Fed-voorzitter Jerome Powell bij de Jackson Hole-conferentie in het Grand Teton National Park, Wyoming, bron: AP Photo Fotograaf: Amber Baesler

Zoals elk jaar vond eind augustus weer de conferentie van Jackson Hole plaats, georganiseerd door de regionale centrale bank van Kansas City. Enkele dagen lang praatten de topmensen van de belangrijke centrale banken, een handjevol onderzoekers en vooraanstaande academici, over het onderwerp van dit jaar: structurele veranderingen in de wereldeconomie. Het was alweer de 46e editie van wat wordt beschouwd als de belangrijkste jaarlijkse bijeenkomst voor centrale bankiers.  

Onopgemerkt 
Lang was deze conferentie voor veel beleggers, analisten en economen een weinig opvallende gebeurtenis. Jackson Hole wekte eigenlijk alleen de interesse van monetaire nerds (zoals ondergetekende). Vanaf 2008 veranderde dat echter, omdat de centrale bankiers er toen voor kozen om belangrijke beleidsveranderingen rechtstreeks aan te kondigen vanuit Jackson Hole.  

Ben Bernanke, de toenmalige voorzitter van de Federal Reserve, stelde bijvoorbeeld in Jackson Hole dat de Fed op enorme schaal staatsobligaties zou gaan opkopen. Iets wat zijn Europese collega Mario Draghi enkele jaren erna ook zou doen. En vorig jaar kondigde de huidige Fed-voorzitter Jerome Powell aan dat de centrale bank de rente scherp zou verhogen. Vandaar dat beleggers, analisten en economen uit de hele wereld de toespraak van de topman van de Fed in spanning afwachtten. Bij de top van dit jaar draaide het vooral om aanwijzingen of signalen die een antwoord zouden kunnen geven op vragen over de rente. Zal de Fed de rente verder verhogen? En zo ja: hoe vaak? En hoelang zal de bank de rente vervolgens op het nieuwe niveau houden? En wanneer zijn er weer verlagingen van de rente te verwachten?  

Voorzichtig 
Om te beginnen met het meest duidelijke wat viel af te leiden uit het praatje van Powell: renteverlagingen zullen nog lang niet aan de orde zijn. Daar is de situatie op het terrein van inflatie nog te ernstig voor. Powell zei bijvoorbeeld dat de Fed “voorzichtig te werk zal gaan in het beslissen om de rente verder te verhogen of om die gelijk te houden”. Het feit dat hij het verlagen ervan niet eens als een theoretische mogelijkheid noemde voor de komende periode, zegt veel.  

Powell zei dat de inflatie weliswaar behoorlijk is gedaald sinds de Jackson Hole-conferentie in 2022, maar dat de geldontwaarding niettemin veel te hoog blijft. Het siert hem overigens dat hij niet de credits heeft genomen voor die inflatiedaling sinds vorig jaar. Ik vermoed dat menig andere centrale bankier die verleiding niet had kunnen weerstaan.  

De topman van de Fed toonde, niet voor het eerst, ook zijn bescheiden, eerlijke kant. Er is volgens Powell nog een lange weg te gaan voordat inflatie verslagen is. In die strijd weet de bank dat de rente inmiddels op een niveau is gebracht dat de inflatie afremt, maar waarbij het ongewis is hoe stevig de bank moet blijven remmen. Het is voor de Fed lastig om in te schatten hoeveel tijd er zal verstrijken tussen het moment van de rentestijging en het moment waarop die verhoging grip begint te krijgen op de economie en inflatie.  

Dit is een van de structurele veranderingen waar de Jackson Hole-conferentie van dit jaar over ging. De centrale bank “navigeert op de sterren in een bewolkte nacht”, aldus Powell. Een mooie metafoor om aan te geven dat hij en zijn kompanen zich op onbekend terrein bevinden en met grote onzekerheid te maken hebben. Het enige wat ze zeker weten, is dat een U-bocht maken en terugvaren geen optie is. 

Diensten 
De Fed-voorman onderstreepte wel dat, ook in die oceaan van onzekerheid, de bank vooral oog zal houden voor de PCE-kerninflatiemaatstaf (persoonlijke consumptieuitgaven, exclusief voedsel en energie) en dan in het bijzonder de prijsstijgingen bij de dienstenaanbieders. De toevoeging dat de Fed het dienstendeel exclusief huisvesting wil zien dalen, vertelt een goede luisteraar dat de lat om definitief te stoppen met renteverhogingen nog altijd redelijk hoog ligt.  

De ontwikkeling van de woningprijzen in de VS is een uitstekende voorlopende indicator voor het huisvestingsdeel van de PCE-kerninflatie en wijst er al enige tijd op dat deze de komende tijd verder zal dalen. Door dát deel uit te sluiten en de focus te leggen op het meest hardnekkige deel van de kerninflatie, hint Powell erop dat we niet verrast moeten zijn als de Fed de rente de komende maanden verder verhoogt. Maar de bank zal tegelijkertijd voorzichtig te werk gaan, omdat ze weet dat zowel het te veel als het te weinig verhogen van de rente risico's met zich meebrengt.  

Strijdplan 
Wie een inschatting wil maken van wat de Fed de komende maanden zal doen en wanneer de bank zal stoppen met het opkrikken van de rente, moet kijken naar de Amerikaanse arbeidsmarkt en economische groei. Wil de Fed in een meer ontspannen modus komen – minder verhogingen of zelfs renteverlaging – dan moet de arbeidsmarkt minder overspannen worden en moet de economie een tijdlang traag groeien. Voorlopig is er heel weinig wat erop wijst dat dit gaat gebeuren, vandaar dat een nieuwe renteverhoging in de komende maanden niet zou verbazen.  

Wie Powell hoorde zeggen hoe de Fed nu haar route uitstippelt, kan dat snel interpreteren als een verhullende manier om te vertellen dat de bank ook nauwelijks het idee heeft waar ze zich bevindt en naartoe gaat. Het is evenwel het meest realistische dat Powell kon meedelen. De Fed hoopt op het beste, maar bereidt zich voor op het ergste, en dat is een goed strijdplan anno 2023. De concrete vertaling voor beleggers is: wees niet verbaasd als de bank de rente verder verhoogt dit jaar en bereid je voor op een lange periode waarin de rente op dat niveau blijft.  

Inzetten op een renteverlaging in de afzienbare toekomst lijkt, gezien de huidige vooruitzichten voor inflatie en groei voor 2024, een verloren zaak. De werkelijkheid kan natuurlijk heel anders uitpakken. Maar als dat gebeurt, hebben we tegen die tijd wel iets anders aan ons hoofd.