Directe staatssteun is iets dat eigenlijk niet thuis zou moeten horen in een vrijemarkteconomie. Maar het lage rentebeleid van de centrale banken is dat eigenlijk al jaren wel degelijk, voor bijna alle bedrijven die geld lenen. En dat geldt zeker voor de staatssteun die momenteel veel bedrijven de coronawinter doorhelpt.  

Boot noemt het een gevaar dat hierdoor een soort “zonnebloemkapitalisme” ontstaat, waarbij bedrijven zich als een zonnebloem richten op de overheid en de monetaire autoriteiten. Hierdoor blijft de productiviteitsgroei achter, stelt Boot. Zwakke bedrijven blijven overeind, waardoor efficiëntere jonge bedrijven het niet redden.  

Grote institutionele beleggers en de banken spelen hier ook een rol. Boot vraagt zich af waarom MKB-bedrijven zich bij een bank moeten financieren, waarom kan dit niet met de enorme pot pensioengeld (van 1500 miljard euro) die er is? Pensioenfondsen zijn gegijzeld door het systeem dat ze dagelijks moeten kunnen vaststellen dat er voldoende dekking is, waardoor er vooral in liquide, liefst beursgenoteerde effecten wordt belegd.  

Het geld komt eigenlijk niet op de plekken waar het terecht zou moeten komen, stelt Keyner. Er is een situatie aan het ontstaan waarin bedrijven steeds luier worden. De overheid biedt bedrijven in deze coronacrisis een levenslijn, maar op de lange termijn is de economie daar waarschijnlijk niet bij gebaat.  

Keyner winkelt voor zijn beleggingen bij voorkeur in de Verenigde Staten en dat is vooral omdat de economie daar veel flexibeler is. Dat heeft soms nadelen op het sociale vlak, maar zorgt er ook voor dat het bedrijfsleven veel efficiënter kan opereren. Dat zie je terug in de rendementen op de beurs.  

In de podcastserie De Kwestie gaat host Sander Denneman op zoek naar de laatste wetenschappelijke inzichten en ervaringen uit het bedrijfsleven over spraakmakende kwesties. Deze podcast van de Amsterdam Business School van de UvA werd uitgezonden op BNR en is ook hier te beluisteren.