De moderne Harry’s heten finfluencers. Rappers en voetballers die vanzelfsprekend ook veel verstand van financiële markten hebben – met social media als plek waar vraag en aanbod bij elkaar komen. Waar beleggingsaanbevelingen in wervende teksten, filmpjes of een ‘onafhankelijk’ cursusaanbod tot uitdrukking worden gebracht. Waarbij iedereen expert is, onafhankelijk en onvoorstelbaar veel rendement maakt. En in de volgende ronde zal het ongetwijfeld nog veel harder gaan. 

De kille werkelijkheid is dat zogenaamde suckerlijsten van mensen die klikken op deze advertenties voor grote bedragen worden doorverkocht aan nieuwe aanbieders die vanuit Rusland, Israël of via de officiële EU-toegangspoort Cyprus opereren. En je wordt vanaf dat moment inzet van de grofste soort van oplichters. Zoals een dame die bij Bear Stearns werkte mij toevertrouwde toen ze werd gevraagd of ze zich niet medeschuldig voelde aan de ondergang van Lehman Brothers: “Zolang de klant zo gek is dit soort waardeloze producten te willen kopen, wie ben ik dan om ze deze niet aan te bieden?” De moraal komt pas na het eten. 

Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Maar het doen van beleggingsaanbevelingen hoort onder toezicht te staan. Sociale platforms als Instagram en YouTube hebben de rol van marktplaats ingenomen, zonder de waarborgen om oplichting en informatiemanipulatie tegen te gaan. De sociale platforms hebben hun verantwoordelijkheid te nemen. Ditzelfde geldt voor de wetgevers in Brussel en Den Haag. Het gaat hier om veelal kwetsbare consumenten die het kopen van een lipstick of nieuwe sneakers aangeprezen door hun rolmodellen soms moeilijk kunnen onderscheiden van waardeloze financiële producten. Het één smijt je desnoods ongebruikt in de hoek, maar bij een financieel product gaat het vaak om grotere bedragen en zit je er echt aan vast.  

Gun oplichters geen ongereguleerde ruimte in cyberspace. Dit storende zwarte gat in de beschermende dijk moet snel worden gedicht. 

Dit is een column van Gerben Everts, directeur van de VEB