Het liberaal kapitalisme van na de Tweede Wereldoorlog bracht een versnelling van veranderingen en een snelle groei van rijkdom in bepaalde sectoren, sectoren die de groei ook faciliteerden, maar de voordelen volgens velen onevenredig verdeelden. De laatste jaren is er een steeds feller wordende discussie over de groeiende welvaartskloof, de monopolistische dominantie van technologiebedrijven, de gevolgen van de snelle groei voor het klimaat als gevolg van de opwarming, de noodzaak van een actievere rol van de overheid in de economische sturing om de onevenwichtigheden te corrigeren, de invloed van de sociale media op de aard van de discussies en de rol van de rechterlijke macht in het afdwingen van ingrijpende maatregelen in de bedrijfsvoering van ooit ogenschijnlijk onaantastbare ondernemingen. 

Los van een direct oordeel over de kritiek op het liberaal kapitalisme: deze discussie kan niet genegeerd worden door de belegger. De belegger zal de complexe ontwikkelingen en mogelijke veranderingen moeten afwegen en inschatten wat dit betekent voor de ondernemingen qua toekomstbestendigheid, de license to operate, en de mogelijke gevolgen voor het rendement.  

Betrouwbare bron 
Daar staat European Investors/VEB voor u ook middenin en probeert daar in alle bescheidenheid enige richting aan te geven als een betrouwbare bron voor uw beleggingsbeslissingen.  

Gedreven door digitale mogelijkheden en sociale media is er meer informatie over beleggen beschikbaar dan ooit tevoren. De ongelimiteerde toegang tot informatie heeft vele voordelen, maar brengt ook nieuwe risico’s. De betrouwbaarheid van de informatie: Wat is de bron? Wat is relevant en wat is speculatie? Dat zijn vaak vragen die blijven hangen in de vloedgolf aan informatie. Een investeerder kan door de aanhoudende druk om mee te doen dankzij de technologische ontwikkelingen heel snel op het verkeerde been worden gezet. European Investors/VEB probeert u al decennia lang op basis van eigen onderzoek en analyses informatie aan te leveren die bruikbaar is en de ruis van de markt daar waar nodig dempt. Bij European Investors/VEB blijft het adagium ‘beleggen vereist geduld’.  

Maar de kritiek op het liberaal kapitalisme gaat ook gepaard met een groeiende en aangewakkerde twijfel over de eenzijdigheid van kansen voor slechts een beperkte groep en de afnemende kansen voor arbeiders en zij die niet mee kunnen doen. Dit leidt tot een welvaartskloof. Weer zonder het uitspreken van een oordeel, deze overheersende twijfel vindt zijn weerslag in de politiek, en daar worden de discussies vaak slechts gevoerd op basis van de negatieve kanten van het liberaal kapitalisme. De positieve kanten worden onderbelicht of genegeerd. Kortom, dit brengt een beleggingsomgeving die zeer gevoelig is voor nieuwe stromingen en die te veel gebaseerd is op de onwrikbare kritiek op het liberale systeem waar bovendien de negatieve gevolgen die worden gesignaleerd zeker niet alleen zijn terug te voeren op dat kapitalisme. 

Onafhankelijkheid 
Zonder een bredere en evenwichtiger discussie, gebaseerd op degelijk onderzoek rond de zeer complexe vragen die ik hier slechts kort heb aangestipt, dreigt (onnodige) kapitaalvernietiging die de financiële markten hard zal raken.  

De huidige omgeving vraagt (eist?) een gedurfde onafhankelijkheid in denken, om niet mee te praten op de golven van het sentiment. Grote uitdagingen zoals de klimaatverandering vragen om consensus en samenwerking, maar wie probeert verschillende kampen bijeen te brengen, wordt al snel uitgesloten van deelname aan de discussie.  

Voor de leden van European Investors/VEB is het cruciaal dat wij als uw vertegenwoordigers mee blijven doen aan de discussie rond dit ‘maatschappelijk kapitalisme’. Wij zullen daarbij de onafhankelijkheid in het denken bewaken zonder buitengesloten te worden.  

Over de auteur 
Bovenstaande lezing hield European Investors/VEB-directeur Paul Koster ter gelegenheid van de Algemene Ledenvergadering van VEB van 21 juni jongstleden.