Betalingsverwerker Adyen, die onder meer Facebook, Uber, Spotify, eBay, Etsy en Booking.com tot haar klantenkring mag rekenen, kondigde eind maart aan over te gaan op het aanbieden van bankdiensten. Volgens Adyen zijn de nieuwste bankdiensten bedoeld om de eindklanten beter te bedienen. 

Met het aanbieden van bankdiensten - waaronder bankrekeningen in meerdere valuta’s, zakelijke creditcards en flitskredieten - zet Adyen de eerste volledig nieuwe strategische stap sinds de betalingsverwerker in juni 2018 naar de Amsterdamse beurs trok.

“We kijken naar de lange termijn, we zijn begonnen met het verbreden en verdiepen van onze diensten”, aldus Adyen-oprichter en ceo Pieter van der Does tijdens de beleggersdag in maart dit jaar. Uitbreiding naar het bankwezen is volgens Van der Does bovendien “noodzakelijk om de hoge groei die we vandaag zien, te behouden”.

Met het uitrollen van extra diensten onderkent Adyen een kwetsbaarheid in het verdienmodel die analisten al langer signaleren. Met het huidige beperkte dienstenaanbod – vrijwel geheel gericht op activiteiten rondom betalingstransacties – zou Adyen niet voldoende onderscheidend zijn in de steeds drukker wordende markt voor betalingsverwerkingen.

Door ook bankdiensten aan te bieden kan Adyen zich verder nestelen in het ecosysteem van de bedrijven die het bedient. Een heel uniek inzicht lijkt dit overigens niet. De Amerikaanse concurrent Stripe biedt al langer vergelijkbare bankdiensten aan.

Bankdiensten aan kleinere bedrijven
In een vorig jaar verschenen rapport schrijft adviesbureau McKinsey dat kleine en middelgrote bedrijven (mkb) een aantrekkelijke markt zijn voor betalingsverwerkers. Vooral als dit soort spelers aanvullende diensten, waaronder bankieren, aan die mkb-bedrijven zou kunnen aanbieden.

Alleen al in de Verenigde Staten zal volgens McKinsey in 2025 meer dan 100 miljard dollar worden uitgeven aan betalingsdiensten door het mkb. Veel kleine bedrijven worden nauwelijks bediend door traditionele banken, omdat dit nauwelijks rendabel is vanwege onder meer de beperkte omvang van verschafte leningen.

Tijdens Adyens beleggersdag eind maart, legde Thom Ruiter (hoofd bank- en financiële producten) aan de hand van het voorbeeld van een donutwinkel uit hoe de bankdiensten in de praktijk moeten werken. Stel dat een leverancier van de donutwinkel vandaag betaald moet worden, maar dat de donutwinkel geen cash beschikbaar heeft. Adyen schiet dat bedrag dan tegen een vergoeding voor. Dat kan het doen omdat het op basis van betalingsdata voor die donutwinkel kan zien dat het tekort aan contanten tijdelijk is. 

En wat als deze winkel wil uitbreiden, door naast donuts ook een goede cappuccino aan te bieden? Dan kan Adyen een lening verschaffen voor een koffieapparaat, waarbij modellen de rente voor de klant - en het kredietrisico voor Adyen - kunnen bepalen. Bedrijven betalen hun leningen automatisch terug als een deel van hun toekomstige inkomsten, een flexibel model dat terugbetaling koppelt aan hun financiële succes, niet aan vaste schema's. 

Adyen hoopt met historische betalingsgegevens het kredietrisico dat het loopt op de winkelier goed te kunnen inschatten. Dat lijkt niet heel veel anders dan wat traditionele banken als hoeksteen van hun verdienmodel hebben. Bovendien is de vraag wat de voorspellende waarde van historische modellen is. In coronatijd was het inschatten van de kredietwaardigheid van het mkb plotseling wezenlijk anders dan in gewone tijden.

De nieuwe bankdiensten van Adyen zullen volgens Ruiter in eerste instantie beschikbaar worden voor geselecteerde klanten in Europa en de VS, waar de betalingsverwerker al banklicenties heeft. De bankdiensten zijn vooral aantrekkelijk voor Adyens grote zogenoemde marktplaatsklanten. Denk aan online winkeltjes die hun producten aanbieden via platforms als Amazon, eBay en Etsy.

Risicoprofiel
Met het aanbieden van bankdiensten worden klanten (nog) afhankelijker van Adyen. Maar een nieuwe strategie is nooit zonder risico. Zo zal de balans ongetwijfeld een stuk langer worden als Adyen allerlei soorten leningen gaat verstrekken.

In het recente verleden gingen enkele nieuwe financiële spelers, zoals het Duitse Wirecard en het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Greensill Capital, ten onder. De twee beweerden dat hun toegang tot betalingsgegevens hen unieke inzichten gaven voor het verstrekken van krediet. Beide bedrijven bleken overigens vooral bedreven in allerhande frauduleuze acties. Hoe meer Adyen op een reguliere bank gaat lijken, hoe groter het risico dat het ook stevige kosten moet maken om te voldoen aan allerlei wetten en regelgeving, bijvoorbeeld om witwaspraktijken te detecteren. Bij banken als ABN Amro is inmiddels één op de vijf werknemers werkzaam voor de afdeling compliance.

Volgens Adyen voert de onderneming nu al veel risico- en kredietwaardigheidsberekeningen uit die noodzakelijk zijn voor succes in het bankwezen. Het doet dit nu intern, bijvoorbeeld als onderdeel van de processen om betalingsfraude te voorkomen.