De oorlog in Oekraïne is al maanden bezig en wereldwijde aandelenbeurzen staan fors in de min. Toch is er – hoe ongemakkelijk ook – een industrie die aan de malaise kan ontsnappen en juist goed gedijt in tijden van oorlog: de defensiesector.

In een artikel in maart analyseerde de VEB al de Europese wapenfabrikanten. Nu is het de beurt aan de Amerikaanse evenknieën.

De Verenigde Staten heeft het best bewapende leger ter wereld en de grootste wapenindustrie. Het land is bovendien de grootste wapenexporteur ter wereld. Door de geopolitieke ontwikkelingen in de laatste zes maanden zal de vraag naar tanks, straaljagers en raketten waarschijnlijk alleen maar toenemen.

Er spelen in ieder geval drie zaken die voor een vraagimpuls kunnen zorgen.

1) vervanging van materieel voor Oekraïne
De overheid van de Verenigde Staten heeft van 24 februari tot 15 september voor ruim 15 miljard dollar aan militair materieel geleverd aan Oekraïne. Aangezien een overheid transparantie moet betrachten over dit soort zaken, is redelijk nauwkeurig na te gaan wat precies werd geleverd (zie de lijst Ukraine Fact Sheet – Sep. 15).

Dit materieel moet ook vervangen worden, waarbij in sommige gevallen zal worden gekozen voor  modernere wapens. Het is dus aannemelijk dat het orderbedrag daarbij hoger zal uitvallen dan de ruim 15 miljard die eerder genoemd werd. Dat bedrag vertegenwoordigt circa vijf procent van de totale Amerikaanse wapenindustrie.

Het Pentagon laat zien welk materieel ze kopen om de oude spullen die naar Oekraïne zijn gestuurd mee te vervangen. Het gaat dan bijvoorbeeld om 1,45 miljard dollar voor Javelin-antitankwapens, 800 miljoen dollar aan Stingers (een draagbare luchtverdedigingsraket) en 400 miljoen dollar aan HIMARS-raketinstallaties. Het is een lange lijst van divers materieel, die ongetwijfeld nog zal groeien.

2) verhoogde budgetten buiten de VS
Door de oorlog in Oekraïne beseffen veel NAVO-leden dat het strategisch verstandig is om voldoende te besteden aan defensie. Binnen de NAVO geldt de norm dat landen twee procent van hun bruto binnenlands product besteden aan defensie.

Duitsland was altijd een achterblijver binnen het bondgenootschap en wil dit duidelijk rechtzetten. Het land heeft bijvoorbeeld besloten om 100 miljard euro extra uit te trekken om materieel aan te schaffen, waaronder nieuwe F-35 gevechtsvliegtuigen.

Bedrijven in de VS profiteren volop van de grotere bestellijsten van Europese overheden. Voor het idee: 94 procent van de importen van de Nederlandse defensie tussen 2017 en 2021 was afkomstig uit de VS.

3) lagere Russische wapenexport
Het geblunder van het Russische leger en het falende materieel zijn geen goede reclame voor de Russische wapenexport. Daarnaast kampt die industrie met sancties waardoor essentiële onderdelen niet meer geïmporteerd kunnen worden en is er meer binnenlandse vraag die export verdringt. Daardoor zakt de Russische wapenexport volgens het Russisch exportagentschap dit jaar naar verwachting naar 10,8 miljard dollar, terwijl in 2021 nog voor 14,6 miljard dollar werd geëxporteerd.

India, China en Egypte waren vorig jaar samen goed voor 62 procent van de Russische wapenexport. Sommige landen, zoals China, kampen met exportrestricties vanuit de Amerikaanse overheid, waardoor levering van Amerikaanse wapens niet mogelijk is. Egypte en India staan echter niet op negatieve lijstjes, zodat export met een vergunning in veel gevallen wel mogelijk is.

De Amerikaanse wapenindustrie
Uit data van onderzoeksbureau SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) blijkt dat vijf defensiebedrijven uit de VS – Lockheed Martin, Raytheon, Boeing, Northrop Grumman en General Dynamics – de grootste wapenproducenten ter wereld zijn.

Het vijftal was in 2020 goed voor 35 procent van de wereldwijde wapenomzet van 531 miljard dollar.

De onderstaande grafiek laat de enorme groei zien die de sector, en met name Lockheed Martin, doormaakte. Dat laatste bedrijf profiteert volop van de omzet uit de F-35, de huidige generatie straaljager van het Amerikaanse leger.

Forse omzetgroei bij wapenfabrikanten

Bron: SIPRI, berekeningen VEB. Groei t.o.v. 2015. Totaal top 100 betreft de bedrijven in de SIPRI Top 100

De bovenstaande grafiek laat alleen het deel van de omzet zien dat met de defensieactiviteiten wordt geboekt. Een paar bedrijven, vooral Raytheon en Boeing, hebben een grote blootstelling aan de commerciële luchtvaart. Het snel verslechterde koopkrachtplaatje bij consumenten, lege businessclass-stoelen en opgelopen kerosineprijzen zetten een rem op het herstel waar de sector na corona zo op hoopte.

Verslechterde vooruitzichten luchtvaart raken Raytheon en Boeing

Bron: Sentieo, winsttaxaties op basis van consensusverwachting van analisten. K/W = koers-winstverhouding EV/EBIT = ondernemingswaarde/EBIT

De positieve uitschieters tot dusver dit jaar zijn Lockheed Martin en Northrop Grumman. Maar wat zijn de vooruitzichten voor deze vijf aandelen? Een rondgang.

Lockheed Martin: 89 procent defensieomzet
De F-35 is hét paradepaardje van Lockheed Martin. In Nederland is het gevechtsvliegtuig wellicht beter bekend onder de naam Joint Strike Fighter. Het is hoofdzakelijk ontworpen door Lockheed Martin, maar Northrop Grumman speelt ook een belangrijke rol in dit project.

Maar liefst 27 procent van de omzet van Lockheed Martin van in totaal zo’n 65 miljard dollar is afkomstig uit verkopen van de F-35 (luchtvaart in zijn geheel maakt 40 procent uit van de omzetmix).

Naast gevechtsvliegtuigen verkoopt het bedrijf helikopters, laser- en raketsystemen die een verdediging vormen tegen langeafstandsraketten (dat kunnen ook kernwapens zijn) en raketartillerie. Tot slot heeft Lockheed nog een ruimtevaartdivisie die zich deels bezig houdt met defensie in de ruimte, maar ook satellietonderdelen verkoopt aan bijvoorbeeld de NASA.

Raytheon Technologies: 65 procent defensieomzet
Raytheon is voor grofweg een derde actief in motoren en andere onderdelen voor commerciële vliegtuigen. Twee derde van de omzet komt van defensie en binnen dat segment nemen straaljagermotoren een belangrijke plaats in.

Een in het oog springend product van Raytheon (vervaardigd in een joint venture met Lockheed Martin) is de Javelin antitankraket. Het wapen kreeg bijna een mythische status in Oekraïne, omdat het zeer effectief is gebleken in de oorlog tegen de Russen.

Boeing: 55 procent defensieomzet
Veel beleggers zullen Boeing kennen als producent van commerciële vliegtuigen. Toch komt ongeveer de helft van de omzet uit defensie. Het gaat daarbij voornamelijk om vliegtuigen, helikopters en aanverwante artikelen. Bekende Boeing-producten zijn bijvoorbeeld de Apache-helikopters, tankvliegtuigen en de F/A-18 Super Hornet.

Dat Boeing momenteel niet lekker draait is aan het bedrijf zelf te wijten. Het kampt met moeilijkheden bij het belangrijkste product: de Boeing 737 MAX. Recent zijn daar nog meer problemen bijgekomen: vertraging bij de ontwikkeling van de Boeing 777X en stijgende bedrijfskosten. Bovendien speelt op de beurs het cyclische karakter van de luchtvaartsector in combinatie met de afzwakkende wereldwijde economische groei het bedrijf parten.

Northrop Grumman: 83 procent defensieomzet
Northrop is bovenal een fabrikant van bommenwerpers (de B2), drones, en radarsystemen. Het concern produceert ook ruimtevaartuigen. Ongeveer 40 procent van de winst die het bedrijf dit jaar naar schatting van analisten zal maken, komt van de divisie Mission Systems. Dat is vooral een verzameling van toeleveringsactiviteiten. Dit omvat cyberveiligheid, communicatie, radarsystemen, sensoren, elektronische defensiesystemen, maar ook scheepsmotoren.

General Dynamics: 68 procent defensieomzet
De divisies Technologies en Marine zijn samen goed voor 60 procent van de omzet bij General Dynamics (GD). Die laatstgenoemde divisie bouwt voornamelijk marineschepen. Technologies houdt zich bezig met diverse activiteiten, waaronder digitale veiligheidsdiensten, militaire communicatiesystemen, sensoren en onderzeeërs die kernwapens kunnen afvuren.

Een in het oog springend project is de Abrams-tank. Dit is een zwaar bepantserde tank, die ook geschikt is voor biologische en nucleaire oorlogvoering. Polen plaatste in augustus nog een bestelling van 250 tanks voor in totaal 1,1 miljard dollar (de verwachte jaaromzet van heel GD is 39 miljard dollar). Het Centraal-Europese land is druk bezig met het moderniseren van zijn krijgsmacht, wat ook broodnodig is omdat het land veel oudere tanks aan Oekraïne heeft gedoneerd.