Zes beursgenoteerde bedrijven voldoen op dit moment niet aan de eis dat minimaal een derde van de commissarissen een vrouw moet zijn. Om te voorkomen dat deze bedrijven de wet overtreden zullen zij de komende jaren op zoek moeten naar vrouwelijke toezichthouders.
Sinds begin dit jaar is een nieuwe wet van kracht, waarbij een ‘evenwichtige samenstelling’ van de raad van commissarissen verplicht is. Minimaal een derde van het aantal commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen moet volgens die nieuwe regels een vrouw zijn. Andersom geldt ook dat minimaal een derde van de raad van commissarissen dient te bestaan uit mannen.
Zes van de vijftig beursfondsen in de AEX- en Midkap-index voldoen momenteel niet aan de evenwichtige samenstelling. Het gaat om Basic-Fit (17 procent vrouw), OCI (22 procent), SBM Offshore, Just Eat Takeaway, InPost (alle drie 29 procent) en JDE Peet’s (30 procent).
Voor deze bedrijven geldt dat als een huidige commissaris vertrekt, een vrouw moet worden voorgedragen als vervanger.
Ingroeiquotom
Van een onmiddellijk probleem is voor deze groep geen sprake. Pas als een commissaris aan de maximaal toegestane zittingsperiode is gekomen, in beginsel na twee termijnen van vier jaar, moet het bedrijf in actie komen om te voldoen aan het wettelijke quotum. Het is dus niet zo dat de raad van commissarissen direct aan het criterium van minimaal een derde vrouwen moet voldoen.
Ook kunnen bedrijven zich beroepen op een clausule uit de wet voor ‘uitzonderlijke omstandigheden’. Dat kan alleen als de afwijking van het wettelijke quotum noodzakelijk is om de ’langetermijnbelangen en de duurzaamheid van de vennootschap als geheel te dienen of haar levensvatbaarheid te garanderen’. Als een bedrijf zich hierop beroept, moet het dat wel uitleggen.
Hierdoor kan het nog jaren duren voordat deze zes bedrijven meer vrouwelijke commissarissen presenteren. De wet staat daarom algemeen bekend als het ‘ingroeiquotum’.
Deze ingroeiregeling biedt Basic-Fit bijvoorbeeld een exit. Bij de grootste uitbater van sportscholen van Europa zetelt op dit moment slechts één vrouw in de raad van commissarissen.
Volgens het rotatieschema loopt de termijn van commissaris Pieter de Jong aankomend voorjaar af.
Alleen als De Jong niet wordt herbenoemd, zal Basic-Fit dus op zoek moeten naar een vrouwelijke toezichthouder. De kans hierop lijkt bijzonder klein.
De Jong behartigt de belangen van grootaandeelhouder 3i Group, die een kleine 15 procent van de aandelen van Basic-Fit in handen heeft. In die zin lijkt de benoeming van De Jong door de aandeelhoudersvergadering weinig meer dan een formaliteit.
SBM Offshore neemt dit jaar actie om de raad van commissarissen in lijn te brengen met wat de wet van bedrijven vraagt. Huidig commissaris Francis Gugen zit na bijna twaalf jaar dienst bij het olieservicebedrijf in de blessuretijd van zijn periode als toezichthouder. In april treedt hij tijdens de aandeelhoudersvergadering definitief af.
De bouwer van drijvende olieboorplatforms wordt door het ingroeiquotum gedwongen om een vrouw voor te dragen. Eind vorig jaar maakte SBM Offshore dan ook bekend dat Hilary Mercer, met 34 jaar dienst bij Shell een veteraan in de olie- en gassector, wordt voorgedragen als commissaris.
SnowWorld
SnowWorld, waar de raad van commissarissen bestaat uit twee mannen en een vrouw, raakte eind vorige maand in opspraak toen het twee mannen wilde benoemen tot commissaris.
Na veel vraagtekens over dit benoemingsproces, waaronder van de VEB, werd de benoeming van één van de twee uitgesteld tot de eerstvolgende aandeelhoudersvergadering in maart. Ook werd alsnog snel een vrouw, Lian Doesburg, naar voren geschoven, die in diezelfde vergadering ter benoeming wordt voorgedragen.
Zo voldoet de samenstelling van de raad straks alsnog aan het quotum met twee vrouwen en drie mannen (dus: 40 procent vrouw). Met de voordracht van Doesburg gaf SnowWorld naar eigen zeggen aan dat ‘groot belang wordt gehecht aan diversiteit in bestuur en toezicht’.
Nietigheid
De gevolgen bij het overtreden van de nieuwe wet zijn duidelijk. De benoeming is dan nietig. Juridisch gezien betekent dit dat de benoeming van de betreffende commissaris nooit heeft plaatsgevonden.
Voor de onderneming zijn de gevolgen overigens wel te overzien. De nieuwe wet bepaalt dat besluiten van de raad waaraan de gewraakte commissaris heeft deelgenomen, denk aan het bepalen van hoeveel dividend zal worden uitgekeerd of het doen van een overname, niet worden aangetast.
De wet geeft dus wat bewegingsruimte, maar de zes eerdergenoemde bedrijven zullen de komende jaren aan de bak moeten om vrouwen te vinden.