De operationele en financiële uitdagingen die e-bussenbouwer Ebusco het afgelopen jaar het hoofd moest bieden, misten hun uitwerking op de bestuurskamer niet. Van de drie directieleden die het bedrijf in 2021 naar de beurs brachten, zijn er inmiddels twee vertrokken. De commissarissen van Ebusco kregen er dus de acute opdracht bij om naar opvolgers te zoeken.    

Twee bestuurders gingen en daar kwamen er drie voor terug. Althans, voor een overgangsperiode. Een nieuwe financieel directeur (cfo) begon in september 2023 en een co-ceo, die oprichter en bestuursvoorzitter Peter Bijvelds assisteert, startte eind januari van dit jaar. De benoeming van een nieuwe operationele directeur (coo) staat op de rol voor de eerstvolgende aandeelhoudersvergadering (ava) van Ebusco op 14 mei.  

Voorschotbetaling 
Aan de voordracht van de beoogde coo, Roald Dogge, zijn blijkbaar wat onderhandelingen vooraf gegaan. Dogge heeft bij de commissarissen namelijk een voorschotbetaling bedongen van 225 duizend euro, zo blijkt uit de vergaderdocumenten die Ebusco onlangs op zijn website publiceerde. Dit bedrag moet Dogge terugbetalen uit de opbrengsten van de jaarbonussen (short term incentives) die hij de komende jaren uitgekeerd krijgt.    

De commissarissen van Ebusco voegen met die voorschotbetaling een geheel nieuwe dimensie toe aan de waaier van beloningselementen die we inmiddels kennen van Nederlandse beursondernemingen. Tekengeld, een verhuisvergoeding, vliegtickets om regelmatig naar familie in het buitenland te gaan en het discretionair toekennen van een bonus maakten al langer deel uit van de potpourri met beloningsonderdelen.  

Voorbarig 
In de toelichting op de agenda schrijft Ebusco dat het voorschot “dient te worden terugbetaald door verrekening met de short term incentive (STI) die de heer Dogge als lid van de raad van bestuur wordt toegekend in de komende jaren.”  

Het voorschot is daarmee dus in feite een hypotheek op de toekomst. En in het geval van Ebusco is het de vraag wat die toekomst precies waard is. Sinds de beursgang kregen Ebusco-bestuurders  geen korte- en langetermijnbonussen uitgekeerd.  

“Omdat de financiële doelen niet voldoende werden behaald was er geen uitkering”, zo oordeelden  de commissarissen die over de beloning gaan in opeenvolgende remuneratieverslagen. De ondergrens van de doelen voor de ebitda-winst, de groei van het aantal orders en het aantal geleverde bussen werd bijvoorbeeld in 2023 niet behaald.  

De meeste beleggers zullen hier niet raar van opkijken. Ebusco is sinds de beursgang in een nachtmerrie beland. Het bedrijf krijgt maar geen grip op de toeleveringsketen waardoor het bussen niet kan afmonteren en aan de klant geleverd krijgt. Ondertussen raakte de kas in snel tempo leger omdat er veel geld nodig was om voorraden aan te leggen en er veel onafgemaakte bussen op het fabrieksterrein in Deurne staan.  

Bonus
Gezien de recente historie lijkt de aanname van de toezichthouders dat er in komende jaren sprake zal zijn van bonussen dus enigszins voorbarig. Het roept ook de vraag op hoe streng de commissarissen zullen zijn bij het vaststellen van toekomstige bonussen, en in hoeverre dit uitzonderlijke arrangement van Dogge daarbij wordt meegewogen. Dogges basis-salaris bedraagt 300 duizend euro. Een jaarlijkse cashbonus kan - bij uitstekende prestaties - oplopen tot de helft van dit vaste salaris. De meerjarenbonus is afhankelijk van het behalen van twee financiële doelstellingen (omzet en winstmarge, ebitda) en van de voortgang die wordt geboekt op het vlak van esg-aspecten (environmental, social & governance). De esg-prestaties dienen daarbij als een circuit breaker. Slagen de bestuurders er niet in om de - overigens niet nader door Ebusco gespecificeerde – doelen te halen dan vindt er geen toekenning van een langetermijnbonus plaats.       

De bijzondere afspraak die met Dogge is gemaakt, valt buiten het formele bezoldigingsbeleid van Ebusco. Dat is de reden dat aandeelhouders zich op de ava bij een apart agendapunt nog moeten uitspreken over de voorschotbetaling. Het arrangement is uniek en Ebusco beantwoordt de vraag over nut en noodzaak van dit arrangement niet in de vergaderstukken. Toch lijkt de kans bijzonder gering dat de ava de toekenning zal blokkeren. Peter Bijvelds bezit in zijn eentje al 35 procent van het stemrecht. De laatste drie ava’s was de opkomst nooit hoger dan 65 procent en dus heeft Bijvelds het laatste woord. Na Bijvelds is investeringsfonds Van der Valk - van de gelijknamige horecafamilie -  de grootste aandeelhouder met circa 23 procent, gevolgd door ING dat 21 procent van het kapitaal in handen heeft.  

Sign on 
Financieel directeur Jurjen Jongma werd in september 2023 aangesteld. Hij kreeg een tekengeldarrangement dat wel vaker voorkomt bij beursfondsen. Jongma ontving een pakket van 25 duizend aandelen Ebusco. Die zullen de komende jaren geleidelijk vrijvallen. Indien hij op 7 september 2029 nog in dienst is, zes jaar na zijn aantreden, dan toucheert Jongma het volledige pakket. Tegen de fors gedaalde beurskoers zijn deze aandelen nu ongeveer 75 duizend euro waard is (beurskoers: 3 euro). 

De VEB is geen voorstander van dit soort golden hello’s, zeker als uitkering plaatsvindt zonder dat (uitdagende) financiële doelen behaald moeten worden. Maar in het geval van Jongma was echter sprake van een (relatief) bescheiden bedrag.