Zonder een oorzakenanalyse kan geen zorgvuldige besluitvorming plaatsvinden. Dat stelt de Ondernemingskamer (OK) van het Gerechtshof Amsterdam in haar uitspraak in de zaak die certificaathouders van Triodos hadden aangespannen tegen de bank.

Een van de redenen voor die rechtsgang was om duidelijkheid te krijgen over de oorzaken voor het falende handelssysteem in Triodos-certificaten dat door de bank zelf werd georganiseerd. Dit handelssysteem ligt al drie jaar zo goed als stil, waardoor certificaathouders niet bij hun geld kunnen, een zeer uitzonderlijke situatie.
De OK acht verder onderzoek niet nodig, maar oordeelt op basis van de al beschikbare – ook door Triodos in de procedure ingebrachte - informatie dat er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken bij de bank.

Al jaren bekend
Triodos onderkende intern al in 2017 dat er aanzienlijke risico’s verbonden waren aan het interne handelssysteem dat de bank hanteerde om Triodos-certificaten te kopen en verkopen. Het was destijds al duidelijk dat de kans reëel was dat Triodos het handelssysteem zou moeten stilleggen omdat het aantal beleggers dat hun certificaten wilden verkopen veel groter was dan het aantal belangstellenden om deze beleggingen op te kopen. Daardoor zouden certificaathouders hun stukken niet meer kunnen verkopen, waardoor zij in ernstige problemen zouden kunnen raken, met als gevolg dat het vertrouwen in, en de reputatie van Triodos ernstige schade zouden ondervinden, zo stelt de OK. Triodos heeft weinig tot niets gedaan om genoemde risico’s te lijf te gaan.

Uit de beschikking van de OK  

Wat in 2017 al dreigde is werkelijkheid geworden: Triodos heeft het interne handelssysteem moeten stilleggen en beëindigen, certificaathouders zijn daar de dupe van geworden en de reputatie van de bank heeft een serieuze knauw gekregen.

Verwachtingen
Hoeveel vertrouwen de bank heeft moeten inleveren zal pas in volle omvang blijken als handel in certificaten weer mogelijk is. Triodos verwacht eind juni een nieuw handelssysteem in werking te hebben waarop de prijs van de certificaten wordt bepaald door vraag en aanbod. Bij het eerdere, interne handelssysteem kocht Triodos Bank zelf de stukken van verkopende certificaathouders op tegen de ‘papieren’ boekwaarde, de netto vermogenswaarde (Net Asset Value).

De verwachting is dat certificaten op het nieuwe handelsplatform tegen een aanzienlijke korting ten opzichte van de boekwaarde verhandeld zullen worden. Dat is niet alleen terug te voeren op het bewogen verleden van de bank; ook andere beursgenoteerde banken worden verhandeld tegen een koers die (ver) onder de boekwaarde ligt, terwijl zij een stuk rendabeler opereren dan Triodos.

Certificaathouders die verkopen zullen naar verwachting met een significant verlies geconfronteerd worden. Zij kochten immers tegen de boekwaarde en zouden hun beleggingen verkopen tegen een fors lagere prijs. De dividenden die zij in de loop der jaren hebben ontvangen ondervangen dat verlies maar beperkt, zeker voor beleggers die relatief recent zijn ingestapt.

Werk aan de winkel
Het is nu aan de top van Triodos om het vertrouwen van beleggers terug te winnen. De bank zal zijn uiterste best moeten doen om certificaten een zo aantrekkelijk mogelijke belegging te maken. Dat is in het belang van de huidige en toekomstige certificaathouders maar ook van de bank zelf. Certificaathouders leveren immers het belangrijke kernkapitaal van de bank.

Het bestuur van Triodos zet stappen om, binnen de duurzame missie die de bank voert, efficiënter te opereren. Daarnaast zijn er plannen om certificaathouders de zeggenschap te geven die hen toekomt, maar die ze tot nu nooit hadden. Sinds de oprichting van de bank werkt Triodos met een stichting die de stem van certificaathouders zou vertegenwoordigen. Deze zogenoemde Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos (SAAT) heeft alle stemrecht op besluiten van Triodos, certificaathouders hebben formeel niets te zeggen.

De VEB is ervan overtuigd dat deze situatie mede heeft geleid tot de huidige situatie. Bij Triodos Bank ontbraken de juiste ‘ checks and balances’ die zo belangrijk zijn in een goed functionerend ondernemingsmodel.

Certificaathouders krijgen volgende week -23 maart- de kans om de huidige onwenselijke situatie te veranderen. Donderdag is een vergadering waarin SAAT aan certificaathouders de vraag voorlegt of zij voortaan zelf een stem willen hebben in besluiten van Triodos. Daarmee schuift de bank op richting het ‘ one share, one vote’ model, waarbij enkele waarborgen zijn ingebouwd voor uitzonderlijke situaties om de bank op duurzame koers te houden.

Met de handreiking van de SAAT, waarbij iedere stem telt, zet Triodos een stap richting meer normale verhoudingen. Het is aan certificaathouders om die kans te pakken.

Meer informatie over de vergadering van SAAT en Triodos: klik hier