ArcelorMittal bezit een staalfabriek met aansluitend een ijzerertsmijn in het Oekraïense Kryvyi Rih. Die fabriek moest vanwege de oorlog eerder deze maand worden stilgelegd. Het is onbekend of en wanneer deze fabriek weer open zal gaan, maar het is wel zeker dat deze productielocatie voor ArcelorMittal van wezenlijk belang is.

In totaal produceerde de fabriek 4,9 miljoen ton staal in 2021. Dat was 7 procent van de totale productie van ArcelorMittal.

Het segment (ACIS) waar deze fabriek onderdeel van uitmaakt is goed voor 16 procent van de operationele winst van ArcelorMittal van 17 miljard dollar. Op basis van de omvang van de fabriek en de aansluitende mijn in verhouding tot de andere bezittingen in hetzelfde segment waarover ArcelorMittal in haar cijfers publiceert, schatten we dat minstens de helft van die operationele winst afkomstig is van die staalfabriek uit Oekraïne.

Dat komt neer op 1,35 miljard dollar, oftewel 8 procent van het groepsresultaat. Dat is een stevige winst afgezet tegen de boekwaarde van deze activiteiten volgens het jaarverslag.

Explosie staalprijs
Het is ongewis wat er precies met de fabriek in Oekraïne zal gebeuren, en in hoeverre eigendomsrechten van ArcelorMittal beschermd zijn.

Wel is een duidelijk voordeel voor ArcelorMittal dat de marge op staal uit fabrieken in de Europese Unie in de lift zal zitten. Alle export van Russisch (en Oekraïens) staal is immers stilgelegd en voorlopig lijkt dit zo te blijven.

Rusland produceerde vorig jaar 76 miljoen ton staal, waarvan het 40 miljoen ton exporteerde. Daarnaast exporteerde Oekraïne 17 miljoen ton staal. Het merendeel van die export ging naar de EU en de aangrenzende landen. Voor het beeld: de Europese consumptie van staal was vorig jaar 139 miljoen ton. Het gemis van die productie van Rusland en Oekraïne is dus een grote hap uit de regionale staalmarkt.

Handelaren in die markt liggen niet te slapen en hebben de prijs van staal sinds het begin van de oorlog met circa 50 procent doen oplopen naar bijna 1600 dollar per ton.

Staalprijs Noord-Europa (in dollar)

HRC-staalprijs Noord Europa in dollar per ton. Bron: Bloomberg

Megawinst
ArcelorMittal is een grote speler in de Europese staalmarkt met een productievolume van 36,8 miljoen ton (marktaandeel van bijna 30 procent). Europa was vorig jaar goed voor meer dan de helft van de totale staalproductie van het bedrijf.

Indien de prijzen van staal voor langere tijd hoog blijven, kan ArcelorMittal dit jaar mogelijk 18 miljard dollar meer verdienen op de 37 miljoen ton Europees staal die het produceert (de prijsstijging van 500 dollar per ton maal de productie van 37 miljoen ton).

Er zijn te veel bewegende delen voor een nauwkeurige schatting, maar het zou niet verbazen als de helft van die omzetstijging doorstroomt naar de nettowinst.

Aan de kostenkant stijgt de prijs van ijzererts ook omdat Rusland en Oekraïne grote producenten zijn (maar minder hard dan de prijs van staal). Bij de inkoop heeft ArcelorMittal bovendien een voordeel omdat circa 60 procent van het ijzererts dat het gebruikt afkomstig is uit eigen mijnen.

Al met al kan je stellen dat de sluiting van de staalfabriek in Oekraïne, puur door financiële bril bekeken, na een jaar weer ruimschoots vergeten is.

Het grote risico is dat de prijsstijging van staal niet bestendig is. Een scenario waar iedereen op hoopt is een einde van de oorlog, en dan zouden aanvoerketens kunnen herstellen. Russisch staal zou z’n weg weer kunnen vinden naar afnemers in het Midden-Oosten en Azië. Dan kunnen de prijzen weer zakken, net als de extra winst die ArcelorMittal had kunnen boeken.

Daarnaast speelt er nog een variabele: de vraag naar staal. De staalconsumptie hangt sterk samen met activiteit in de bouw en de aankoop van auto’s. Deze activiteiten zijn weer een reflectie van de algemene economische groei.

Daar kan de Russische invasie in Oekraïne roet in het eten gooien. De ECB heeft in de laatste update in maart de verwachtingen voor de economische groei in de eurozone naar beneden bijgesteld van 4,2 procent groei in 2022 naar 3,7 procent groei naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne. Niet alleen Europa lijkt last te krijgen. De Federal Reserve heeft de groeiverwachtingen voor de Amerikaanse economie in 2022 nog forser verlaagd.

De combinatie van terugkeer van (Russische) productie en vraaguitval zou voor een extra daling in de staalprijs kunnen zorgen. Beleggers die al langer in ArcelorMittal zitten weten dat hoge winsten in het verleden nooit lang vast konden worden gehouden.