Hoe dat ook zij, het was vanwege de opkomst van de petroleumlamp, dat André Zijlker, directeur van een tabaksplantage op Sumatra, besloot olie op te pompen. Want alleen voor verlichting werd dat spul toen gebruikt. En Azië was waar de meeste petroleumlampen brandden. Zo is Koninklijke Olie ontstaan. Met steun van de Nederlandse overheid. Zijlkers broer, die lid was van de Tweede Kamer, benaderde immers de gouverneur van Nederlands-Indië en die stelde in 1884 een paar ingenieurs van het Mijnwezen beschikbaar voor de eerste proefboringen. En toen Zijlker in 1890 het predicaat ‘Koninklijke” aanvroeg, schreef kapitein De Ranitz, de particulier secretaris van Willem III, hem terug dat vanaf nu de naam van het jonge bedrijfje zou luiden: ‘Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van Petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië.’ Dat ‘Nederlandsche’ had De Ranitz op eigen houtje toegevoegd.

Het hoofdkantoor heeft altijd in Den Haag gestaan – niet in Amsterdam – omdat toegang tot de Nederlandse regering voor De Koninklijke zwaarder woog dan relaties met de financiële wereld. Misschien is de financiële wereld nu belangrijker dan destijds, maar ook is toegang tot de Angelsaksische politieke top voor een internationaal in olie en gas opererend bedrijf waarschijnlijk van meer nut, dan relaties met een lidstaat van de Europese Unie, die immers een machtsblok zonder leger of geheime diensten is.

Naast diplomatie was techniek vanouds de tweede pijler onder Koninklijke Olie. Het bedrijf is altijd geleid door ingenieurs. In Nederland maken mensen met een ander soort opleiding tegenwoordig de dienst uit. Ook dat speelt vast mee bij het vertrek.

Paul Frentrop is expert op het gebied van corporate governance