Het jaar is nog maar een paar dagen onderweg of de eerste nieuwe initiatieven in de wereld van crypto zien het levenslicht. Zoals dat van een paar jongens die eerder een online broker optuigden om goedkoop te kunnen beleggen. Nu gaan ze handel in bitcoin en ander crypto-moois faciliteren. En veiligheid staat voorop, zo benadrukken de oprichters.
Je zou om minder in de lach schieten, want veiligheid is niet bepaald het eerste waaraan ik denk bij beleggingen in crypto’s. Het faillissement van de cryptobeurs FTX was de meest aansprekende, maar zeker niet de enige mislukking waardoor beleggers in het pak zijn genaaid. En nog steeds dreigen beleggers hun bezit - dat toch al in waarde was gedecimeerd- kwijt te raken.
Ik heb te doen met gedupeerden die onder de indruk waren van briljante marketing op sociale media en langs de sportvelden. Met intelligent ingezette gedragspsychologie is veel geld verdwenen in de zakken van de moderne maffia die ongereguleerd vanuit Rusland, Israël, Cyprus, Malta, de Baltische staten, Bermuda en de Bahama’s opereert.
De financiële wereld is er goed in om weinig op te steken van een dure les, maar nu zijn beleggers toch echt terdege gewaarschuwd. Wie na vorig jaar nog onder de indruk is van technobabbels over de blockchain die het financiële stelsel zou overnemen, is zelf verdwaald in een bijzonder algoritme. Geld verdien je door te investeren in de echte wereld, echte bedrijven en echte banen.
Sluwheid criminelen
Tegelijkertijd is de sluwheid van criminelen onbegrensd. In plaats van één keer geld te stelen, houden ze sucker-lijsten bij om gedupeerden nogmaals te verschalken. Diegenen met een cryptowallet zijn gewaarschuwd. Het is zo weer partytime. De psychologische truc die wordt toegepast is dat gesteld wordt dat de gevallen bedrijven rotte appels waren en het kwam door gebrek aan regelgeving en toezicht.
Feit is dat zodra de crypto-cowboys bezoek kregen van de toezichthouder, ze de tent moesten sluiten. De reden dat er nog geen regelgeving van toepassing is op crypto-assets, is dat toezichthouders geen legitimering wilden geven aan de evident waardeloze cryptosector. Niets meer, niets minder.
Wie niet aan de kant kunnen blijven staan, zijn accountants. Zij zullen bij een deel van hun klanten crypto-assets tegenkomen. Hoe die te waarderen? De laatst gedane ’prijs’, tot stand gekomen tussen insiders, is geen betrouwbare graadmeter voor de echte waarde in het maatschappelijk verkeer. Deze is namelijk nul. Beleggers zullen accountants die crypto-assets op hoger dan nul waarderen dan ook ter verantwoording roepen. Het wordt tijd dat alle ogen opengaan. Dan kan deze ellende hopelijk in 2023 in de crypte der blinde inhaligheid bijgezet.
Gerben Everts is directeur van de VEB
Deze column verscheen eerder in De Telegraaf