Voor het eerst sinds 2020 zag PepsiCo zijn omzet in het vierde kwartaal van het net afgesloten boekjaar dalen. De Amerikaanse mastodont, met een jaaromzet van 82 miljard dollar, is bekend van de cola van Pepsi, chips van Lay’s en Doritos en ook de Duyvis-nootjes. Uit de vierdekwartaalcijfers bleek dat consumenten deze merken door de gestegen prijzen steeds vaker links lieten liggen.

Mede dankzij een moeilijke vergelijkingsbasis (door een variërende afsluitingsdatum van het boekjaar had 2022 voor PepsiCo 53 weken, tegenover 52 weken in 2023) en valuta-effecten daalden de opbrengsten van PepsiCo in het vierde kwartaal met 0,5 procent. De organische omzetgroei die tot stand komt door het gecombineerde effect van verkoopvolumes en prijsveranderingen - maar geen rekening houdt met overnames, desinvesteringen, kalender- en valuta-effecten - nam nog wel toe met zo’n 5 procent.

Maar ook die groei op eigen kracht is een stuk lager dan beleggers in eerdere kwartalen (zie blauwe staven in onderstaande grafiek) gepresenteerd kregen. De groei leunt bovendien alleen nog op de hogere prijzen die PepsiCo rekent. Het aantal verkochte producten (volumes) nam het afgelopen kwartaal opnieuw af. Vooral in Noord-Amerika, dat goed is voor circa 60 procent van de groepsomzet, gingen de PepsiCo-producten minder vaak over de toonbank.

PepsiCo zag organische omzetgroei voor vijfde opeenvolgende kwartaal terugvallen

Bron: Kwartaalrapportages PepsiCo. Prijs- en volumeontwikkeling per kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Organische groei uitgelicht in blauw. Donkergrijs: prijsontwikkeling, lichtgrijs: volumeontwikkeling.

Wie begeerlijke producten maakt waar consumenten niet snel op bezuinigen, kan de prijzen ieder jaar betrekkelijk eenvoudig verhogen zonder dat de verkoopvolumes daar al te zeer onder lijden. De Amerikaanse frisdrank- en snackfabrikant heeft de prijzen de afgelopen jaren meerdere keren flink verhoogd om de hogere lonen, grondstofprijzen en energie- en transportkosten door te berekenen aan consumenten.

Grootste boosdoener
In het vierde kwartaal van 2022 kon PepsiCo de prijzen nog met 16 procent verhogen zonder dat de afzet noemenswaardig werd beïnvloed (min 1 procent). Maar inmiddels accepteren consumenten die prijsverhogingen steeds minder, zo blijkt uit het gedaalde verkoopvolume bij alle segmenten van het bedrijf uit Harrison, New York.

Zitten de zwakke prestaties vooral bij de dranken, de zoutjes of de ontbijtgranen? Voor de cijferpublicaties knipt PepsiCo het bedrijf op in zeven segmenten. Van die zeven hebben drie onderdelen alleen betrekking op Noord-Amerika. Daaronder vallen Frito-Lay (zoutjes), Quaker Foods (ontbijtgranen) en PepsiCo Beverages (drankjes). De vier andere segmenten waar PepsiCo cijfers over verstrekt, zijn de regio’s Latijns-Amerika, Europa, Afrika en Midden-Oosten en Zuidoost-Azië.

De rapportage van PepsiCo maakt het mogelijk om na te gaan welke productcategorie in de VS de grootste boosdoener is geweest. En dan blijkt dat de organische krimp liefst 10 procent bedroeg bij het onderdeel dat Quaker-ontbijtgranen maakt. Daar is wel een duidelijke verklaring voor. Het bedrijf moest in de Verenigde Staten een terugroepactie op poten zetten voor verschillende Quaker-producten wegens de mogelijke aanwezigheid van de salmonella-bacterie.

Consumenten lieten vooral de ontbijtgranen van Quaker staan

Bron: Kwartaalrapportages PepsiCo. Organische groei per kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar.

“We hadden een voedselveiligheidsincident in onze Quaker-toeleveringsketen in de VS waar we in november en december last van hadden, en dat zal ons ook zeker in de eerste helft van het jaar parten blijven spelen”, aldus PepsiCo-topman Ramon Laguarta.

De resultaten werden volgens Laguarta ook beïnvloed door geopolitieke onzekerheden en de fors gestegen kosten van levensonderhoud die de koopkracht onder druk zetten in de Verenigde Staten. Zo loopt de organische groei sinds vorig jaar ook bij andere Noord-Amerikaanse onderdelen, waaronder Frito-Lay, bekend van de chips van Lay’s en Doritos, en bij drankjesdivisie PepsiCo Beverages (van het gelijknamige merk Pepsi) steeds verder terug.

Na drie zeer goede jaren ziet PepsiCo dit jaar de organische omzetgroei normaliseren naar ten minste 4 procent. “In 2024 zullen we volumegroei laten zien. We verwachten meer balans tussen prijs en volume dan in het voorgaande jaar, waarin we een enorme toename van grondstoffenprijzen en andere kosten moesten dekken”, aldus Laguarta.

“Denk aan winstgevende volumegroei en vergelijkbare prijsverhogingen als in de periode 2018/2019”, aldus Laguarta (4 tot 5 procent organische omzetgroei, redactie). De jaarlijkse prijsverhogingen zullen naar verwachting terugvallen tot zo'n 2 à 3 procent.

PepsiCo is optimistisch over de Amerikaanse consument: “We voelen ons goed vanwege een zeer lage werkloosheid. Wij denken dat de lonen hoger zullen uitvallen dan de inflatie. En we hopen dat de rente tegen de zomer zal dalen en de consument wat lucht geeft.”

Concurrenten doen het beter
Voor beleggers in PepsiCo waren de jongste kwartaalresultaten even slikken. De afgelopen kwartalen leek het erop dat PepsiCo beter dan concurrenten Nestlé, Procter & Gamble en Unilever in staat was de hogere kosten zonder al te veel pijn door te berekenen aan klanten (zie grafiek).

Bron: Kwartaalrapportages Nestlé, Procter & Gamble, PepsiCo en Unilever. Organische omzetgroei per kwartaal t.o.v. hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Q4-2023 bij Nestlé o.b.v. analistenverwachting JPMorgan (Nestlé komt pas op 22 februari met kwartaalcijfers).

Maar de vierdekwartaalcijfers laten zien dat ook voor de merkproducten van PepsiCo de pijngrens is bereikt. Consumenten verruilen die nu ook voor goedkopere huismerken. De organische omzetgroei ligt ook niet langer boven die van Nestlé en Unilever, wat in eerdere kwartalen juist nog wel duidelijk het geval was.

Door de sterke resultaten handelde PepsiCo voorheen op een stevige waarderingspremie. Maar ook dat is inmiddels niet langer het geval. Op dit moment betaalt een belegger minder dan 15 keer het dit jaar verwachte bedrijfsresultaat (ebitda) voor PepsiCo, ongeveer het gemiddelde van Nestlé, Procter & Gamble en Unilever. Vorig jaar werd het aandeel nog op zo'n 18 keer de ebitda verhandeld.