Empathisch vermogen is tegenwoordig essentieel voor iedereen die ertoe doet, van zorgpersoneel tot topbestuurders. Ik doe niet eens een poging, want ik ben van nature een cijferman en ik was in mijn jonge jaren gefascineerd door statistieken en cijferreeksen. Het statistisch compendium en BINAS las ik vrijwillig, fictie alleen onder ernstige dwang. Gedichten nooit. Mijn rechterhersenhelft kan – liefst na mijn dood – ongebruikt worden gedoneerd.

Ondergetekende is derhalve de aangewezen persoon om de aandeelhoudersvergaderingen van verzekeraars NN Group, ASR en Aegon te bezoeken. Zo beslaat bij Aegon de sectie “financiële informatie” maar liefst 257 van de totaal 396 pagina’s van het jaarverslag. Zelfs de andere secties – vooral die met “niet-financiële gegevens” – staan boordevol cijfers. Smullen dus.

Misschien waren mijn opleiding en jarenlange rijping in financieel-administratieve managementposities ontoereikend, net als 35 jaar beleggerservaring. Maar je zou toch vermoeden dat iemand met inmiddels 203 aandeelhoudersvergaderingen in 19 seizoenen – waarvan 31 bij verzekeraars – voldoende vlieguren heeft gemaakt om snel te kunnen beoordelen hoe een verzekeraar presteert... Helaas.

Lage koers-winstverhoudingen doen mij als waardebelegger kwijlen, maar wat betekent nettowinst zolang vele zaken niet via de normale winst- en verliesrekening (mogen) lopen? NN Group, bijvoorbeeld, rapporteerde 3,3 miljard euro nettowinst, exclusief minus 6,1 miljard aanpassingen. Een jaar eerder was het 1,9 miljard nettowinst exclusief plus 5,1 miljard aanpassingen. Verzekeraars onderling vergelijken is helemaal kansloos. Volgend jaar wordt het feest compleet, als nieuwe IFRS-regels ook de vergelijking met eerdere jaren zinloos maken.

Verzekeraars rapporteren ook Solvency-II cijfers. Daaruit blijkt hoeveel overtollig kapitaal resteert voor leuke dingen als dividend. Maar de gemelde hoogte van dit pretkapitaal hangt af van voor buitenstaanders grotendeels onbekende aannames en modellen.

De genadeklap volgt als verzekeraars beleggers “helpen” in deze cijferjungle, met eigen aangepaste winstbegrippen. Uw cijferman is uitgeteld. Was ik maar een mensenmens.

Dit is een column van Errol Keyner, adjunct-directeur van de VEB