Ze konden uitsluitend beleggen in certificaten, want zelfs de (beperkte) macht van een aandeelhouder gunde duurzaamheidsweldoener Triodos Bank ze niet. Zij voelen zich nu beroerd, berooid en bedrogen.

Jarenlang konden ze deze certificaten tegen boekwaarde terugverkopen aan Triodos, maar dat stopte toen veel verkopers zich meldden en de bank te weinig reserves bleek te hebben om als koper op te treden. Beleggers zitten klemvast, aangezien de certificaten niet vrij op de beurs worden verhandeld. Triodos werkt aan een intern handelsplatform, waarmee certificaathouders onderling hun stukken kunnen verhandelen. Medio 2023 moet dat lukken, zodat beleggers zich kunnen bevrijden na zo’n drie jaar gijzeling.

Het losgeld wordt dan meteen geregeld bij de verkoop, want de marktwaarde van de certificaten ligt waarschijnlijk tientallen procenten onder de boekwaarde. Terwijl beleggers dachten dat bij een belegging in Triodos-certificaten een laag (dividend)rendement gepaard ging met weinig risico, bleek de waardevastheid een illusie.

Het waardeverlies is onoplosbaar. Uiteindelijk gelden economische wetten ook voor duurzaamheidsinvesteringen van een duurzame bank, alsmede voor een belegging in een bank met duurzaamheidsprincipes. Te weinig schaalgrootte, een inefficiënte organisatie en belabberd voormalig management zijn fnuikend, of een bank nu duurzaam is of niet.

Goede bedoelingen zijn ook geen excuus om jarenlang verkeerde verwachtingen te scheppen bij certificaathouders. Ook al lijkt het al die tijd goed te hebben gewerkt, als veel beleggers willen verkopen en de bank te weinig buffers heeft (al dan niet door te lage rendementen of te hoge eigen kosten) stort het naïeve piramidesysteem in.

Beleggers die goedgelovig hun zuurverdiende centjes hebben toevertrouwd aan Triodos, zijn zwaar gedupeerd. Het is onduidelijk of de amateuristische (voormalige) Triodos-bestuurders daar echt een traan om laten. Tegelijkertijd is door hun toedoen uiteindelijk ook de duurzaamheidsbeweging zelf slachtoffer. Tranen schieten in mijn ogen. Tranen van woede.

Errol Keyner is adjunct-directeur van de VEB