De rechter ging echter verder. Shell moet ook haar leveranciers laten vergroenen. Je kunt erover twisten of Shell verantwoordelijk is voor het gedrag van leveranciers, maar als hun klant kan Shell behoorlijk wat invloed op hen uitoefenen.  

Het derde deel van de gerechtelijke uitspraak is revolutionair. Shell moet ook pogen haar klanten weg te jagen van olie en gas. Shell moet maar wat anders verkopen. De rechter vraagt nogal wat. Bovendien, ook al zou Shell zin hebben mij op te voeden, als burger laat ik me toch niet door een onderneming vertellen wat te doen en laten? Daar is de overheid voor.  

In plaats van maatschappelijk beleid te delegeren aan ondernemingen, zou die overheid zich veel beter kunnen richten op de vraag- in plaats van op de aanbodzijde. Concreet betekent dit consumptie die leidt tot CO2-uitstoot ontmoedigen. Premier Rutte stelde dat de groene transitie zo moet plaatsvinden dat alle inkomensgroepen hun levensstijl kunnen handhaven. Dat is bizar. Pijnlijke maatregelen als een vlieg- en vleestaks zijn onvermijdelijk. De echt fundamentele stap is zeer controversieel: het beprijzen van onze reproductie. Als je echt groen bent, schaf je de kinderbijslag af en bouw je (nog) minder huizen, met condooms en de pil in het basispakket.  

Een dergelijk groen beleid is maatschappelijk en politiek kansloos, dus voorlopig zijn alle pijlen gericht op Shell. Het verbaast me dat een rechter zich zo fundamenteel mag bemoeien met het toekomstige beleid van een onderneming, terwijl er geen wet lijkt te zijn overtreden. In tegenstelling tot de rechter ben ik geen jurist, dus hier geen juridische duiding mijnerzijds. Van de andere kant is de rechter, in tegenstelling tot de Shell-top, geen bestuurder. En Shell is geen overheid. 

Dit is een column van Errol Keyner, adjunct-directeur van de VEB