Bij sommige bedrijven speelt zoveel waar je aandeelhouders in het verleden nauwelijks over hoorde dat je de vergadering ook ‘breed maatschappelijk stakeholdersoverleg’ had kunnen noemen. Bij Shell ging bijvoorbeeld verreweg de meeste aandacht uit naar de milieudiscussie, over de resultaten werden veel minder vragen gesteld.  

Het is het onvermijdelijke gevolg van een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling. We hebben met zijn allen afgesproken dat beursgenoteerde bedrijven behalve over de financiële resultaten in hun jaarverslag ook verantwoording afleggen over de effecten van hun activiteiten op het milieu en de samenleving.  

De ‘Corporate Sustainability Reporting Directive’ (CSRD) die de EU heeft afgekondigd, zorgt ervoor dat bedrijven met meer dan 250 werknemers vanaf 2023 verplicht zijn om aan te geven wat nu precies het effect is van een bepaalde investering op het milieu of hoe het zit met de arbeidsomstandigheden bij buitenlandse vestigingen.  

Dat betekent wel dat bedrijven die op het gebied van duurzaamheid goed voor de dag willen komen, te maken kunnen krijgen met belangen die niet te verenigen zijn. Dat kan ook tussen de ESG-maatstaven onderling zijn. Goed scoren op het gebied van milieu kan namelijk betekenen dat er (meer) banen verdwijnen. Banken die zichzelf ombouwen tot fintech-ondernemingen zullen kantoren en mensen afstoten. Dat kan het management in een spagaat brengen, zeker als de overheid dan zegt dat er geen ontslagen mogen vallen, zoals de Spaanse banken BBVA en Caixabank dit jaar meemaakten.  

Managers van beursgenoteerde bedrijven moeten zich erop voorbereiden dat er de komende jaren uit de meest onverwachte hoeken ineens druk op hen kan worden uitgeoefend. Het is niet langer vooral de aandeelhouder die over hun schouders meekijkt. De hele maatschappij kijkt mee. 

Dit is een column van Paul Koster, directeur van de VEB