De waarde van de orders die ASML binnenkreeg voor zijn hypercomplexe machines waarmee chips worden gemaakt, kwam in de eerste drie maanden van het jaar niet verder dan 3,6 miljard euro. Analisten hadden gemiddeld op 5,1 miljard euro gerekend. Door het lagere aantal nieuwe bestellingen zal het enthousiasme voor 2025 iets getemperd zijn. Het aandeel ASML daalde woensdag met ruim 6 procent.

Terughoudend
Klanten bestelden het afgelopen kwartaal vooral een stuk minder chipmachines van de nieuwste generatie, de extreem ultraviolet (EUV)-machines, zo bleek uit de woensdag gepubliceerde cijfers. ASML heeft een monopolie op deze EUV-machines die met extreem ultraviolet licht nog fijnere structuren in de siliciumschijven kunnen branden. Voor deze “meest complexe machine op aarde” schreef het bedrijf slechts 656 miljoen euro aan nieuwe orders bij. De nieuwste chipmachines worden door klanten van ASML gebruikt voor de fabricage van chips die in zo ongeveer iedere denkbare toepassing zitten, zoals smartphones, tablets, vliegtuigen, auto’s en datacenters.

Zowel de makers van zogeheten geheugenchips – ASML spreekt over memory – Micron, Samsung en SK Hynix als die van rekenchips (logic, met grote spelers als TSMC, Samsung en Intel) waren in het eerste kwartaal terughoudend met het plaatsen van nieuwe bestellingen. In de laatste drie maanden van 2023 kwamen deze chipfabrikanten gezamenlijk nog met ruim 9 miljard euro aan nieuwe orders (zie grafiek).

ASML wees in een toelichting op de cijfers op het volatiele karakter van nieuwe bestellingen. “Het is belangrijk te onderkennen dat de orderintake over de afgelopen zes maanden uitkomt op bijna 13 miljard euro, wat aanzienlijk is”, aldus financieel directeur Roger Dassen. Door het vierde kwartaal van 2023 en de eerste drie maanden van dit jaar samen te nemen, was het allemaal zo slecht nog niet, leek hij te willen zeggen.

Volatiele nieuwe bestellingen bij ASML

Bron: kwartaalverslagen ASML (net bookings), berekening VEB, bedragen in miljarden euro’s.

Doelen voor 2025
Volgens Dassen ligt ASML nog altijd op schema om de op de beleggersdag (Investor Day) in november 2022 gestelde omzetdoelen voor 2025 te behalen. Het concern rekent op 30 tot 40 miljard euro, met dus een middenpunt op 35 miljard euro (2023: 27,6 miljard euro). Om het midden van die omzetbandbreedte te halen, heeft ASML “in de komende drie kwartalen nog iets meer dan 4 miljard euro aan orders per kwartaal nodig”, aldus de cfo.

Er is namelijk al een omvangrijke bestaande orderportefeuille (in totaal circa 39 miljard euro) voor de komende jaren. De berekening zit als volgt. In het orderboek zit volgens schattingen van de VEB nu - op basis van de uitspraken van Dassen - zo’n 15 miljard euro aan bestellingen voor levering volgend jaar.

ASML beschrijft drie scenario’s voor de totale omzet in 2025: 30, 35 en 40 miljard euro.

Niet alle omzet komt echter uit de verkoop van chipmachines; een deel komt uit het onderhoud en opwaarderen van eerder geïnstalleerde apparaten. Volgens ASML komt de omzet enkel uit de verkoop van chipmachines op respectievelijk 23, 28 en 32 miljard euro in de drie scenario’s.

Vereiste orderintake ASML per omzetscenario voor 2025

Bron: kwartaalverslagen ASML, Investor Day, berekening VEB, bedragen in miljarden euro’s.

Om die omzet te realiseren moet het bedrijf – bij de huidige stand van het orderboek voor 2025 – dan in de komende drie kwartalen respectievelijk 8, 12,5 of 17 miljard euro aan nieuwe bestellingen binnenslepen. Bijvoorbeeld voor het midden-scenario: 27,5 miljard euro omzet uit chipmachines minus 15 miljard euro huidig orderboek.

In het basis-scenario van ASML (midden) gaat het volgens Dassen dan om iets meer dan 4 miljard euro aan nieuwe bestellingen per kwartaal van dit jaar (12,5 miljard euro aan totale nieuwe bestellingen gedeeld door 3 kwartalen). Dat is hoger dan de orderintake in de afgelopen drie maanden (3,6 miljard euro). Bovendien werd door sommige analisten nu al rekening gehouden met de bovenkant van de door ASML gestelde omzetbandbreedte. Om die bovengrens te halen zal ASML vanaf nu per kwartaal gemiddeld voor bijna 6 miljard euro aan nieuwe bestellingen moeten gaan bijschrijven.

Nieuwe fabrieken
Klanten van ASML zijn bezig met het bouwen van meer dan twintig nieuwe chipfabrieken (fabs), van Japan tot de Amerikaanse staat Arizona. Veel van de EUV- en deep ultraviolet (DUV)-systemen die in Veldhoven worden besteld, komen terecht in zo’n nieuwe fabriek. Volgens ASML is het slechts een kwestie van tijd voordat de orderintake weer versnelt. "Als we naar de plannen van enkele van onze grote klanten kijken, is het vrij duidelijk dat er de komende kwartalen aanzienlijke bestellingen moeten binnenkomen", aldus Dassen.

Zo hadden analisten verwacht dat het Taiwanese TSMC in het eerste kwartaal flink wat EUV-machines zou bestellen. Ook van andere chipfabrikanten werd verwacht dat er EUV-bestellingen bij ASML zouden worden geplaatst. Het analistengilde liep blijkbaar iets te ver op de muziek vooruit. Maar zodra chipfabrikanten die EUV-machines wel weer nodig hebben, is er maar één telefoonnummer dat ze kunnen bellen.