Om te kunnen beleggen, heb je een effectenrekening nodig. Dat lijkt simpel, maar het is niet net zoals bij een spaarrekening een kwestie van een paar klikken om er een te openen. Brokers vragen om persoonlijke informatie die privacygevoelig kan zijn. Een kopie van uw paspoort is vrijwel altijd benodigd, maar ze willen veelal een stuk meer informatie.  

De Nederlandse wet geeft beleggingsondernemingen namelijk een poortwachtersfunctie. Met het oog daarop kunnen brokers vragen om belastingaangiftes, loonstroken en verklaringen rondom de herkomst van het vermogen.  

De kern van de banken en brokers die hun diensten aanbieden aan beleggers in Nederland, is vrij vast. Daaromheen schieten allerlei partijen als paddenstoelen uit de grond, die zich vaak richten op exotische en zeer risicovolle producten als cfd’s, crypto of FX (vreemde valuta’s). Deze beleggingsondernemingen en producten kunnen serieuze beleggers beter mijden. Opvallend vaak zijn ze gevestigd op Cyprus, waar het toezichtsregime niet zo streng is als in Nederland.  

Neobrokers 
De nieuwe partijen die zich melden op het vlak van execution only kunnen vaak worden geclassificeerd als neobrokers. Met flitsende apps en de belofte van het toegankelijk maken van beleggen voor iedereen, worden klanten gelokt. Buitenlandse neobrokers kunnen inkomsten halen uit PFOF (payment for order flow), oftewel het verkopen van hun orderstroom aan een bepaalde beurs of marketmaker die het alleenrecht heeft op de uitvoering. In Effect 12 van 2022 leest u over twee Duitse neobrokers en de alternatieve handelsplatforms waar zij mee werken.  

PFOF is in Nederland niet toegestaan, maar buitenlandse brokers die hier onder een Europees paspoort werken, konden dit toch aanbieden aan Nederlandse beleggers. Daar gaat een einde aan komen in 2026: dan komt er een EU-breed verbod op deze praktijk. 

Wie doet mee? 
De VEB is voorstander van partijen die zijn gericht op het fysiek houden van aandelen, obligaties of breed gespreide beleggingsfondsen en etf’s. De selectie in dit onderzoek bestaat uit bekende brokers die ook bindend zijn aangesloten bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid), een laagdrempelige geschillenbeslechter als alternatief voor de rechter.  

Transactiekosten

- Wat betaalt een belegger voor aankoop van verschillende effecten? Hieronder de kosten bij een aantal orders om dit te illustreren.   - Bij transacties in effecten in een vreemde valuta vindt bij de meeste partijen automatische omwisseling plaats, met valutakosten. Soms moet de belegger echter zelf een valutatransactie uitvoeren op een vreemdevalutarekening om te zorgen dat geen debetsaldo ontstaat. Ook dan zijn er tarieven die de broker in rekening brengt. De kosten zijn weergegeven onder het kopje Valuta. Wie zelf omwisselt, kan bij volgende transacties valutakosten besparen.

De brokers 
Welke zaken springen eruit bij de verschillende partijen? Een overzicht.  

ING Zelf op de Beurs 
- Grootbank ING heeft een mogelijkheid om automatisch te beleggen in door haar beheerde indexfondsen: het pakket Eenvoudig Beleggen. Voor execution only is er Zelf op de Beurs. De bank rekent voor alle aandelen, obligaties en hefboomproducten een tarief van 1 euro plus 0,10 procent van het transactiebedrag. Daardoor is ING voor kleine transacties relatief voordelig, maar als de ordergrootte toeneemt, wordt dit minder.  

- In etf’s en beleggingsfondsen kunnen beleggers bij de bank wel handelen zonder transactiekosten, een pluspunt. Hierdoor is ING in vergelijking met de andere grootbanken het goedkoopst voor de buy and hold-belegger. Door de servicekosten behoort het echter tot de duurdere helft als alle brokers in ogenschouw worden genomen. 

- Om te kunnen beleggen, is ook een betaalrekening bij ING nodig. 

- Zakelijke beleggers zijn welkom bij ING. Alleen zij kunnen voor transacties een vreemdevalutarekening openen, voor acht muntsoorten. Voor particuliere klanten is dit niet mogelijk. 



Rabobank Zelf Beleggen 
- Rabobank biedt beleggingsadvies vanaf een vermogen van 500.000 euro en verschillende vormen van beheerd beleggen, maar voor zelfbeleggers zal het niet de eerste keuze zijn. Het aanbod aan beleggingsproducten is niet zo groot en voor de buy and hold-voorbeeldbelegger in dit onderzoek is het de duurste partij. Ook de actievere belegger loopt bij Rabobank tegen flinke kosten aan. Voor Rabo Zelf Beleggen moet u ook een betaalrekening bij de Rabobank hebben. 

- Voor de veeleisende belegger heeft Rabobank een vrij beperkt assortiment, er is bijvoorbeeld geen handel mogelijk in Amerikaanse aandelen buiten de grote S&P 500- en NASDAQ 100-indices. Voor Frankrijk en Duitsland zijn alleen de large- en midcaps beschikbaar en bij veel andere Europese beurzen alleen aandelen uit de hoofdindex. 

- Per 1 oktober 2022 is Rabobank gestopt met het vermogenskrediet voor zelfbeleggers. Daardoor kunnen zij onder meer geen putopties meer schrijven. Het heeft behoorlijk wat klachten bij de VEB opgeleverd. 



DeGiro 
- DeGiro was lange tijd de voordeligste partij voor veel beleggers. In de loop der tijd zijn de kosten daar echter toegenomen, maar is ook de structuur daarvan veranderd. De internetbroker blijft wel een van de weinige spelers zonder vaste kosten. Wel zijn er jaarlijkse aansluitingskosten van 2,50 euro per beurs waarop de belegger effecten houdt (afgezien van Euronext Amsterdam en Brussel). DeGiro biedt de keuze tussen het Basic-, Active- of Trader-account, met een oplopend assortiment en mogelijkheden. De broker heeft een kernselectie etf’s, obligaties en beleggingsfondsen, waarin per product een keer per maand met transactiekosten van 1 euro gehandeld kan worden (onder voorwaarden gaan volgende transacties ook tegen dat tarief). 

- DeGiro is de handelsnaam van het Nederlandse bijkantoor van flatexDEGIRO Bank AG. Dat is een Duitse bank, en zo valt het gestalde cashgeld onder het Duitse depositogarantiestelsel. flatexDEGIRO Bank valt primair onder toezicht van de Duitse BaFin, in Nederland staat DeGiro onder gedragstoezicht van de AFM. 

- Over DeGiro komen onevenredig veel klachten binnen bij de VEB. Enkele voorbeelden zijn dat posities opeens onverhandelbaar zijn of worden overgezet naar een andere beurs. De reacties op klachten laten te vaak te wensen over en er is niet voldoende erkenning van fouten. Het leidt veel beleggers bij DeGiro naar het Kifid. 

- In juli werd DeGiro door de Commissie van Beroep van het Kifid veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van 31.500 euro aan een belegger, omdat zijn orders niet direct to market werden geplaatst op Euronext. Dat mocht de belegger op grond van de overeenkomst met de broker wel verwachten. Ook is de Commissie van Beroep zeer kritisch op de informatievoorziening van DeGiro aan haar klanten. Hierover leest u meer op pagina 5. 



Bux 
- BUX heeft in mei een rebranding ondergaan: vorig jaar was het nog BUX Zero, maar de toevoeging is eraf. Tegelijk is een servicefee ingevoerd van 2,99 euro per maand. BUX zet zich in de markt als neobroker, waar uitsluitend kan worden belegd via een app. Daarmee kunnen beleggers handelen in een assortiment aandelen in acht landen, en in 108 etf’s. Cash wordt aangehouden bij ABN Amro Clearing Bank. 

- Daarnaast kunnen crypto’s worden gekocht. Daarvoor heeft het platform zelfs een eigen token. Wie genoeg van deze tokens in zijn account heeft, betaalt geen commissie op crypto-transacties. Beleggers worden zo aangezet om een product aan te kopen (met kosten) dat geen ander doel dient dan later nog meer te kunnen handelen in crypto, zonder transactiekosten. Het is bovendien een product waar de eigen medewerkers van BUX een belang in kunnen hebben: een opvallende constructie. Crypto is sowieso erg speculatief en ongeschikt voor de langetermijnbelegger.  

- Voor de verwerking van corporate actions kan BUX handelen naar eigen goeddunken, waaronder de mogelijkheid om helemaal geen actie te ondernemen. Daarnaast kunnen de effecten van een belegger worden uitgeleend, waarbij BUX de tegenpartij is. Daar staat geen vergoeding voor de belegger tegenover. 

- Bij BUX kunnen zakelijke beleggers geen rekening openen. 



Easybroker 
- Easybroker is gestart in 2014 en is daarmee de jongste partij in dit onderzoek. De effectenrekening wordt via Easybroker aangehouden bij Interactive Brokers Ireland Limited. Dat zorgt voor veel handelsmogelijkheden. Easybroker zet in op service en tools, en werkt samen met het Beleggingsinstituut voor educatie. Volgens de partij zijn de kosten dit jaar verlaagd, waar andere brokers juist duurder zijn geworden. In de transactietarieven is dit ook terug te zien. De buy and hold-belegger is bij Easybroker het voordeligst uit. 

- Zakelijke klanten zijn welkom bij Easybroker, maar betalen wel minimaal 25 euro aanvullende kosten per maand. Het precieze bedrag hangt af van de structuur van het bedrijf. 

- De partij heeft de mogelijkheid tussen een cash- en een marginrekening. Valuta-omwisseling gaat niet automatisch. In plaats daarvan biedt Easybroker een multivalutarekening. De belegger moet op een cashrekening zelf valuta’s kopen voor hij kan handelen in een product dat niet in euro noteert. Hiervoor gelden minimumkosten, wat betekent dat het kan lonen om in één keer een groter bedrag om te wisselen. Op de marginrekening kunnen beleggers ook kiezen om een order af te rekenen in een vreemde valuta die zij niet hebben, waarna een debetstand ontstaat. Daarvoor wordt uiteraard wel rente in rekening gebracht. 



Saxo Bank 
- Bij Saxo Bank kunnen klanten kiezen uit drie pakketten: Green, Blue en Black. Deze hebben een verschillende tariefstructuur, waarbij Green geschikt is voor de minder actieve langetermijnbelegger en Black voor de daghandelaar. Blue zit daar tussenin.  

- Saxo is zeker geen goedkope partij meer zoals in de begindagen, voornamelijk door hoge servicefees. Voor BottomLine-klanten gelden deze servicefees niet en zij profiteren in veel gevallen van lagere transactiekosten, maar zo’n rekening is niet meer te openen. De transactietarieven van Saxo zijn in maart wel iets omlaaggegaan. 

- De Deense broker heeft drie verschillende platforms: SaxoInvestor voor de voormalige BinckBank-klanten, het meest eenvoudige platform; SaxoTraderGO met meer analyse-mogelijkheden; SaxoTraderPRO voor zeer actieve beleggers.  

- Zakelijke klanten kunnen een rekening openen, waarbij per maand 7,50 euro in rekening wordt gebracht voor klantonderzoek (niet voor maatschappen, eenmanszaken en VOF's). 

- Nog steeds komen bij de VEB regelmatig klachten binnen over de diensten van Saxo, waarbij het over een scala aan onderwerpen gaat. De bank lijkt oververtegenwoordigd te zijn op dat gebied. De klantenservice is moeilijk bereikbaar en als er een probleem ontstaat, is er beperkt probleemoplossend vermogen. 



LYNX 
- Bij LYNX kunnen beleggers handelen op maar liefst 150 beurzen in 33 landen. In de platforms en op de website biedt de broker het educatieprogramma LYNX Masterclass en regelmatige marktupdates. De beleggingsrekening is, net als bij Easybroker, ondergebracht bij Interactive Brokers. Voor de ervaren belegger beveelt de broker het Trader Workstation aan, maar er is ook het relatief nieuwe en eenvoudige platform LYNX+, dat in de webbrowser beschikbaar is.  

- Ten opzichte van vorig jaar is de broker iets duurder geworden. Bovendien zijn er maandelijkse minimale activiteitkosten van 5 euro (15 euro voor zakelijke beleggers) minus de betaalde commissie in die maand voor rekeningen met een waarde van de beleggingen van minder dan 100.000 euro. 

- De belegger heeft via IBIE een multivalutarekening, zodat het noodzakelijk is om zelf een vreemde valuta aan te schaffen. Anders ontstaat een debetstand, al kan daarmee wel een valutarisico deels worden afgedekt. 

- Bij LYNX kan alleen een zakelijke rekening worden geopend als het bedrijf kan worden aangemerkt als professionele belegger. Daarvoor gelden criteria met betrekking tot het portefeuillevermogen, transacties en ervaring. 



ABN Amro Zelf Beleggen 
- ABN Amro heeft twee mogelijkheden voor execution only: Zelf Beleggen Basis en Zelf Beleggen Plus. Plus heeft iets hogere servicekosten, doordat er een vast bedrag van 4 euro per maand boven op de variabele kosten komt. Basis heeft iets hogere transactiekosten en een beperkt assortiment van aandelen uit Nederland, de STOXX Europe 50 en de S&P 100. Daarnaast is er in die variant een redelijk compleet aanbod van 413 etf’s en beleggingsfondsen, waarin zonder transactiekosten gehandeld kan worden. Dit basisassortiment is ook met Zelf Beleggen Plus kosteloos te verhandelen en bevat geselecteerde, populaire producten. 

- Plus is de keuze waar de actievere belegger eerder uit zal komen en dient als het uitgangspunt in dit onderzoek. De passieve belegger met een kleiner belegd vermogen kan wel relatief voordelig uit de voeten met Basis. Om te kunnen beleggen, is ook een betaalrekening bij ABN Amro benodigd. 

- De bank biedt geen execution only voor zakelijke klanten, met uitzondering van pensioen- of stamrecht-bv’s en persoonlijke holdings.  

- Bij een transactie in een beleggingsproduct dat niet noteert in euro, gebruikt ABN Amro de realtime-wisselkoers met een op- of afslag die per valuta verschilt. Voor veel valuta’s kan een belegger een aparte rekening openen, om de kosten te drukken bij regelmatig handelen. 



Zelf uitzoeken 
Er zijn behoorlijke verschillen tussen de diverse aanbieders, maar alle beleggingsondernemingen dienen bij de uitvoering van iedere order hun orderuitvoeringsbeleid toe te passen, met de bedoeling consistent het best mogelijke resultaat voor cliënten te behalen.  

Bij de keuze van een broker zijn de beschikbare beleggingsproducten, het platform en eventuele deskundige hulp die een belegger wenst natuurlijk erg belangrijk. Het assortiment is vaak te raadplegen op de websites of na te vragen bij een partij. Voor de andere twee zaken is het een kwestie van uitvinden in de praktijk.  

Een zelfbelegger kan alle keuzes maken, maar moet daarbij ook veel zelf uitzoeken. Het is een activiteit waar niet iedereen tijd of de benodigde kennis voor heeft. Een online vermogensbeheerder die in indexfondsen belegt, is een goed alternatief. Deze hebben wij onderzocht in Effect 2. 

Profiel buy and hold-belegger

Om de kosten over een jaar bij de verschillende brokers te illustreren, hebben wij een voorbeeldprofiel samengesteld. Het gaat om de kosten die de broker in rekening brengt, dus bijvoorbeeld niet de productkosten of transactiebelasting.   We bekijken een particuliere belegger die gericht is op de lange termijn en een portefeuille heeft met individuele aandelen en etf’s. De portefeuille heeft een waarde van gemiddeld 200.000 euro over het jaar. De producten zijn genoteerd op een zestal beurzen. Voor dit profiel wordt uitgegaan van 20 transacties per jaar via limietorders.   Transacties: (omgerekend) 2.000 euro per order. 4 Nederlandse (Euronext Amsterdam), 4 Franse (Euronext Paris), 4 Duitse (Xetra) en 4 Amerikaanse (NYSE en Nasdaq) aandelen en 4 keer een emerging markets-etf (iShares Core MSCI EM IMI UCITS ETF met ISIN IE00BKM4GZ66 op Euronext Amsterdam). Deze belegger ontvangt 25 uitkeringen van 200 euro cashdividend.  Het kostenprofiel is uitgesplitst in de verschillende kostentypes. De belegger is gericht op de lange termijn en leent geen geld. Bij enkele partijen kunt u vreemde valuta’s aanhouden op een aparte (deel)rekening. Zo kan bijvoorbeeld een opbrengst uit verkoop van een Amerikaans aandeel worden aangehouden in dollars voor een mogelijke volgende transactie. De valutakosten zijn dus ter illustratie, indien een belegger nog moet omwisselen.

Bescherming 
Ook de veiligheid van brokers komt vaak langs als onderwerp. Alle partijen in het onderzoek geven aan dat zij de beleggingen van klanten afscheiden van hun eigen vermogen, zodat deze beschermd zijn als de broker failliet zou gaan. Daarvoor kunnen financiële instrumenten worden aangehouden in afzonderlijke juridische entiteiten of bij derden zoals effectenbewaarinstellingen. Als dit op een juiste manier gebeurt, zijn alle brokers even veilig voor beleggers. Bij verschillende partijen kunnen de effecten van een belegger wel worden uitgeleend, wat een tegenpartijrisico met zich meebrengt. Ga dit goed na en vraag naar de risicobeheersing van de bank of broker. 

De kosten van brokers zijn online steeds beter te vinden, bovendien moeten brokers voorafgaand aan iedere transactie informatie geven over alle kosten aan de execution only-belegger. De AFM heeft eind vorig jaar geconstateerd dat de informatie van brokers vaak niet volledig is, of niet juist wordt gepresenteerd. Meer daarover kunt u lezen in het volgende nummer van Effect. 

Op deze website vindt u een kostenoverzicht voor een profiel van een actievere belegger. Een vergelijking van brokers op basis van uw specifieke situatie kan gemakkelijk via veb.net/finner. De bevindingen van Finner kunnen verschillen van die in dit onderzoek. 

Verantwoording onderzoek  
Voor dit artikel is gebruikgemaakt van de informatie op websites van de aanbieders en is voor aanvullende vragen contact met hen opgenomen. Gegevens per augustus 2023. 

Uw mening telt 
Heeft u een slechte of juist goede ervaring met een broker, of een vraag over de dienstverlening? Mail naar vragen@veb.net.