Er valt bestuurders en commissarissen van het in 2013 genationaliseerde SNS Reaal genoeg te verwijten. Zij hebben op meerdere momenten onjuist, onvolledig en onhandig gecommuniceerd en zo beleggers misleid. Ook het beleid van de SNS-top is in verschillende situaties ondermaats. Maar van opzet of stelselmatig verwijtbaar handelen is te weinig sprake om van wanbeleid te kunnen spreken.
Dat oordeel heeft de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam vandaag -30 november 2022- uitgesproken in een zaak die de VEB en andere beleggers en betrokkenen hadden tegen SNS Reaal.
De VEB vroeg eerder dit jaar aan de rechter het beleid en de gang van zaken bij SNS Reaal als wanbeleid te kwalificeren. Een dergelijk predicaat betekent normaal gesproken een steun in de rug voor gedupeerden op weg naar compensatie.
SNS Reaal werd in februari 2013 genationaliseerd om een nakend faillissement van de vierde financiële instelling van Nederland te voorkomen en de onrust op de financiële markten te temperen waaraan de situatie bij SNS Reaal had bijgedragen.
Nucleaire bom
Dieperliggende oorzaak van dat faillissement was de overname van Property Finance in 2006. Dit voormalige onderdeel van Bouwfonds richtte zich op de financiering van vastgoedprojecten en bleek al snel een enorme miskoop. Binnen SNS Reaal werd het onderdeel betiteld als een ‘nucleaire bom’ die uiteindelijk de hele bankverzekeraar omver dreigde te trekken.
Na de nationalisatie is jarenlang onderzoek gedaan naar de oorzaken en omstandigheden van het debacle SNS Reaal. De Ondernemingskamer heeft zijn oordeel gebaseerd op het rapport naar aanleiding van dat onderzoek om te beoordelen of het handelen van SNS Reaal wanbeleid oplevert.
Tot die conclusie komen de rechters niet. Zij benadrukken dat voor wanbeleid sprake moet zijn van “onzorgvuldig dan wel laakbaar” handelen dat in strijd is met “elementaire beginselen van verantwoord ondernemerschap”. “Een incidentele beleidsfout of onjuiste inschatting is daarvoor onvoldoende”, zo schrijft de Ondernemingskamer (OK).
Wanbeleid
Dat er fouten bij SNS Reaal zijn gemaakt, bleek al uit het eerdere onderzoek en wordt in de uitspraak van de OK bevestigd. Ook onzorgvuldige, onhandige, onvolledige en onjuiste informatieverstrekking aan beleggers acht de OK bewezen. Maar zwaar genoeg voor wanbeleid zijn de bevindingen van de onderzoekers niet volgens de rechter.
Daarin is meegewogen dat de bestuurders van SNS Reaal in moeilijke omstandigheden moesten opereren– de crisis die in 2008 begon met de val van de Amerikaanse bank Lehman Brothers kreeg een wereldwijd vervolg doordat meer financiële instellingen onverantwoorde risico’s hadden genomen.
De VEB heeft de OK er op gewezen dat ook SNS hier actief aan heeft bijgedragen en dat het zich niet met goed geweten als slachtoffer van de financiële crisis zou mogen framen. De OK heeft echter anders geoordeeld. Ook meent de OK, in navolging van de onderzoekers, dat SNS Reaal niet structureel de intentie heeft gehad om beleidsfouten te maken en onzorgvuldig of onjuiste informatie te verstrekken.
De VEB bestudeert de uitspraak van de Ondernemingskamer. Updates op dit artikel volgen.