Minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming heeft een internetconsultatie uitgezet over de Wet digitale algemene vergadering privaatrechtelijke rechtspersonen. Met die wet moet het mogelijk worden om aandeelhoudersvergaderingen voortaan uitsluitend online te houden. Dat wil zeggen dat aandeelhouders het recht op fysieke toegang tot de vergadering wordt ontnomen. Tijdens, en na de coronacrisis werden veel ava’s ook al uitsluitend online afgehandeld. Weerwind wil met de nieuwe wet die uitsluitend digitale vergadering nu ook permanent mogelijk maken. "De wens om naast de al bestaande mogelijkheid van een gedeeltelijk digitale algemene vergadering, een volledige digitale variant te houden, blijft onverminderd aanwezig", aldus de minister.

Huidige wet
De Nederlandse wet bepaalt dat iedere aandeelhouder bevoegd is de algemene vergadering bij te wonen en daarin het woord te voeren. Oftewel: geen nv onder Nederlands recht kon onder die live ava uit. In het voorstel voor de nieuwe wet staat dat nu anders geformuleerd. In een toelichting op de consultatie-site staat, tamelijk laconiek:

“Het wordt voor besturen, leden/aandeelhouders van NV's/BV's, verenigingen, VvE's, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen mogelijk om digitaal te vergaderen.”

Dat lijkt niet heel alarmerend. Vooral omdat online vergaderen tijdens corona volstrekt normaal is geworden. Veel aandeelhouders zijn dus niet tegen online vergaderen an sich. Maar de VEB vindt het wel een enorme uitholling van de corporate governance als er daarmee ook een eind zou komen aan de mogelijkheid dat aandeelhouders fysiek aanwezig zijn op hun ava.

Wegduiken
De VEB is voorstander van het hybride model (fysiek vergaderen, met de keuze aan aandeelhouders de vergadering online bij te wonen). Zou dit voorstel wet worden, dan is de kans groot dat beursgenoteerde bedrijven kiezen voor online only ava’s. Dat scheelt organisatorische rompslomp en het lijkt goedkoper maar vooral is het in een digitale ava makkelijker voor bestuurders en commissarissen om weg te duiken bij heikele punten en lastige vragen.

De VEB bezoekt jaar in jaar uit vele tientallen ava’s en heeft tijdens en na de lockdowns noodgedwongen ook veel digitale vergaderingen bijgewoond. Deze ervaring leert zonder twijfel dat de dialoog tussen aandeelhouders en bestuurders en commissarissen in fysieke ava’s scherper, beter en betekenisvoller is dan in een online vergadering. Fysieke deelname aan een vergadering schraagt de betrokkenheid van aandeelhouders en het is voor bestuurders en commissarissen nu eenmaal lastiger om iemand die live bij de interruptiemicrofoon staat met een nietszeggend antwoord af te wimpelen.

De VEB zou dus in het voorstel voor de nieuwe wet de verplichting willen opnemen voor nv’s om de ava in ieder geval hybride te houden; aandeelhouders kiezen dan zelf of zij online deelnemen. Zo blijft de ava een belangrijke mijlpaal op de agenda van de beursgenoteerde vennootschap in plaats van een digitale formaliteit en zo blijft de mogelijkheid aanwezig voor aandeelhouders om ook echt gehoord te worden.

Laat een reactie achter
De aanpassing van deze wet bevindt zich nog in de ontwerpfase. In deze consultatie vraagt minister Weerwind om reacties van betrokkenen. De VEB roept iedere geïnteresseerde aandeelhouder dan ook op om zijn of haar reactie op dit voorstel in te dienen. Dit kunt u doen via deze link.

Tip: geef bij uw reactie in ieder geval aan dat het u te doen is om aandeelhoudersvergaderingen van beursgenoteerde ondernemingen. De wet is namelijk bedoeld voor meer rechtspersonen dan alleen nv’s. Het kan ook gaan om sportclubs, vve’s, bv’s, corporaties etc. De sluitingsdatum van de consultatie is 6 februari 2023.

Reactie VEB
Ook de VEB heeft inmiddels gereageerd op het voorstel. Een korte samenvatting van de standpunten van de VEB uit die reactie:

“De VEB verzet zich tegen de bredere reikwijdte van het Wetsvoorstel; de hybride AV heeft uitdrukkelijk wél de steun van de VEB. Het aanvullend online op afstand kunnen deelnemen heeft onmiskenbaar voordelen
• Zonder fysieke aanwezigheid wordt niet aan minimale zorgvuldigheidsnormen voldaan. Een verdere verschraling van corporate governance moet worden voorkomen. Aandeelhouders verdienen publieke rechtsbescherming tegen ‘the powers that be’.
• De autonomie van de AV komt de aandeelhouders – zittende en toekomstige – toe. Fysieke bijwoning van de aandeelhoudersvergadering is een onvervreemdbaar recht. Zo men al ingrijpende besluiten wenst te nemen, vergen deze een versterkte meerderheid.
• De baten van fysieke deelname ontbreken in het Wetsvoorstel. Het Wetsvoorstel mag fundamentele governance waarborgen niet afbreken.
• De ervaringen met virtueel vergaderen in de Covid-periode zijn negatief. Het Wetsvoorstel negeert toepasselijke gedragswetenschappelijke inzichten. Het lerend vermogen en positieve motivatie zijn gebaat bij fysieke interactie. Fysieke interactie draagt bij aan betere besluitvorming en effectievere verantwoording. Zonder fysieke aanwezigheid zijn waarborgen accountant & notaris illusoir.
• Conclusie: het Wetsvoorstel is onvoldragen en vergt bijstelling met Kabinets-ambities.”

De genoemde argumenten worden in een brief aan de minister nog verder onderbouwd en aangevuld. U leest de brief via deze link 

Hoe verder?
Zoals gezegd: het gaat om een wetsvoorstel in de ontwerpfase. Na de consultatie bekijken de betrokken ministers of het voorstel aanpassing behoeft en wordt het voorstel verder besproken (en eventueel geamendeerd) in de ministerraad en vervolgens in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.

Europese lobby
Het mogelijk verdwijnen van fysieke ava’s is een zaak die ook de EU aangaat. De VEB is daarom ook een lobby gestart richting de Europese Commissie. Het vervlakken van corporate governance en het op grotere afstand zetten van aandeelhouders frustreert het behalen van de doelstellingen uit de Retail Investment Strategy van de EU. Vertrouwen van aandeelhouders in de governance van ondernemingen in alle lidstaten is een belangrijke pijler onder die strategie. Een brief aan Mairead McGuinness, Eurocommissaris voor Financiële Diensten, Financiële Stabiliteit en de Kapitaalmarktenunie kunt u lezen via deze link

Laat uw mening weten via de online consultatie

Uw mening over dit voorstel indienen kan via deze link. Ook vindt u op die site de tekst van het wetsvoorstel en een Memorie van Toelichting. Open hiervoor op de site het kopje Relevante documenten.