dat we hadden met de aannemer was een vast contract voor een vaste prijs. Dat was ook een goede stap. Doordat het op de grootste locatie van Eastman staat, waren er altijd ingenieurs beschikbaar. Als we een operator nodig hadden, konden we die bellen. Het was kortom een andere tijd, met een andere partner. De ontwikkelingen gingen veel sneller.” 

10. Wat gaat u doen met de fabriek in Hull?
“We hebben het moeilijke besluit genomen om de vestiging in Hull te sluiten. Hoewel dit geen eenvoudige beslissing was, is het in het belang van Accsys en de aandeelhouders. Deze stap stelt ons in staat om ons te richten op het succes in de bredere bedrijfsactiviteiten.” 

11. Zijn er plannen om verder uit te breiden?
“Op dit moment niet. Het bouwen van chemische productiefaciliteiten is heel duur. Je hebt een solide balans nodig, of investeerders met diepe zakken en veel geduld. We hebben nu een fabriek met twee reactoren in de VS en de mogelijkheid om daar nog vier aan toe te voegen. Als de vraag ontploft, kunnen we de capaciteit daar nog verdrievoudigen.” 

12. Sinds de beursgang in 2007 is de koers zo’n 95 procent gedaald. Kunnen aandeelhouders snel verbetering verwachten?
“Sinds ik aan boord ben, is een van onze grote ambities het verbeteren van het rendement. Mijn wens is om zo de geloofwaardigheid van het bedrijf onder investeerders vergroten. We staan nu niet meer bloot aan het risico dat komt kijken bij grote investeringen. Naar mijn gevoel zorgde dat risico ook voor druk op de koers. We hebben een geweldig product en mijn missie is nu om te zorgen dat dit een serieuze, volwassen onderneming wordt door zo veel mogelijk waarde uit onze bestaande investeringen te halen. Als dat is gelukt, kunnen we kijken naar verdere uitbreiding en fantastische groeiplannen.”