Fotografie: Peter Hilz Bron: ANP / hollandse hoogte

Vasthouden aan onrealistisch hoge fictieve rendementen én het voor belastingbetalers vooralsnog niet mogelijk maken om daartegen in bezwaar te gaan. Dat voelt onrechtvaardig, zeker gezien het slechte beleggingsjaar 2022. Toch is dat in een notendop de beslissing van het (inmiddels) demissionaire kabinet in het box 3-dossier.  

Wet open overheid 
Het is belangrijk om helderheid te krijgen over dit (politieke) besluitvormingsproces dat nu grote impact heeft op belastingplichtigen. De huidige handelwijze van de fiscus – star vasthouden aan een forfait dat niet aansluit bij de werkelijke rendementen – wijkt namelijk af van het oordeel van de Hoge Raad in het baanbrekende Kerstarrest van 2021. Op dat moment oordeelde de Hoge Raad dat de jaarlijks bepaalde fictieve rendementen waarop de belasting gebaseerd is, niet te veel mogen afwijken van de jaarlijks werkelijk behaalde rendementen.  

Daarom wil de VEB inzage krijgen in alle interne stukken van het ministerie van Algemene Zaken, het ministerie van Financiën en van de Belastingdienst, voorafgaand aan en volgend op het Kerstarrest. Om deze informatie boven water te krijgen, heeft de VEB een beroep op de Wet open overheid (Woo) gedaan. Deze wet bepaalt dat het mogelijk is om informatie op te vragen over wat de overheid doet. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld verslagen van overleggen en communicatie via e-mail of chatdiensten boven water te krijgen.  

Een ander onderwerp waar de VEB openheid over vraagt, betreft de besluitvorming die heeft geleid tot het aanhouden van definitieve aanslagen over 2022 en het opschorten van de afhandeling van bezwaren. Door een kunstgreep van de politiek kunnen belastingplichtigen met een box 3-inkomen dat uit meer bestaat dan alleen banktegoeden, zoals inkomsten uit aandelen of vastgoed, nu nog geen bezwaar maken tegen de aanslag over 2022. Dat kan pas als deze definitief is opgelegd. De (demissionair) staatssecretaris van Financiën, Marnix van Rij (CDA), wacht nog met het definitief maken van de belastingaanslag over 2022 totdat de Hoge Raad zich heeft uitgesproken over een box 3-zaak die nu in behandeling is.  

Het oordeel van de Hoge Raad in die zaak zou duidelijkheid moeten scheppen over de wijze van belastingheffen in box 3. Dat arrest wordt eind van dit jaar, begin volgend jaar verwacht.  

Voorbereiding proefprocedure 
In het voorjaar heeft de VEB een enquête uitgezet onder beleggers om een goed beeld te krijgen van de rendementen die beleggers hebben behaald over 2022. Daarnaast zijn ook vragen gesteld over het type beleggingen, de verdeling van het vermogen en de beleggingservaring.  

Duizenden beleggers hebben de enquête ingevuld. Conclusie is dat beleggers over de hele linie het door de fiscus veronderstelde rendement van 5,5 procent niet hebben behaald. Velen hebben forse verliezen geleden. Daarnaast zijn er beleggers die pas in 2022 zijn begonnen met beleggen en direct al – door de verliezen op de beurs – op achterstand zijn gezet, terwijl de fiscus wel uitgaat van een hoog rendement. De VEB neemt op dit moment met een aantal beleggers individueel contact op om dossiers op te vragen die bruikbaar zijn voor de proefprocedures tegen de Belastingdienst die nu worden voorbereid.  

Wat te doen? 
Beleggers die box 3-belasting verschuldigd zijn en het veronderstelde rendement van 5,5 procent over 2022 niet hebben behaald, kunnen zich bij de VEB registreren. Dat kan digitaal via het ledenportaal door te klikken op ‘Mijn VEB’ rechts bovenaan op de VEB-website (www.veb.net). Vervolgens verschijnt dan links in het scherm de optie ‘Aanmelden voor een actie’, waarna u ‘box 3’ kunt selecteren.  

Verder is het wachten op de definitieve belastingaanslag over 2022. Het is op dit moment nog niet duidelijk wanneer die voor beleggers volgt. Eerst zal de Hoge Raad duidelijkheid moeten geven. Wel zijn veel voorlopige belastingaanslagen over 2022 opgelegd. Deze kunnen leiden tot een verschuldigde belasting of tot een terugbetaling van te veel betaalde belasting. In de tussentijd is het goed om de bankafschriften en portefeuilleoverzichten die inzage geven in de ontwikkeling van uw vermogen in 2022 goed in de eigen administratie te bewaren.  

Wanneer de definitieve aanslag wordt opgelegd, en u bent het daar niet mee eens, dan kunt u binnen een bepaalde termijn zelf een bezwaar indienen bij de Belastingdienst.