De juridische acties van de VEB zijn gecompliceerd en de belangen zijn groot. Het kost dan ook vaak jaren voordat een oplossing wordt bereikt. In 2022 zijn de acties inzake Ahold/Deloitte en Fortis afgerond. De daarvoor in aanmerking komende claimanten hebben hun laatste deel-vergoeding ontvangen. Inzake SNS kwam in november 2022 een teleurstellend bericht. De Ondernemingskamer oordeelde in een beschikking van 152 pagina’s dat geen sprake is van wanbeleid. De VEB laat het er niet bij zitten en gaat een civiele procedure starten tegen bestuurders, commissarissen en de accountant van SNS om alsnog schadevergoeding te verkrijgen.

Begin 2023 is de VEB een actie gestart inzake Box 3. Vorig jaar werd begonnen met de Philips-actie en mengde de VEB zich in het conflict bij Triodos, waar beleggers al bijna drie jaar niet kunnen handelen in hun certificaten. Hieronder volgt een overzicht van de actuele stand van zaken in alle VEB-acties.

---

Actie: Box 3

Relevante datum: 2022 en later
Stand van zaken: De VEB bereidt proefprocedures voor

In het Kerstarrest van december 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de jaarlijks bepaalde fictieve rendementen waarop de Box 3-belasting gebaseerd is, niet te veel mogen afwijken van de jaarlijks werkelijk behaalde rendementen. Het Kerstarrest heeft de regering aangezet tot rechtsherstel. Uitgangspunt is dat vanaf 2027 de vermogensrendementsheffing wordt gebaseerd op werkelijk behaalde rendementen.

Tot dat moment wordt een overbruggingsregime gehanteerd, de zogenoemde spaarvariant. Hierbij is, kort samengevat, de belasting van spaargeld – boven bepaalde vrijstellingen – in lijn met de geldende spaarrentes. Daarnaast gaat de fiscus voor overige bezittingen, waaronder beleggingen, uit van forfaitaire rendementen, waarbij een niet voor inflatie gecorrigeerd mandje van beleggingen de basis vormt.

Te verwachten valt dat deze forfaitaire behandeling van bezittingen anders dan spaargeld, komende jaren significant kan afwijken van individueel genoten rendementen en het gemiddelde rendement van grote groepen beleggers. In ieder geval wijkt het werkelijk behaalde (lees: negatieve) rendement van de meeste beleggers over 2022 sterk af van het forfaitaire rendement van 5,53 procent over dat jaar. Volgens de VEB vraagt het belastingdossier om rechtsbescherming van beleggers.

De VEB heeft aangekondigd in dat kader diverse proefprocedures aanhangig te maken met betrekking tot fiscaal jaar 2022.

Een juridische toets van de Box 3-heffing over 2022 durft de regering voorlopig niet aan. Door een kunstgreep is bezwaar maken tegen de aanslag over 2022 nog niet mogelijk; dat kan pas als die definitief is opgelegd. Een belastingplichtige die het niet eens is met een definitieve aanslag, dient binnen een bepaalde termijn zelf een bezwaar in te dienen. De staatssecretaris wil wachten met het definitief maken van de belastingaanslagen over 2022 totdat de Hoge Raad zich heeft uitgesproken over een Box 3-zaak die nu in behandeling is. Het oordeel van de Hoge Raad in die zaak zou duidelijkheid moeten scheppen over de wetmatigheid van de spaarvariant. Het arrest wordt dit jaar verwacht. Daarna zal duidelijk worden of ook beleggers daadwerkelijk rechtsherstel wordt geboden, of dat de VEB alsnog juridische stappen moet zetten.

---

Schikking: Imtech I

Relevante datum: 1 februari 2013 nabeurs
Stand van zaken: Slotbetaling over enkele jaren.
Aanmelden niet meer mogelijk

De VEB heeft in 2014 een schikking gesloten met Imtech en accountant KPMG over de compensatie van gedupeerde particuliere aandeelhouders. Claimanten die voor 7 februari 2015 VEB-lid zijn geworden en op 1 februari 2013 nabeurs Imtech-aandelen in portefeuille hadden, konden in aanmerking komen voor compensatie. De aanmeldingstermijn is gesloten.

Slotbetaling
Claimanten die een geldige claim hebben ingediend, hebben al een eerste en een tweede uitkering ontvangen. Claimanten die een geldige claim hebben ingediend, ontvangen nog een slotbetaling (verhoging van de compensatie per aandeel) uit het Imtech-schikkingsfonds. Het betreft een kleinere nabetaling, op basis van het resterende schikkingsbudget en mogelijk een toevoeging uit een budget dat nog staat gereserveerd. Over enkele jaren wordt duidelijk of dit aanvullende budget kan vrijvallen. De slotbetaling zal over enkele jaren plaatsvinden aan de claimanten die voor de eerdere uitbetalingen in aanmerking kwamen en VEB-lid zijn gebleven.

Claimanten doen er goed aan om de berichtgeving hieromtrent via de VEB-website en de schikkingswebsite (www.vebimtechschikking.nl) in de gaten te houden.

Mochten uw gegevens wijzigen – bijvoorbeeld uw bankrekeningnummer – dan is het belangrijk om de Imtech claims administrator hierover te informeren. U kunt dat per e-mail doen via info@vebimtechschikking.nl en telefonisch, op basis van een terugbelafspraak, via 0800-022-0954 (vanuit Nederland).

Meer informatie: www.veb.net/imtech

---

Onderzoek: Imtech II

Mogelijk relevante periode: vanaf 4 februari 2013
Stand van zaken: Onderzoek naar faillissement (in 2015) loopt

Het faillissement van Imtech is uitgesproken op 13 augustus 2015. In september 2015 heeft de VEB de bestuurders en commissarissen van Imtech aansprakelijk gesteld voor mogelijke misleiding van beleggers voorafgaande aan het faillissement. De VEB is eveneens zeer kritisch op accountant KPMG en op de rol van de banken die betrokken waren bij de twee claimemissies kort voor het faillissement.

De VEB en de Imtech-curatoren hebben hun krachten gebundeld bij het onderzoek naar de oorzaken van het faillissement van Imtech. Deze samenwerking moet helpen duidelijkheid te krijgen over de omstandigheden rond het faillissement. Ook zullen de VEB en curatoren samenwerken bij eventuele acties jegens de mogelijk aansprakelijke partijen.

Door diverse oorzaken heeft het onderzoek vertraging opgelopen. De curatoren verwachten in 2023 hun onderzoeksresultaten te publiceren.

Meer informatie: www.veb.net/imtechII

---

Actie: Philips

Mogelijk relevante periode: vanaf 1 januari 2015
Stand van zaken: VEB heeft Philips aansprakelijk gesteld

Philips heeft jarenlang relevante informatie over falende beademingssystemen verzwegen. De onderneming is bezig met een hersteloperatie voor patiënten. Om het vertrouwen in de onderneming te herstellen, is ook erkenning van de schade voor beleggers noodzakelijk. De VEB stelde Philips hiervoor in september 2022 aansprakelijk.

Sinds 2015 kreeg Philips signalen over het mogelijk slecht en schadelijk functioneren van beademingsapparaten die miljoenen patiënten helpen slapen (en ademen). Bij gebruik kunnen schuimdeeltjes loskomen met mogelijk ernstige gezondheidsschade tot gevolg. Het duurde bijna zes jaar, tot april 2021, voordat Philips in de actiestand schoot en massale terugroepacties op touw zette van apparaten die ondeugdelijk waren en zelfs gezondheidsrisico’s konden veroorzaken.

De geloofwaardigheid van Philips op de financiële markten liep serieuze deuken op, mede door de tegenvallers die het bedrijf (ook financieel) moest melden. Het belang van gedupeerde patiënten staat voorop. De VEB is ervan overtuigd dat Philips vervolgens gedupeerde beleggers tegemoet moet komen om het vertrouwen van alle stakeholders terug te krijgen.

De VEB informeert u op haar website over de laatste ontwikkelingen.

---

Actie: SNS

Mogelijk relevante periode: Houderschap tot datum onteigening, 1 februari 2013
Stand van zaken: Ook in 2023 doorprocederen

Na de nationalisatie van SNS op 1 februari 2013 volgde een reeks van juridische procedures. De zogenoemde schadeloosstellingsprocedure draaide om de waardebepaling van onteigende SNS-effecten – zowel de onteigende aandelen als obligaties – op het moment van nationalisatie.

Uiteindelijk heeft de Ondernemingskamer begin 2021 duidelijkheid verschaft. De waarde per aandeel bedroeg bij nationalisatie 0 eurocent. Er is wel een vergoeding vastgesteld voor (achtergestelde) obligaties en andere effecten, van in totaal ruim 804 miljoen euro.

De VEB zag onvoldoende aanleiding in cassatie te gaan tegen de beschikking. Op 11 mei 2021 werd duidelijk dat de Staat wel in cassatie ging. Daardoor werd de uitkering aan de onteigende effectenbezitters opgeschort. De Advocaat-Generaal heeft in 2022 in zijn conclusie geadviseerd dat de beschikking van de Ondernemingskamer in stand dient te blijven. De uitspraak volgde op 21 april. De Hoge Raad liet de beschikking van de Ondernemingskamer inderdaad in stand. Het uitbetalingsproces is vanaf 15 mei 2023 opgestart.

Meer informatie vindt u op www.vergoedingsns.nl

De VEB heeft beleggers in de tussentijd gewaarschuwd voor obscure, buitenlandse partijen die in de lange doorlooptijd en complexiteit van deze zaak aanleiding zagen om onteigende SNS-obligatiehouders te verleiden hun stukken te verkopen voor een prijs die veel lager is dan redelijkerwijs aan schadeloosstelling (plus rentevergoeding) mag worden verwacht.

Enquêteprocedure

De VEB startte een enquêteprocedure zodat onderzoek kan worden gedaan naar mogelijk wanbeleid bij SNS voorafgaand aan de nationalisatie. De uitkomsten van het onderzoek boden volgens de VEB voldoende aanknopingspunten aan te tonen dat er sprake is van wanbeleid door bestuurders en commissarissen van SNS. De Ondernemingskamer was het daarmee niet eens; zij oordeelde op 30 november 2022 dat geen sprake was van wanbeleid.

Het stempel wanbeleid is niet alleen een diskwalificatie, het vormt ook een bouwsteen voor de aansprakelijkheidsvordering die bij de “gewone” civiele rechter moet worden ingesteld. Het belang van “wanbeleid” moet echter niet worden overschat. Bij de civiele rechter kunnen de betrokken partijen zich volledig verweren tegen de aansprakelijkheidsvordering, zelfs door nieuwe feiten en omstandigheden aan te voeren die bij de Ondernemingskamer nog niet zijn aangevoerd.

De VEB had dus graag gezien dat de Ondernemingskamer het stempel wanbeleid had gezet op het door SNS Reaal gevoerde beleid voorafgaande aan de nationalisatie. Dat dit niet zo is, wil echter niet zeggen dat aansprakelijkheidsprocedures kansloos zijn. De VEB zal niet in cassatie gaan tegen het oordeel van de Ondernemingskamer, maar dat betekent niet dat de actie ook ophoudt. De VEB start een civiele aansprakelijkheidsprocedure tegen de betrokken partijen, waaronder bestuurders en commissaris(sen), alsmede de externe accountant KPMG die volhardde in het afgeven van geruststellende goedkeurende verklaringen terwijl de grondslag daarvoor, de feitelijke financiële situatie, ontbrak. Op de website van de VEB wordt u geïnformeerd over de laatste stand van zaken.

---

Actie: Triodos

Mogelijk relevante periode: vanaf 1 januari 2008
Stand van zaken: Handelssysteem certificaten wordt opgestart

Al bijna drie jaar kunnen beleggers in Triodos Bank niet bij het door hen ingelegde geld, circa 1,2 miljard euro. Dat is het directe gevolg van het besluit van Triodos om het interne handelssysteem voor certificaten plat te leggen. Als het weer mogelijk is om Triodos-certificaten te verhandelen, zal dat naar verwachting met een fors koersverlies gepaard gaan. Op het moment van schrijven was net bekend geworden dat het handelssysteem "naar verwachting in de eerste week van juli van start gaat".

In oktober 2022 stapte een groep van tweeduizend beleggers naar de Ondernemingskamer om een onderzoek naar de gang van zaken bij Triodos Bank over afgelopen jaren af te dwingen. De VEB steunde die oproep tot waarheidsvinding en heeft zich als belanghebbende in de enquêteprocedure gemeld.

De Ondernemingskamer liet in maart 2023 weten geen verder onderzoek nodig te achten, maar oordeelde op basis van de al beschikbare – ook door Triodos in de procedure ingebrachte – informatie dat er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken bij de bank.

Triodos onderkende intern al in 2017 dat er aanzienlijke risico’s verbonden waren aan het interne handelssysteem dat de bank hanteerde om Triodos-certificaten te kopen en verkopen. Het was destijds al duidelijk dat de kans reëel was dat Triodos het handelssysteem zou moeten stilleggen, omdat het aantal beleggers dat hun certificaten wilde verkopen veel groter was dan het aantal kopers. Daardoor zouden certificaathouders hun stukken niet meer kunnen verkopen, waardoor zij in ernstige problemen zouden kunnen raken. Het vertrouwen in, en de reputatie van Triodos zouden daarvan ernstige schade ondervinden, zo stelt de Ondernemingskamer. Triodos heeft weinig tot niets gedaan om genoemde risico’s te lijf te gaan, waardoor het vertrouwen van certificaathouders in de bank is geschaad.

Hoeveel vertrouwen de bank heeft moeten inleveren, zal pas in volle omvang blijken als de handel in certificaten weer daadwerkelijk mogelijk is. Het bestuur van Triodos zet stappen om, binnen de duurzame missie die de bank voert, efficiënter te opereren.

Verder moet Triodos werken aan een betere governance-structuur. Een eerste stap is gezet. Op instigatie van onder meer de VEB hebben certificaathouders de mogelijkheid gekregen om zich uit te spreken over hun rechten bij Triodos. Eind maart stemde een meerderheid van de certificaathouders voor directere zeggenschap. Vanaf de lancering van het nieuwe handelssysteem is aan de certificaten van Triodos zeggenschap verbonden die beter aansluit bij de moderne tijd en het one share, one vote-principe.

Meer informatie: https://www.veb.net/tag/Triodos 

Dit artikel verscheen eerder in Effect nr. 7-8, 2023.