Op de aandeelhoudersvergadering (ava) van ForFarmers van 13 april jongstleden leverde dat voldoende gespreksstof op. De onlangs aangetreden ceo Wolleswinkel kwam met een nadere toelichting op de onlangs gepresenteerde herziene strategie van ForFarmers. Het bedrijf heeft nu één financieel doel: het rendement op geïnvesteerde middelen moet in 2025 minimaal 10 procent bedragen (voor belastingen).

Echt ambitieus oogt het allemaal niet. Voor de balanstest hanteert ForFarmers discontovoeten die rond deze tien procent liggen. In een toelichting tijdens de ava gaf het bedrijf aan dat dit het niveau is dat investeerders (banken en beleggers) minimaal willen zien. Toch zal het nog een hele kluif worden dit doel te bereiken onder de huidige marktomstandigheden. Een analyse van Wolleswinkels vier grootste uitdagingen.

1: De winstmarges worden gedrukt
In de afgelopen jaren zijn de winstmarges in de segmenten Nederland/België en het Verenigd Koninkrijk flink gedaald.

Belangrijke oorzaken hiervoor waren de hoge grondstofprijzen, hoge energiekosten en de lagere verkoopvolumes. De grote onzekerheid blijft voor Nederland natuurlijk de voortslepende stikstofcrisis. De vrees is een krimpscenario waarin producenten van veevoer elkaar de tent uit vechten met lage verkoopprijzen.

In de tabel hieronder is zichtbaar dat het rendement op geïnvesteerd kapitaal in Nederland sterk afneemt. Het afgelopen jaar was er wel een aanzienlijke toename van de winstmarge in het segment Duitsland/Polen. Daar zijn twee verklaringen voor. Deels heeft dit te maken met een gunstige vergelijkingsbasis: In 2021 misrekende ForFarmers zich met verkeerd geprijsde indek-contracten, wat de resultaten negatief beïnvloedde.

Een andere oorzaak is de oorlog in Oekraïne. De export van Oekraïense pluimveeproducten kwam hierdoor bijna tot stilstand in het tweede en derde kwartaal, en buurland Polen sprong in dit gat. Daarvan profiteerde de Poolse tak van ForFarmers.

Het is zeer aannemelijk dat dit effect tijdelijk is. Cfo Roeland Tjebbes liet al weten dat de exporten uit de Oekraïne alweer toenemen.

Rendement op geïnvesteerd kapitaal staat al langer onder druk

Bron: ForFarmers. Dit betreft het rendement op kapitaal voor aftrek van financieringslasten en belastingen

2: Overnames en acquisities op de agenda
Met dat krimpscenario voor ogen lijkt het waarschijnlijk dat grote spelers als ForFarmers zich staande zullen willen houden door kleinere spelers op te slokken. Met het oog op de sterke balans van ForFarmers zijn overnames inderdaad een logische stap.

Een vliegende start heeft het bedrijf echter niet op dit vlak, gelet op de beoogde joint venture in het Verenigd Koningrijk met het bedrijf 2Agriculture. Vijf maanden na de aankondiging in juli 2022, was het samengaan van de activiteiten alweer van de baan vanwege bezwaren van de Britse mededingingsautoriteit. Deze waren in de ogen van ForFarmers moeilijk oplosbaar.
Inmiddels is het bedrijf bezig met het afvloeien van het overtollige personeel, dat juist voor de joint venture was aangetrokken. Cfo Tjebbes liet weten momenteel “alle mogelijkheden voor de verdere toekomst van dit bedrijfsonderdeel op een rij te zetten”.

Dit is een bittere pil voor het bedrijf, aangezien meer schaalgrootte en efficiëntieverbetering juist hier meer dan welkom zijn. Het rendement op geïnvesteerd kapitaal lag in het Verenigd Koninkrijk in 2022 slechts op 1,9 procent, tegen 10,5 procent in Duitsland/Polen en 17,3 procent in Nederland.

Deze tegenvaller lijkt echter geen voorbode voor meer afstel. In het beloningsgedeelte van het jaarverslag wordt bij de bonustargets voor cfo Tjebbes gemeld dat er ”afgezien van enige vertragingen voldoende voortgang is geboekt met M&A”.

Begin april werd bekend dat de Belgische tak is verkocht, met een netto opbrengst van 25 miljoen euro. De activiteiten pasten volgens ForFarmers niet meer bij de manier van werken in Nederland, waar het overgrote deel van de activiteiten is geconcentreerd. Dit lijkt een eerste stap in een reeks.

3: Duurzamer en toch geld verdienen
Kernonderdeel van de aangepaste strategie van ForFarmers is een focus op verduurzaming. De impact van de productie van dierlijke eiwitten op het klimaat dient verminderd te worden en ForFarmers wil hier het voortouw nemen.

Ideeën zijn er genoeg. Het bedrijf noemt concepten waarin alternatieve grondstoffen worden gebruikt, het gebruik van reststromen uit de voedselindustrie en de productie van biologisch voer. Het pijnpunt is dat deze duurzaamheidsinspanningen onvermijdelijk tot hogere productiekosten zullen leiden.

Zolang stringente wetgeving uitblijft, zal de bereidheid van boeren om extra te betalen voor dergelijke producten en diensten gering zijn, zo moest ForFarmers ook erkennen.

4: Duiventil
Dan resteert de vraag wat de impact is van het feit dat bij ForFarmers sinds begin 2022 vier verschillende ceo’s aan het roer hebben gestaan en er daarnaast veel wisselingen in het hoger management zijn geweest.

Is er voldoende focus geweest om het bedrijf voor te bereiden op de toekomst?

Wellicht kan de prijsdaling in de afgelopen maanden van energie en grondstoffen enige soelaas bieden. ForFarmers gaf aan dat de hogere kosten in de laatste maanden van 2022 in ieder geval grotendeels doorberekend konden worden. De marges kunnen in het lopende jaar daarom misschien wat verder herstellen.