Eind januari publiceerde Tesla zijn jaarcijfers over 2023. Tijdens de daaropvolgende presentatie voor analisten trok de extravagante topman Musk weer de aandacht met zijn uitspraken.

Musk typeerde Tesla als een bedrijf dat actief is in kunstmatige intelligentie (AI) en robotica. De elektrische automaker zou een “AI- en roboticamoloch” moeten worden. Om die droom te verwezenlijken zou hij wel speciale aandelen met extra stemrecht willen uitgeven. Op die manier kan hij meer macht naar zich toe trekken.

Gegeven zijn staat van dienst is het verstandig om wilde plannen van Musk wel degelijk serieus te nemen, maar de nuchtere realiteit is dat Tesla, wat betreft de financiële prestaties, steeds meer op een doodgewone autobouwer begint te lijken.

Ondanks de mooie vergezichten keken beleggers vooral naar de teleurstellende groeiverwachtingen voor 2024. In de dagen na de kwartaalcijfers daalde het aandeel circa 12 procent.

Margedruk
De omzetgroei kwam met 19 procent over heel 2023 niet in de buurt van de groeipercentages die in 2022 (50 procent) en 2021 (circa 70 procent) behaald werden. 

Maar vooral de verwachtingen voor 2024 waren teleurstellend. Tesla kondigde alvast aan dat de groei van de autoverkopen in 2024 (nog) lager zal uitvallen dan over vorig jaar. Financiële topman Vaibhav Taneja stelde dat het bedrijf tussen twee groeigolven in zit. Na het succes van de Model Y (verkoopprijs: circa 50 duizend euro) wordt nu veel verwacht van het nieuwe instapmodel van Tesla. Eind volgend jaar zou de productie moeten starten van een elektrische auto met een verkoopprijs van ongeveer 25 duizend dollar. Die zou de groei weer moeten aanzwengelen.

Meer verkopen is één ding, maar voor de waardering van de aandelen is de winstmarge cruciaal. En die marge gaat juist naar beneden. Om marktaandeel te veroveren heeft Tesla meerdere prijsverlagingen doorgevoerd.

Brutomarge
In de periode voor 2022 wist Tesla ondanks prijsverlagingen de winstmarges op pijl te houden door van schaalvoordelen te profiteren. Maar de laatste 2 jaar slaagt Musk hier niet meer in. De brutomarges (verkopen min kostprijs) zitten al twee jaar in een dalende trend. Ook de operationele marge – denk hierbij aan het meerekenen van alle kosten die op het hoofdkantoor gemaakt worden, waaronder R&D - komt met 9,2 procent over 2023 akelig in de buurt van ‘gewone’ autobouwers. Stellantis (onder andere Peugeot en Opel), BMW en Volkswagen hebben over 2023 een geschatte operationele marge van respectievelijk 12 procent, 9 procent en 7 procent. Hun definitieve cijfers zijn nog niet gepubliceerd.

Verder neemt de concurrentie uit China ook toe. Het aandeel Tesla kreeg een gevoelige tik toen bekend werd dat het Chinese BYD in het laatste kwartaal van 2023 meer elektrische auto’s had verkocht dan Tesla. En Musk gaf volmondig toe dat dit geen toevalstreffer was.

 “Als er geen handelsrestricties worden ingesteld, zullen Chinese autobedrijven de meeste Westerse automakers van de kaart vegen”, aldus Musk in de analistencall.

Tesla’s marges duiken naar beneden tot het niveau van Europese autobouwers

Linker-as: omzet in miljarden dollars. Rechter-as: winstmarges in procenten. Bron: jaarverslagen Tesla.

Vergezicht
Teruglopende groei, krappere marges en concurrentie uit China die nog maar net op gang lijkt te zijn gekomen. De elektrische automaker zit in een lastige fase. Toch kan Tesla volgens Elon Musk het meest waardevolle bedrijf ter wereld worden. Onder zijn leiding is Tesla de afgelopen 10 jaar zo’n 1500 procent gestegen op de beurs. Maar de nummer één positie van de wereld, vergt toch nog een hoop fantasie.

Op dit moment loopt Tesla nog ver achter op Microsoft, momenteel het grootste bedrijf ter wereld met een marktkapitalisatie van zo’n 3.000 miljard dollar. De daling van vorige week hielp Tesla in ieder geval niet. De elektrische autobouwer heeft nu nog een beurswaarde van circa 580 miljard dollar.

Vorig jaar boekte Microsoft ruim twee keer zoveel omzet als Tesla (211 versus 91 miljard dollar), en het heeft een operationele marge van 40 procent. Bij Tesla komt dat percentage op iets meer dan 9 procent. De verkoop van softwarepakketten en clouddiensten is nu eenmaal veel lucratiever dan het bouwen en verkopen van (elektrische) auto’s.

Software en robotica
Wil Tesla slagen in de missie om het meest waardevolle bedrijf te worden, dan zal het dus veel zwaarder moeten leunen op nieuwe technologie, software en data.

Musk heeft hoge verwachtingen van de techniek rond zelfrijdende auto’s. In totaal zijn er al zo’n 1,2 miljard kilometers gereden in testversies van Tesla’s zelfrijdende auto (FSD Beta). Al is het uitrollen van deze techniek niet zonder slag of stoot gegaan (zie deze link).

In het optimistische scenario zou de FSD-software (Full Self-Driving) een belangrijke pijler onder hogere marges moeten zijn. Eerder bestempelde Elon Musk de aanstaande doorbraak van zelfrijdende auto’s als “Tesla’s ChatGPT-moment”.

Abonnementen
Musks vergezicht is ongetwijfeld dat Tesla-rijders allemaal stevige abonnementstarieven betalen om aangesloten te worden op de clouddienst die autonoom rijden mogelijk maakt. Een nog interessanter scenario – ook voor beleggers –is dat Tesla een monopolie-positie verwerft op het gebied van software voor zelfrijdende auto’s.  

Daarmee zou Tesla terugkerende licentie-inkomsten kunnen ontvangen als het de software aan andere automakers verkoopt, een beetje zoals Microsoft Office dat al vooraf geïnstalleerd is bij de aanschaf van een pc of notebook.

Robot Optimus
Daarnaast hoopt Elon Musk nog een konijn uit de hoge hoed te toveren. Als autobouwer liep Tesla al voorop bij het gebruik van robots in z’n fabrieken. Dat heeft geresulteerd in de ontwikkeling van de menselijke robot Optimus.

De robot – aanschafprijs om en nabij de 20.000 dollar - zou taken van mensen moeten overnemen. Met een beetje verbeeldingskracht lijken de mogelijke toepassingen bijna oneindig. Als alles volgens plan verloopt zouden menselijke handen (bijna) niet meer nodig zijn. Van winkels en restaurants tot fabrieken: overal zouden we, aldus Musk, Optimus-robots tegen kunnen komen.

Voor veel mensen zal een wereld met zelfrijdende auto’s, menselijke robots én Tesla als het meest waardevolle bedrijf, nog ver weg lijken. Maar Elon Musk hoopt het allemaal werkelijkheid te maken.

Tesla is nog lang geen Microsoft

Als Tesla het meest waardevolle bedrijf van de wereld wil worden, dan zal het in ieder geval de huidige nummer één Microsoft moeten inhalen. Hiervoor is nog een lange weg te gaan. Vooral op het gebied van winstgevendheid loopt Tesla ver achter. De operationele winst van Microsoft ligt nu een factor 10 hoger. Met 2030 als stip aan de horizon, verwachten analisten dat Tesla ook tegen die tijd nog niet in de buurt is gekomen van Microsoft. De consensus is dat de omzet en operationele winst van Microsoft dan nog steeds een stuk hoger zullen liggen. Veel zal afhangen van de realisatie van Musks fantasie rond zelfrijdende auto’s en menselijke robots. Analisten durven hier nog geen getal op te plakken, maar – eerlijk is eerlijk – Musk heeft eerder al meerdere spectaculaire en vernieuwende projecten van de grond gekregen. Bron: Bloomberg. Cijfers over 2023 op basis van jaarverslagen. Cijfers voor 2030 op basis van de consensus van analistentaxaties.