Dat zou voor aandeelhouders een welkome ontwikkeling zijn. Sinds de markt voor navigatiekastjes circa anderhalf decennium geleden piekte en TomTom op zoek moest naar nieuwe verdienmodellen, zijn de inkomsten in een vrijwel rechte lijn gedaald. Door grote investeringen in de kaarten, schrijft TomTom ook al een paar jaar rode cijfers. In 2022 werd een nettoverlies geboekt van ruim 102 miljoen euro, op een omzet van 536 miljoen euro. 

De nieuwe strategie van TomTom werd een jaar geleden aangekondigd. Op het kaartenplatform wordt informatie uit een groot aantal publieke bronnen samengebracht met de continue stroom data die het bedrijf krijgt uit auto’s waarin de navigatiesoftware is ingebouwd. In een interview gaat Goddijn in op het waarom en hoe van dit platform en de toekomst van TomTom. 



1. Hoe kwam u tot deze beslissing?
“In de loop van de tijd is er heel veel veranderd. Computertechnologie maakt een nieuw type berekeningen en processen mogelijk. Verder is er heel veel automatisch gegenereerde data beschikbaar gekomen. Een belangrijk initiatief is OpenStreetMap. Dat is een hartstikke mooi product geworden met heel veel details. Een andere bron van gegevens zijn trackers in auto’s. Daar is een paar jaar geleden data uit intelligente camera’s bijgekomen. Met al die ontwikkelingen hebben wij gekeken hoe onze toekomst eruitziet. Blijven we handmatig kaarten maken, of is er een betere methode? Dat is een grote beslissing. De meeste beslissingen gaan over kleine stapjes, een beetje naar links, beetje naar rechts; dit was superingrijpend.” 

2. U heeft een stichting opgezet met enkele grote technologiebedrijven. Wat is daarvan de bedoeling?
“Dat is het tweede deel van onze strategie. Het kwam voort uit het inzicht dat iedereen zijn eigen systeem heeft. Er is geen standaard voor digitale kaarten en geen manier om data te combineren. We hebben daarom met Microsoft, Amazon en Meta een stichting opgericht. Die houdt zich bezig met het standaardiseren en het verzamelen van informatie. Wij publiceren daar het wegennetwerk, Microsoft en Meta leveren andere data. We hopen te bereiken dat een groot aantal partijen tools gaat ontwikkelen en dingen gaat toevoegen en er zo een ecosysteem ontstaat waar allerlei soorten partijen hun data ter beschikking stellen. Zo kan TomTom de commerciële aanbieder worden van een gestandaardiseerd product van hoge kwaliteit, dat klanten in allerlei soorten en maten van ons kunnen afnemen.” 

3. Het moet ertoe leiden dat de vrije kasstroom in 2025 al verdubbelt naar 10 procent van de omzet. Hoe gaat TomTom dat doen?
“Dit heeft twee elementen. Het eerste draait om kostenbesparing en efficiëntie. Door de geautomatiseerde gegevensverwerking zien we onze productiviteit nu al omhoogschieten. Ik ga vrijdagavond naar huis en als ik maandagochtend terugkom, is die kaart beter geworden. We krijgen ook nieuwe tools in handen en kunnen dingen doen die vroeger veel tijd kostten en die we daarom vaak niet deden. De tweede en belangrijkste stap is om dat te vertalen in omzetgroei. Dan begint het aan twee kanten te werken.” 

4. Bij de aankondiging van de strategie schatte TomTom de marktomvang voor locatiediensten in 2025 op 2,5 miljard euro. Dat klinkt niet als een heel grote markt.
“Nee, die markt is veel groter en groeit heel sterk. Het is natuurlijk altijd een beetje lastig om te bepalen wat nou het marktpotentieel is, maar op de langere termijn zit dat ver boven de tien miljard euro. Het is misschien wel vijftien miljard. Wel wordt het steeds complexer naarmate we dieper de markt in gaan. Op een gegeven moment worden de toepassingen heel specifiek.” 

5. Waar gaat het dan om?
“We praten bijvoorbeeld met bedrijven die applicaties hebben voor hardlopen of fietsen. We willen ook praten met mensen die hotels aan de man brengen en er komen ook vragen uit sectoren waar we niet eerder over nagedacht hebben, zoals verzekeraars. Zij willen graag weten waar files staan en waar de gemiddelde snelheid hoog is. Zij kunnen dat dan weer combineren met statistieken over ongevallen. Op basis van de veel betere en meer gedetailleerde kaart, kunnen wij in principe actief worden in elke activiteit waarvoor een locatie nodig is.” 

6. Maaltijdbezorging en taxidiensten zijn aangewezen als belangrijke markten. Welk concurrentievoordeel heeft TomTom daar op een partij als Google?
“Uber gebruikt onze data al, maar er zijn andere taxibedrijven die dat niet doen en die gebruiken standaardtechnologie. Wat je bij Google kunt krijgen, is gestandaardiseerd. Het is goed, maar als je net iets anders wilt, kan dat niet. Een startend taxibedrijf begint niet met het bouwen van eigen kaarten en dan is dat prima, maar als het bedrijf gaat groeien, wordt het wel heel belangrijk om data te verzamelen, analyseren en daarmee activiteiten te sturen. Wij richten ons erop om dit allemaal makkelijk te maken.” 

7. Het marktaandeel in de automobielindustrie moet komende jaren groeien. Welke drijvende krachten zitten daar achter?
“Een autofabrikant neemt niet makkelijk een beslissing om met een platform in zee te gaan. Dat er maar een leverancier is voor een bepaalde functie in de auto, is in de automobielindustrie een gotspe. Vroeger hadden ze in het ene automodel het ene systeem en in het andere model het andere. Dat werkt natuurlijk niet. Ze willen standaardiseren, maar willen dat wel doen met een partij die een goed product heeft en een strategie waarin ze geloven. Ik denk dat wij op beide punten goed scoren. De strategie, de openheid, de verbindingen die we zijn aangegaan met Big Tech, dat spreekt aan. Ik ben erg gecharmeerd van de reacties die we hebben gekregen, juist van partijen die nog geen klant zijn bij TomTom. Met een orderboek van 2,4 miljard euro is er een basis voor groei.” 

8. Voor de automobielindustrie is het ook belangrijk dat u meer biedt dan alleen de navigatiediensten?
“Ja. Daar speelt heel veel. We hebben in de auto eigenlijk te maken met twee domeinen. Het ene is zelf rijden, het andere is IVI (in-vehicle infotainment), wat wij normaal het navigatiesysteem noemen. Die werelden komen steeds dichter bij elkaar en er is een grote mate van flexibiliteit nodig om de verbinding daartussen te leggen. Daarnaast is de opkomst van elektrisch rijden belangrijk. Wij spelen een belangrijke rol, doordat we eraan kunnen bijdragen dat mensen met vertrouwen in de elektrische auto op pad gaan.” 

9. Wat is het grootste risico van de nieuwe strategie?
“In de overgangsfase zit een groot risico in de uitvoering. We moeten het wel allemaal doen, en in die fase ben je kwetsbaar. Het nieuwe is er nog niet en aan het oude wordt wat minder aandacht besteed. Klanten kijken dan wel of het allemaal goed gaat. Ik denk dat we daar goed doorheen zijn gekomen.” 

10. Bent u er al helemaal doorheen?
“Ja, al ben je natuurlijk nooit helemaal klaar. Bijna alle klanten zitten wel nog op het oude platform, en de bijdrage van het nieuwe platform aan de omzet is nog nauwelijks zichtbaar, maar in de komende jaren moet dat gaan verschuiven.” 

11. Boven TomTom hangt altijd de vraag of het als zelfstandig beursgenoteerd bedrijf blijft bestaan. Is het nieuwe TomTom meer of minder interessant als overnamekandidaat?
“We worden steeds meer een technologiebedrijf dat steeds minder handmatig werk doet. Dat is op zichzelf interessanter, het biedt meer mogelijkheden om op te schalen. Je gaat sneller, hebt een beter gevoel voor kwaliteit en bent niet meer afhankelijk van duizenden mensen. In de samenstelling van het personeel hebben we echt een enorme stap gezet. We hebben veel goede mensen binnengehaald. Als we dat weten te vertalen naar de producten dan worden we aantrekkelijker, overigens ook voor aandeelhouders.” 

12. Iemand die het zou zien als een mooi technologiebedrijf kan langskomen?
“Ja, we willen graag praten, dus ik zou zeggen: ‘kom maar langs’. Tegelijk ga ik er niet op zitten wachten. Het is niet zo dat het bedrijf in de etalage staat. We hebben een prachtig bedrijf, een goed plan, hele gemotiveerde mensen en een goede kaspositie. We genereren ook een beetje cash. Niet genoeg, maar er staat ook niks in de fik. We geloven dat wat we aan het doen zijn echt goed is. Er zit ook een Europese component aan. Dat is geen doelstelling op zich, maar ik vind het leuk dat een bedrijf als dat van ons overeind blijft in Europa, talent blijft aantrekken en uit handen kan blijven van Big Tech.” 

Auteur: Djaja Ottenhof

Dit artikel is verschenen in Effect 12 2023